Murat Isik is in april 2012 gedebuteerd met een sprookjesachtige roman die zich afspeelt in Oost Turkije. De vertelling over een gezin met drie kinderen, twee jongens en een meisje, is geïnspireerd op de verhalen van Isiks ouders, die hij enkele malen heeft geïnterviewd om zo de dagelijkse rituelen en gedetailleerde beelden helder op papier te kunnen krijgen.
Verloren grond, uitstekende titel, wordt verteld door de tweede zoon van het gezin, Mehmet. Hij is dertien jaar. Zijn vader Selim verdient de kost als veehouder en na het werken vermaakt hij het dorp met zijn verhalen. Mehmets moeder Asme is een krachtige vrouw die haar woordje klaar heeft, vooral als in haar ogen de mannen in de familie te afwachtend reageren.
Isik zit dicht op de huid van de hoofdpersoon en geeft zo de lezer alle ruimte om de Oost Turkse dorpsachtige familiesfeer in te ademen. De hitte, het dampende stof, de geuren van dieren en mensen. Met gedetailleerde beschrijvingen, overduidelijk geïnspireerd door Gabriel Garcia Marquez, sleurt Isik de lezer deze toverachtige sferen binnen.
Na een lange inleiding slaat dit sprookje echter om in enkele traumatische ervaringen die voortkomen uit een dramatisch ongeluk van Mehmets vader. Het gezin verkoopt het vee en keert terug naar de geboortegrond van vader, die meent na achttien jaar nog recht te hebben op de akkers die door hem en zijn voorvaderen zijn bewerkt. De conflicten met de huidige boerenbevolking vormen de spannendste scènes uit dit boek.
En toch valt er wel iets aan te merken op dit succesvolle debuut dat nu zijn achtste druk telt (februari 2013). Het 375 pagina tellende verhaal is namelijk uiterst traag geschreven. Er hadden flink wat scènes geschrapt kunnen worden omdat die een sfeer of emoties uitleggen, die de lezer allang begrijpt. ‘Ik wilde hem zeggen dat ik niet begreep waarom hij zo afstandelijk deed en waarom hij met Hakan omging. Maar ik durfde het niet en vervloekte mezelf erom. Daarom wilde ik op z’n minst weglopen zonder hem te groeten zodat hij zou voelen dat hij me had teleurgesteld.’
Daarnaast bezigt de schrijver indirect taalgebruik en daarbij valt hij soms in herhaling. ‘Hij zei dat het hem speet. Toen ik hem vroeg wat hem speet zei hij dat het hem speet dat hij dit moest doen. Ik begreep hem niet en vroeg hem wat hij moest doen.’
In een portret op AT5 vertelt Isik dat hij aan zijn tweede roman schrijft die zich afspeelt in de Bijlmer. Het siert hem dat hij voor zijn opvolger een totaal andere setting en tijd kiest. De schrijver is vast in staat om de bijzondere sfeer van deze Amsterdamse buurt te schetsen. De keuze van enkele bijzondere hoofdpersonen zullen bij hem in goede handen zijn. Maar als het gaat om de hoeveelheid van woorden kan minder soms ook meer betekenen.
Citaten:
‘De zon straalde uitbundig en overal op straat krioelde het van de mensen die als mieren door elkaar liepen. Het verkeer veroorzaakte een hels kabaal. De stank uit de laadruimte die zich in mijn neus had genesteld, werd op slag verdrongen door de wonderlijke geur van de stad die als een broeierige voorjaarsstorm in mijn gezicht sloeg.’
‘Na mijn tweelingbroers Salman en Muse moesten mijn ouders opnieuw een kind begraven. Er volgde een periode van intense rouw die pas werd verbroken toen mijn moeder een jaar later merkte dat ze weer zwanger was.’
‘Maar ze was onvermurwbaar en liep zo vastberaden als op haar sterkste dagen in Sobyan naar de voordeur, de bevelen van mijn vader om terug te keren naar bed negerend. Ze verwijderde de balk van de deur, pakte de stok die ernaast lag en zette haar lichaam schrap.’
Titel: Verloren grond
Auteur: Murat Isik
Uitgeverij: Anthos
Pagina’s: 375
Prijs: 19,95 euro
ISBN: 978 90 41415721
Recensent: Lorna Minkman
Uitgave: zevende druk september 2012
website auteur: http://www.muratisik.nl/
