Het is oorlog in Nederland. Tenminste, dat zou je denken als je alleen let op de grootte van de koppen van De Telegraaf. Door de aanval te openen op ‘Marx Rutte’ gaat de de krant van Wakker Nederland de Amerikaanse Tea Party achterna. Met een heuse Volksopstand van rechtsdenkend Nederland zal die vermaledijde inkomensafhankelijke zorgpremie wel eventjes om zeep geholpen worden. Het is wachten op de beschuldiging dat Diederik Samsom eigenlijk in Griekenland is geboren en daarom niet de Nederlandse nationaliteit heeft. In de Verenigde Staten heeft die tactiek gefaald. In Nederland compromisland zal het helemaal niet lukken.
Nadelen
Aan het huidige voorstel voor een inkomensafhankelijke zorgpremie zitten veel nadelen. Het maakt het moeilijker om te kiezen voor de beste zorgverzekeraar, het degradeert mensen met een laag inkomen tot tweederangs klanten en het verstoort het beeld dat Nederlanders krijgen van de stijgende zorgkosten. Ook zullen de kosten van de bureaucratie door dit voorstel toenemen en zijn de multimiljonairs door de ‘afkap’ van de premie juist veel beter af. Het is daarom beter om flink ‘aan de knoppen te draaien’ en de door de PvdA gewenste nivellering te bereiken door het belastingstelsel progressiever en groener te maken.
Nivellering is nodig
Want ‘nivellering’, het bestrijden van de inkomensongelijkheid in Nederland, is hard nodig. Uit onderzoek blijkt dat inkomensongelijkheid grote maatschappelijke gevolgen heeft, die ook op de kosten van de gezondheidszorg drukken. De gevolgen van inkomensongelijkheid zijn bijvoorbeeld overgewicht, drugsgebruik, ziekteverzuim en een lagere levensverwachting. Een vervreemde maatschappelijke onderklasse die zich vretend, rokend en zuipend staande probeert te houden kost de hele samenleving uiteindelijk meer geld.
Diezelfde onderklasse is de laatste decennia telkens de klos geweest. Ze waren de verliezers van globalisering en liberalisering. Hun uitkeringen werden ingeperkt en aan strengere eisen gekoppeld. Op sociale werkvoorzieningen, geestelijke gezondheidszorg, gehandicaptenzorg, het beroepsonderwijs en sociaal werkers is gekort. Het is arme Nederlanders steeds moeilijker gemaakt om te studeren.
Klassenoorlog
De VVD heeft in deze klassenoorlog voorop gelopen. Een duidelijk voorbeeld hiervan is de stigmatiserende verkiezingsslogan “handen uit de mouwen, in plaats van handje ophouden“. Mensen met een uitkering worden regelmatig weggezet als werkschuwe, frauderende parasieten die maar eens van de luie ligbank moeten komen.
Nu de rijken en de hogere middeninkomens ook eens een procentje moeten inleveren blijkt dat Rechts Nederland vooral uit hypocriete Not In My Backyard (NIMBY) bezuinigers bestaat. We wisten al dat de villasubsidie heilig was maar nu wordt élke aanslag op de portemonnee van het eigen kiesvolk als onacceptabel gepresenteerd. Nederlanders die meer dan twee keer modaal verdienen wentelen zich in het slachtofferschap.
De argumenten die in de huidige commotie worden aangevoerd zouden zo van de Tea Party kunnen komen: oogkleppen op voor de feiten en lekker slogans schreeuwen. De bewering dat de inkomensafhankelijke premie een ‘geluksbelasting’ is kan je gemakkelijk omdraaien. Het bezuinigen op voorzieningen van de mensen met de laagste inkomens is vooral een ‘ongeluksbelasting’. De veelgehoorde opmerking dat mensen met een hoog inkomen ook veel kosten hebben is al helemaal een schoffering. Moeten we echt op de ouderenzorg gaan bezuinigen omdat een groep Nederlanders zich een derde auto en een jaarlijkse skivakantie moet kunnen blijven permitteren?
Politieke strategie
Door moord en brand te schreeuwen hoopt de Telegraaf het debat naar rechts te sleuren. Als het beeld ontstaat dat de VVD de verliezer van de onderhandelingen is zal er immers druk ontstaan om dit tijdens de kabinetsperiode te gaan ‘compenseren’. Uit de peiling van Maurice De Hond blijkt dat deze politieke strategie werkt. Een meerderheid van de VVDers is door de Telegraaf-campagne ‘om’ en denkt nu dat de VVD de onderhandelingen verloren heeft.
Prominente VVDers willen nu ‘aan de knoppen gaan draaien’ om ‘de scherpe randjes er af te halen’. Om een meerderheid in de Eerste Kamer te krijgen zal dat ook nodig zijn. Daar heeft de nieuwe regering namelijk geen meerderheid. De extreme uitschieters van de inkomensafhankelijke zorgpremie kunnen hierdoor worden beperkt.
De uitruil die tijdens de formatieonderhandelingen is gemaakt blijkt dan ijzersterk. De VVD krijgt steun voor ongekend forse bezuinigingen, waarmee het begrotingstekort zal worden aangepakt. Dankzij de PvdA zullen de zwaarste lasten vooral op de sterkste schouders vallen. Beide partijen hebben hiermee laten zien dat ze verantwoordelijkheid willen nemen. Op dát punt moeten ze de poot vooral stijf houden. ‘Marx-Rutte’ is voor vier jaar de coalitie die dit land moet gaan regeren. De Telegraaf en haar lezers kunnen daarom beter stoppen met huilen.
Roald Vogels wil genuanceerde dingen zeggen over paars min, maar is allergisch voor de Telegraaf. Hij twittert.
