De vicepresidentiële debatten doen er niet toe. Dat is wat vaak wordt gezegd. Maar deze keer kan dat wel eens anders zijn dankzij President Obama’s futloze optreden tijdens het eerste debat. Democraten rekenen nu op Joe Biden om Mitt Romneys opmars in de peilingen een halt toe te roepen. Tegelijkertijd hopen Republikeinen dat Paul Ryan de prestatie van Romney evenaart. In de nacht van donderdag op vrijdag is de enige rechtstreekse confrontatie tussen Biden en Ryan. Wat kunnen we verwachten van dit debat?
1) Veel vuurwerk, heel veel vuurwerk
De traditionele taak van de running mates is om in de aanval te gaan. Zowel Biden als Ryan voeren die taak vol overgave uit. In 2008 moest Biden zich inhouden om te voorkomen dat hij te veel werd gezien als de agressor tegen de kwetsbare Sarah Palin. Nu staat hij tegenover een inhoudelijk zwaargewicht en kan hij dus los gaan op zijn tegenstander. In campagnespeeches doet hij dat al. Zo zei hij laatst dat Romney de middenklasse in ketens zou heisen als president. Ook Paul Ryan kan er wat van. Zo zei hij deze zomer over Obama: “This is not the candidate of hope and change. This is a candidate who is hoping to change the subject by attacking his opponent with attacks that have already been labeled by independent fact checkers as deceitful and untrue.”
2) Biden heeft het voordeel van lage verwachtingen
In tegenstelling tot Obama wordt Biden niet gezien als een begenadigd spreker. Alleen dat is hij wel. De reden dat hij niet zo wordt gezien is vanwege zijn vele blunders. Sommige van die blunders zijn slechts lachwekkend. In 2010 verklaarde hij de moeder van de Ierse premier dood toen hij het Witte Huis bezocht. Zijn moeder was echter nog springlevend. Andere blunders zijn daadwerkelijk politiek schadelijk. Zo beschreef hij Obama in 2007 als de eerste zwarte Amerikaan die “articulate and bright and clean” is.
Toch is Biden een overtuigende spreker in debatten. Hij heeft zijn vicepresidentsschap zelfs te danken aan zijn sterke debatoptredens tijdens de voorverkiezingen. Hij wist danwel weinig kiezers te beroeren, Obama en zijn team waren onder de indruk. Ook tijdens zijn poging om in 1988 president te worden werd hij gezien als begenadigd spreker. Zijn kracht zit hem in zijn band met de werkende klasse. Met anekdotes en soms volkse uitspraken weet hij de gewone Amerikaan aan zich te binden. Als hij die kant van zichzelf laat zien tijdens zijn debat met Ryan, is hij een zeer geduchte tegenstander.
3) Ryan introduceert zich aan de kiezer maar spreekt vooral over Romney
Het vice-presidentiële debat is eigenlijk niet een strijd tussen Ryan en Biden maar tussen Romney en Obama. Tijdens al hun bijdragen aan het debat zullen Biden en Ryan verwijzen naar hun bazen. Amerikanen stemmen primair op een president, niet op een vicepresident.
Ryan moet daarentegen wel wat meer van zichzelf laten zien. In tegenstelling tot Biden is hij nog relatief onbekend bij veel Amerikanen. Hij zal de Republikeinse boodschap zoals altijd brengen met de beleefde houding en glimlach die hem geliefd maken bij conservatieven. Ondanks dat hij als voorzitter van de begrotingscommissie veel tv-interviews heeft gegeven en talloze debatten heeft gevoerd in het Huis van Afgevaardigden, is de setting van een presidentieel debat hem onbekend. Zijn uitdaging is om zijn grote hoeveelheid gedetailleerde kennis in hapklare brokjes over te brengen aan de kiezer. Daarbij moet hij niet te veel in ideologische termen vervallen want dat kan de zwevende kiezer afschrikken. Daar heeft hij enige ervaring mee. Als Congreslid won hij met ruime marges een kiesdistrict dat ideologisch in het midden ligt.
4) Medicare zal meer dan een paar keer langs komen
De gezondheidszorg voor ouderen – medicare – zal naar alle waarschijnlijkheid meer dan een paar keer langs komen in het debat. Dat heeft twee redenen. In zijn debat met Romney liet Obama een aanval van Romney op dit vlak onvoorzien van een weerlegging. Romney zei dat Obama geld uit medicare wilde halen om Obamacare te financieren. Volgens de Democraten is dat onwaar maar omdat Obama dat niet zelf weerlegde, vinden Democraten dat dit alsnog rechtgezet moet worden. Die taak komt dan logischerwijs te liggen bij Biden.
Daarnaast heeft Ryan als voorzitter van de begrotingscommissie voorgesteld om medicare te hervormen door het te privatiseren. Volgens Democraten zal dat hoge extra kosten met zich meebrengen voor ouderen. Het is in ieder geval een beproefd middel dat Democraten in eerdere verkiezingen met succes tegen Republikeinen hebben gebruikt. Ouderen worden bang gemaakt voor het verdwijnen van een sociale voorziening. De kans is groot dat Biden dit meerdere keren zal benadrukken in het debat met Ryan.
5) Niemand zal zo zijn openingsstatement beginnen
De vicepresidentiële debatten leveren doorgaans niet veel memorabele momenten op maar 1992 was een grote uitzondering. James Stockdale, de running mate van Ross Perot, begon zijn debat als volgt: “Who am I? Why am I here?” Gelach in de zaal volgde. Maar zijn poging tot humor mislukte toen deze opmerking werd gebruikt om een beeld van hem te schetsen als onnozele kandidaat.
Victor Vlam is redacteur van de WarRoom en voerde in 2008 campagne voor zowel Barack Obama als John McCain.
Foto CC: Obama for America
