Het maakt voor evangelische Republikeinen niets uit dat Mitt Romney een volgeling is van de mormoonse kerk, zo blijkt uit een rondvraag van Kemal Rijken tijdens een rally in Panama City, Florida. “Het maakt mij als herboren christen niet uit dat Romney een mormoon is.”
In het kuststadje Panama City verzamelen honderden mensen op een grasveld aan de waterkant. Ze dragen T-shirts met sloguns als ‘God bless America’ en ‘Florida believes in God and Romney.’ Weer anderen hebben Amerikaanse vlaggen bij zich of dragen petjes met ‘I love the USA’ aan de voorkant. Allemaal wachten ze op wat komen gaat: een korte speech van de Republikeinse vicepresidentskandidaat Paul Ryan. De conservatieve congressman uit Wisconsin heeft vandaag al drie rallies achter de rug in onder meer Virginia en Pennsylvania, en maakt nu zijn opwachting in de swing state Florida. Zijn aanhangers in Panama City moeten uren in de zon wachten om hem te zien. Terwijl een countryband op de achtergrond een deuntje speelt, worden er gratis flesjes water en spandoeken uitgedeeld. De tijd vliegt en de mensen hebben, zo lijkt het, naar hun zin.
Conservatieve evangelische christenen
De meesten van deze Republikeinse Floridianen zijn conservatieve evangelische christenen. Ze wonen in het deel van de staat dat ‘the panhandle’ heet. Dit gebied bevindt zich in het noordwesten van Florida en grenst aan Alabama en Mississippi. De lokale economie moet het vooral hebben van de landbouw en garnalenvisserij. Het is een wereld van verschil met het zuiden van de staat, waar veel zwarten, latino’s, Cubanen, Joden en gepensioneerden wonen. Zij zijn over het algemeen meer progressief en stemmen vaker Democratisch. Deze mix van doelgroepen zorgt ervoor dat Florida al jaren een zogenoemde swing state is. Ook dit jaar is het twee dagen voor de verkiezingen nog niet duidelijk welke kandidaat er in Florida (een staat met 29 kiesmannen) met de overwinning vandoor zal gaan.
Indien Mitt Romney dinsdag wint, wordt hij de eerste mormoonse president van Amerika; een unicum in een land waar de mormoonse kerk al sinds zijn bestaan in een kwaad daglicht staat en door, met name conservatieve protestanten, als een sekte wordt gezien. Dat is ook niet heel erg verwonderlijk. De ontstaansgeschiedenis van het mormonisme begint in 1830 met een bezoek van God en Jezus Christus aan oprichter Joseph Smit, die vervolgens zijn kerk stichtte en later emigreerde naar de Verenigde Staten. Smith herschreef de Bijbel in het Boek van Mormon, waarin hij onder meer verklaarde dat de Indianen afstammen van oude volkeren uit het Midden-Oosten. Daarnaast zou Jezus Christus aan de Indianen zijn verschenen en zou Jezus’ wederopstanding plaatsvinden in de staat Missouri. Verder moeten mormonen ten minste tien procent van hun maandinkomen afstaan aan de kerk.
Jeugd
Mitt Romney groeide op in een fanatiek mormoons gezin en doorliep alle fasen van het mormoonse leven, waaronder het doen aan liefdadigheid en het op missie gaan in het buitenland (Frankrijk). Later vervulde hij vooraanstaande functies, zoals die van leider van de mormoonse kerk in de staat Massachusetts. Tot op de dag van vandaag onderhoudt hij goede contacten met het hoofdbestuur van de kerk, dat zich het Amerikaanse Salt Lake City bevindt. Tot zover de religieuze achtergrond van de mogelijke nieuwe president, een religie die veel andere christenen dus zien als een sekte. Romney zelf is zich daar erg bewust van. Mede daardoor praat hij bijna nooit in het openbaar over zijn religie. Zodoende is het ook nooit echt een onderwerp van discussie geworden tijdens de campagne.
Maar de verzamelde Republikeinen in Panama City twijfelen niet aan hun kandidaat. ‘Ik ben tegen homo’s en abortus. Obama is daar voor en dus stem ik op Romney,’ zegt Kenneth Briscoe (41). Zelf gaat hij elke zondag naar de evangelische kerk. ‘Ik ben het niet eens met de Mormoonse kerk, maar ik ben ook voor de vrijheid van religie. Daarom vind ik het niet erg dat Romney in het Boek van Mormon.’ Zijn buurvrouw Karen Stern sluit zich daarbij aan. ‘Ik geloof niet in de Mormonen. Toch is Mitt een oprecht persoon. ‘Het maakt mij als herboren christen niet uit dat Romney een mormoon is.’ Het lijkt er ook op dat niemand van een supporters zich realiseert dat er straks in het Witte Huis erg korte lijnen zullen zijn tussen de leiding van de Mormoonse kerk, die zetelt in het Amerikaanse Salt Lake City, en de president. ‘Daar maak ik me geen zorgen om,’ zegt Republikein en evangelist Jake Curier. ‘Ik ben tegen homo’s in het leger en dat is Mitt ook.’
Natuurlijk hebben we niet alle bezoekers over het onderwerp ‘Romney en de mormoonse kerk’ ondervraagd. Eén ding wordt echter wel duidelijk: de religieuze achtergrond van Romney speelt vandaag geen rol van betekenis in de keuze van deze kiezers. Intussen is het al donker geworden. Paul Ryan komt het podium op en heeft het over de ‘echte verandering’ die Amerika nodig heeft. ‘Obama heeft vier jaar geleden veel beloftes gedaan. Deze beloftes heeft hij allemaal gebroken. Nu is het tijd voor een nieuwe kans en die kans is Mitt Romney,’ zegt hij. Ryan, zelf katholiek, maakt uiteraard ook geen punt van de godsdienst van Romney. Als de vicepresidentskandidaat weer van het podium af loopt, op weg naar een rally in een andere staat, zegt aanhanger Briscoe tevreden: ‘Deze man is katholiek. President Kennedy was dat ook. Dat was een goede president hoor, dus religie maakt niets uit.’
Kemal Rijken is journalist en schrijver. Hij werkt onder andere voor Metro, Binnenlands Bestuur en NU.nl. Ook schreef hij het boek ‘Roma’, dat gaat over de geschiedenis van de Nederlandse Sinti en Roma. Tijdens zijn studie politicologie specialiseerde hij zich onder meer in Transatlantische betrekkingen. Voor De Jaap houdt Rijken in de komende dagen een dagboek-blog bij van zijn bevindingen in Florida, Michigan en Chicago.
De foto’s zijn van de hand van Freek van den Berg.
