Is het een goede zaak om ons drinkwater te privatiseren? Privatisering kan door de overheid gezien worden als een noodzakelijke hervormingsmaatregel. Hervormingsmaatregelen waar de burger om schreeuwt. Maar als hervormen betekent privatiseren dan zijn er toch wel een paar haken en ogen, zeker als het gaat om onze nutsvoorzieningen. We hebben in Nederland genoeg voorbeelden waarbij privatisering dreigt te eindigen in een fiasco.
Portugal was er in eerste instantie geen voorstander van om het drinkwater te privatiseren. Door de druk van bovenaf is het er toch van gekomen. Nu al ziet men in dat de kwaliteit van het drinkwater minder wordt en de prijs omhoog gaat nu deze voorziening is overgenomen door commerciële partijen.
Ook uit Griekenland komen inmiddels verontrustende berichten dat ook daar plannen worden gemaakt om meerderheidsbelangen in waterbedrijven te verkopen. Wie garandeert de burgers dan nog schoon en zuiver drinkwater? Is er controle op de kwaliteit , wie bepaalt die kwaliteit en wie doet de controle?
De grote vraag is en blijft: moeten nutsvoorzieningen nog wel geprivatiseerd worden? En zo ja, welke mate van privatisering is dan toelaatbaar?
Als voorbeelden van bedenkelijke privatisering kunnen we het Openbaar Vervoer, de pensioenfondsen, woningcorporaties en de zorg naar voren halen. Voor sommige die geloven in de vrije liberale markt, zullen deze commerciële organisaties perfect werken maar benadeeld worden door regulering en bemoeienis van de overheid.
Wil privatisering dan per definitie zeggen dat een dienst of product zomaar door de overheid in de vrije markt wordt gezet als commercieel product of dienst met alle gevolgen van dien? En dit alles is in het voordeel van de burgers?
Theoretisch, hypothetisch en op papier zou privatisering een succes kunnen zijn. Ware het niet dat de factor ‘mens’ in deze als onbelangrijk wordt gezien en zwaar onderschat wordt. Natuurlijk zijn er ook voorbeelden van successen zoals bijvoorbeeld de telecombranche.
Privatiseren van ons drinkwater zou kunnen betekenen dat commerciële partijen, niet alleen uit Nederland, ook deze nutsvoorziening in handen krijgen. Zoals ook onze energievoorziening al in handen is van Duitse bedrijven. Nederland wordt per opbod verkocht.
In Nederland is het wettelijk (nog) niet mogelijk om de collectieve watervoorziening te privatiseren. In Portugal moest dermate hervormd worden om te voldoen aan de eisen van de EU, IMF en het ECB zodat geen enkel heilig huisje meer overeind bleef. Dus vanuit Brussel bestaat die toestemming al om het drinkwater te privatiseren. Dat belooft niet veel goeds. Nutsbedrijven waren altijd wettelijk beschermd maar uiteindelijk valt aan die wetten altijd een mouw te passen. Het is tenslotte maar een wet en nutsvoorzieningen zijn niet in de grondwet opgenomen.
Grappig is het om te lezen op de site van de EU dat drinkwater een strategisch middel is wat ingezet wordt om millenniumdoelstellingen te halen maar waardoor men zich eigenlijk ook afvraagt of het geen elementair recht van de mens is. Ook in de derde wereld zien we dat de privatisering van drinkwater simpelweg prijsverhogend werkt. Zodra we ons dit soort ethische vraagstukken gaan stellen, wanneer is dan de zuurstof aan de orde die we allemaal inademen? Kunnen we die ook privatiseren?
Stel je voor dat de controle op de kwaliteit van het water in handen komt van een commerciële onafhankelijke partij? Bijvoorbeeld zoals gebeurd is bij onze banken. We zouden niet willen dat de overheid de controle op zich neemt want een vrije markt kan niet werken als de overheid blijft sturen en controleren. Dat betekent uiteindelijk dat de vrije markt zijn eigen producten en diensten gaat keuren.
Burgers gaan hierdoor hoogstwaarschijnlijk meer betalen. Dat hebben we gezien met onze energievoorziening, het openbaar vervoer en onze zorg. De vrije markt en het voordeel van het concurrentievermogen zijn echter geen garantie voor lagere prijzen.
En om van het ergste geval uit te gaan: stel je voor dat terroristen via die commerciële bedrijven toegang krijgen tot de watervoorziening? Tenslotte is iedereen uiteindelijk te koop.
Als er nu al geen bezwaren komen vanuit Brussel en de zuidelijke landen gewoon rustig kunnen doorgaan met het privatiseren van hun drinkwater, is er dan nog hoop voor ons? Kunnen we hieruit concluderen dat het niet lang meer zal duren voordat ook de Nederlandse overheid deze kans met beide handen grijpt om ons drinkwater uit handen te geven?
