De Oscarnominatie is binnen dus hipster Amsterdam kon donderdag met goede reden uitlopen voor de Nederlandse voorpremiere van ‘NO’, de film over de Chileense ‘NO’ campagne tegen Pinochet in 1988. Georganiseerd door ondermeer BKB, Vice en Spektor: Het is dan ook een zaal vol campagne en politieke junkies en Zuid Amerika/geschiedenis liefhebbers.
Saveedra
In 1988 kreeg de Chileense bevolking de kans zich per referendum uit te spreken voor of tegen het dictatoriaal bewind van Pinochet. De oppositie kreeg 27 dagen de kans om 15 minuten film uit te zenden tegen het bewind. ‘NO’ vertelt ons het verhaal van de man achter de campagnefilmpjes, Rene Saveedra (gespeeld door Gael García Bernal, ook bekend van The Motorcycle Diaries). Hij bedacht de insteek van de ‘NO’ campagne, tegen de wil van zijn werkgever bij een reclamebureau. Aan de zijlijn verschijnt zijn grote liefde en de moeder van zijn zoontje met enige regelmaat in en uit beeld, omdat ze opgepakt wordt door het regime. Het toont zijn dilemma tussen het vaderschap en actievoeren, hij en zijn zoontje ervaren de gevolgen van dat laatste elke dag.
Retro trui
Het is ruim twee uur instagram met bewegende beelden: de jaren ’80 look kwam niet alleen door gebreide retro truien in de zaal tot uiting. “Zet de hoofdrolspeler in deze outfit nu in Amsterdam en het is gewoon een hipster”, aldus een expert. De camerafilter levert wel sfeervolle beelden, maar de film blijft verder aan de oppervlakte. De discussies in de film over de boodschap, het verhaal en de toon van de campagne worden slechts terloops tijdens het maken van de campagne in beeld gebracht. Het gedachteproces is niet meer dan een shot van Saveedra liggend tussen de elektrische trein van zijn zoontje.
Hoop gloort
Nog los van de bedreigingen door voorstanders van het dictatoriaal bewind ondervindt Saveedra tegenwerking binnen zijn eigen team. Het eerste filmpje dat hij te zien krijgt is er een van negativisme en angst en biedt geen enkel perspectief. Het beweegt kiezers niet om tegen het bewind te stemmen, daarvoor is meer nodig, namelijk een positief alternatief, zo werpt hij de oppositieleiders voor de voeten. Zijn optimistische visie wordt aangevallen, hem wordt verweten met kindertekeningen, vrolijke jingles en dansjes de verschrikkingen van het bewind te ontkennen. Om de haverklap heeft hij ruzie over de te voeren strategie. Dat hij wel begrijpt hoe je mensen beweegt, maar de oppositieleiders voor wie hij werkt niet, wordt duidelijk als men hem vraagt: “hoe zien we alle 17 oppositie partijen terug in de 15 minuten campagne?”
Ouderwetse keuken
De film biedt dus geen inzicht in het maken van succesvolle campagne, maar biedt voor de campagnejunk wel regelmatig herkenning op onderdelen van dat proces: Op wie richt je je in een campagne? Wie is eigenlijk de baas als het gaat om de campagne? Toch zit er geen opbouw of strategie in het in beeld gebrachte proces voor de campagne junkies. Het is meer een geromantiseerd kijkje in een ouderwetse keuken.
Wel knap dat de kijker, terwijl het einde al bekend is, van begin tot einde geboeid blijft door beelden en emotie. Er zit helaas te veel oppervlakte in de film die niet uitgewerkt wordt tot een verhaallijn. Het is al met al het kijken waardig, maar het resultaat van de campagne verdient een prijs, niet de film.
