De opmerking van Máxima dat ze het ‘een enorme eer’ vindt haar schoonmoeder als koningin op te volgen, zegt natuurlijk alles. Willem-Alexander mag staatrechtelijk dan de echte opvolger zijn, zij zal hem de komende jaren volledig wegspelen. Wij krijgen koningin Máxima en, o ja, ook nog een man die zich koning mag noemen. Máxima’s talent om aandacht te trekken en de matriarchale traditie van de Oranjes zullen elkaar versterken.
De huwelijken van de Oranjes zijn altijd merkwaardig geweest. Wilhelmina trouwde met Hendrik, een telg uit een onbeduidend vorstendom die zich vooral bezighield met jagen en hoerenlopen. Juliana werd opgescheept met een handige jongen uit een failliete adellijke familie. De verlovingsfoto’s van de twee doen pijn aan het hart: een kamerolifantje met een playboy die uitstraalt dat hij veel mooiere vrouwen kan krijgen. Het was van zijn kant 10 procent liefde, verklaarde Bernhard eens. Het huwelijk met Juliana loste in één klap zijn financiële problemen op en weerhield hem er niet van een avontuurlijk leven te leiden. Hij schopte het tot een van populairste leden van het koninklijk huis. De liefde van Beatrix en Claus was gelijkwaardiger, maar Claus leed onder de leegheid van zijn bestaan als prins-gemaal. En daarna kwam Máxima, een fraaie jetset vrouw uit een moreel failliete familie. Er kwamen geen verbaasde vragen dat zo’n glamoureuze vrouw verliefd werd op onze Prins Pils. De relatie werd als vanzelfsprekend aangenomen, net als destijds die van Juliana en Bernhard. Het sprookje was te mooi om niet in te geloven.
Máxima en Willem-Alexander schijnen nu klaar te zijn voor het koningschap, wat dat ook moge betekenen. Als hoogbejaarde vorsten in omringende landen de functie kunnen volhouden, zal de zwaarte vermoedelijk wel meevallen. Ze gaan de baan in ieder geval samen vervullen. Máxima zal in het oog springen terwijl ze sporters feliciteert met hun medailles, meehuilt bij nationale rampen en behangen met juwelen aanzit bij staatsbanketten. Koning Willem-Alexander zal goeiig toekijken. Officieel mag hij het serieuze werk doen, dat wil zeggen met ministers praten en zo. Maar dat stelt steeds minder voor – vorig jaar heeft het parlement nog gauw de rol van de koning bij de kabinetsformatie beperkt. Bovendien zijn Nederlanders al een eeuw gewend aan een dominante vorstin met een echtgenoot als bijwagen. De blikken zullen vooral op Haar gericht zijn.
Door haar talent op het juiste moment de vereiste emotie uit te beelden is Máxima Oranjes grootste troef en grootste zwakte. Ze levert het volk precies op het juiste moment de glimlachjes en tranen waar het behoefte aan heeft. Tegelijk laat ze zien dat het als buitenstaander heel goed mogelijk is een echte Oranje voorbij te streven in populariteit. En dan rijst de vraag waarom we zo’n mevrouw niet gewoon kiezen? Wendy van Dijk, Sylvie Meis, Linda de Mol en Yolanthe Cabau van Kasbergen zouden het vast ook goed doen als koningin. Het succes van Máxima is het grootste argument voor een republiek.
Mirjam Janssen is historicus.
