Dat geld een steeds belangrijkere rol speelt in het hedendaagse voetbal behoeft geen verdere uitleg. De afkeer tegen het grote geld is alom vertegenwoordigd, alhoewel veel Manchester City en Vitesse fans geen problemen hebben met het geld dat in hun club gestoken wordt door buitenlandse investeerders en veel socio’s van Barça en Real ook niet wakker liggen van de torenhoge schulden waar hun club mee te maken heeft. De afkeer tegen die clubs komt meestal van buitenaf. Maar het komt ook voor dat de eigen supporters ‘hun’ club keihard afvallen, om middels een doorstart hun club juist te steunen.
Engeland
Bij Manchester United bijvoorbeeld. Toen de club overgenomen werd door Malcolm Glazer in 2005, pikte een deel van de fans dit niet en richtten zij FC United of Manchester op. Een club die drie jaar op rij promoveerde en promotie de laatste twee jaar op een haar na misliep.
Bij Wimbledon FC deed zich een nog meer bizarre situatie voor. De club – vooral bekend bij het grote publiek door de Crazy Gang van Vinnie Jones en co in de jaren 80 en 90 – besloot in 2002, na meerdere fusiepogingen, een radicale switch te maken. De club uit het zuiden van Londen verhuisde naar newtown Milton Keynes, zo’n anderhalf uur rijden vanaf de oude locatie, en veranderde de naam in MK Dons. MK naar de nieuwe thuisstad, Dons naar de bijnaam van Wimbledon. Het zal geen verrassing zijn dat deze stap bij de fans niet goed viel, en zo is er een nieuwe club opgestart voor en door supporters: AFC Wimbledon. In tien jaar is die club vijf keer gepromoveerd en inmiddels spelen ze op het vierde profniveau in Engeland. Een waar succesverhaal, wat ze inmiddels ook de rechten op de prijzenkast van het oorspronkelijke Wimbledon FC heeft opgeleverd.
Bohemians 1905
Een derde en waarschijnlijk onbekender voorbeeld komt uit Tsjechië. In 2005 kocht de eigenaar van de niets beduidende Praagse club FC Střížkov het logo, de naam en de licentie over van het noodlijdende Bohemians Praag, dat in het oude stadion enkele divisies lager doorvoetbalde onder de naam Bohemians 1905. Zonder enige fanbasis en met een stadion waar nog geen duizend man in past, heeft Bohemians vervolgens vijf jaar meegedraaid in de hoogste divisie.
Ondertussen was Bohemians 1905 gestaag bezig aan een opmars. Financieel iets gezonder dan voorheen en met meer drive dan ooit promoveerden ze in 2009 naar de hoogste afdeling. Gevolg: het daaropvolgende seizoen stond een dubbele ontmoeting met het gehate Bohemians Praag op het programma. De eerste wedstrijd stond bol van de spanning. 1905 speelde uit en in het stadion waren meer uit- dan thuisfans aanwezig. De wedstrijd eindigde echter zoals hij begon, de zoete wraak moest in de thuiswedstrijd volgen.
Door een bizar toeval was ik die dag in april 2010 aanwezig in het Ďolíček Stadion. De spanning was duidelijk voelbaar: dit was voor de fans dé wedstrijd van het jaar, misschien zelfs wel de belangrijkste van hun leven. Het uitvak werd door een handjevol mensen gevuld, De overige 7.000 plekken waren allemaal gevuld. Bij de warming-up was er nog niets aan de hand. Maar toen de aftrap plaats had moeten vinden, was er van de spelers nog geen spoor te bekennen. ‘Dat zal het oostblok zijn’, dacht ik nog bij mezelf. Tien minuten later nog niets. Vijf minuten daarna een omroepbericht in het Tsjechisch. Verbaasde en gespannen gezichten om me heen. Drie minuten later nog een omroepbericht, wederom in het Tsjechisch. De wedstrijd ging niet door begreep ik van een 1905-fan naast me. De tegenstander durfde het veld niet op, officieel gooiden ze het op een ‘fout op het wedstrijdformulier’. Vreugde, verbazing maar vooral grote teleurstelling op de tribunes.
De wedstrijd kreeg nog een staartje: het niet spelen kostte Bohemians Praag een zeer forse geldboete en 15 punten in mindering. De club degradeerde, voetbalt geen deuk meer in een pakje boter en mag vanaf februari aanstaande de naam Bohemians niet meer dragen.
MK Dons-AFC Wimbledon
De eerste confrontatie tussen een fan-based club en de commerciële tegenhanger is dus te interpreteren als een overwinning voor de supporters. De volgende confrontatie zou onvermijdelijkerwijs die tussen de Dons uit Milton Keynes en AFC Wimbledon gaan worden. Ze spelen immers maar één divisie uit elkaar, en ondanks dat MK Dons niet op degraderen staat en Wimbledon niet op een promotieplek, leek een confrontatie slechts een kwestie van tijd.
De FA Cup heeft dit versneld. Het lot heeft AFC Wimbledon een uitwedstrijd gegund in Milton Keynes, zonder twijfel hét affiche van de volgende ronde. Het thuisvoordeel en het feit dat MK Dons op een hoger niveau uitkomt, maakt hen de favoriet. Maar de emotie die de confrontatie met zich meeneemt, een waarschijnlijk overvol uitvak (de autoriteiten hebben overigens bij hoge uitzondering een combi-regeling opgelegd) en een hele voetbalnatie die het AFC Wimbledon gunt om te winnen, kunnen hierin de doorslag geven. Het belooft in ieder geval een heet bekermiddagje te worden komende 1 december. Een nieuwe strijd tussen geld enerzijds en traditie en clubliefde anderzijds.
Begeleidende foto genomen voorafgaand aan de wedstrijd tussen Bohemians 1905 en Bohemians Praha. “Hosté” betekent “gasten”, een benaming die in alle programmaboekjes, wedstrijdtickets e.d. van 1905 gebruikt wordt voor die club, terwijl alle andere clubs gewoon met naam genoemd worden.
