Kunst

In het hoofd van Peter Buwalda

23-05-2013 19:00

Met de grote tafels langs de muren en de kring van stoelen in het midden van de kamer, lijkt de ruimte op een gemiddelde huiskamer tijdens een verjaardag. Het enige verschil dat opgemerkt zou kunnen worden, is het feit dat de gemiddelde woonkamer zich niet in het centrum van Amsterdam bevindt. Vanavond zal hier voor Peter Buwalda de eerste keer zijn, de verschillende soorten stoelen als een arena opgesteld en 25 paar ogen die hem vragen aan zullen kijken. De leesclub die literatuurtijdschrift Das Magazin organiseert zorgt voor gezonde spanning bij de schrijver. Maar dat de avond, net als zijn bestseller Bonita Avenue, een succes wordt, staat buiten kijf.

Op z’n gemak eet Buwalda een appel en staat bij het raam, alsof het hier zijn eigen woonkamer betreft. Hij heeft de ruimte een aantal minuten staan bekijken, in zich opgenomen en lijkt er nu in op te zijn gegaan. Het kleed in de blauw-witte kleuren van Das Magazin, de grote kasten wijn, de groepjes mensen die zich in de ruimte bevinden: Buwalda valt bijna niet meer op, zij het dat de lezers hem vanuit hun ooghoeken in de gaten houden.

Leesclub

Eerder op de avond zijn de andere schrijvers in de ruimte geweest. Zij geven op verschillende locaties in de stad ook een leesclub over hun boeken. Een mocht er zelfs in het oude huis van Harry Mulisch, dat had Peter ook wel wat geleken. Met z’n allen hebben de schrijvers geposeerd tegen een grote witte muur. Samen met onder andere Arjen Lubach, Hanna Bervoets en Herman Brusselmans heeft Peter gelachen op het moment dat de camera flitste voor het Volkskrant Magazine. Zou er op dat moment een bom gevallen zijn, dan was de Nederlandse literatuur in een klap een stuk armer geweest, maar wel lachend ten onder gegaan.

Discussie

Ondanks dat het de eerste keer is, lijkt Buwalda toch niet bang te zijn voor de reactie van de lezers. Hij luistert, discussieert wanneer hij het niet eens is met een interpretatie, is beter op de hoogte dan wie dan ook. Logisch, de afgelopen jaren heeft hij meer over de personages uit zijn boek gepraat dan over zijn eigen familie. Maar ook de lezers hebben de personages bestudeerd en samen praten ze over hen als oude bekenden.

De lezers kregen alle tijd om zich op de leesclub voor te bereiden. Samen met het kaartje kregen ze het boek van de gekozen schrijver thuisgestuurd. En ondanks dat de lezers niet het standaard type huismoeder-met-genoeg-tijd is, zijn ze allemaal op tijd door het 544-pagina’s tellende boek gekomen. Het publiek is gevarieerd: Jong en een enkele oud, zowel laag- als hoogopgeleid, verschillende huids- en haarkleuren, accenten vanuit het hele land mengen zich wanneer er een discussie ontstaat. Er is een ding wat al deze mensen echter gemeen hebben: hun liefde voor Bonita Avenue. Buwalda wordt verlegen van de complimenten die geuit worden. Zoveel goeds heeft hij nog nooit over het boek gehoord op een avond.

Actief publiek

Het publiek is enthousiast, durft vragen te stellen. Tijdens de quiz schieten de handen gepassioneerd de lucht in en meningen worden uitgewisseld over personages. Het is bijzonder om te zien hoe iedereen zo’n eigen interpretatie heeft gegeven aan het boek. Peter vindt het prachtig, luistert aandachtig. De enige die niet bevlogen lijkt door het gesprek is de barjongen, die achter in de zaal de glazen staat te spoelen waar de lezers zo even nog hun lippen aan hebben gezet. Terwijl de glazen klinken op de achtergrond, vertelt Buwalda over de afwegingen die hij maakte, de gedachtes achter personages. De trekken die de personages zo menselijk maken werden bewust gekozen. Jaloezie voor de ene hoofdpersoon, verbitterdheid voor de ander. Er blijken dubbele lagen in het boek te zitten die zonder een gesprek met de schrijver nooit duidelijk zouden zijn. Iedereen lijkt te beseffen wat een geluk ze hebben hier aanwezig te zijn. Mochten ze het boek nog een keer lezen, dan zullen ze terugdenken aan Peter in de kring, vertellend over de passages in het boek waar hij zo lang over na heeft gedacht. Bonita Avenue zal voor hen nooit meer hetzelfde zijn.

Nadat het gesprek is afgelopen, blijven de lezers hangen. De rij bij de signeertafel zwelt langzaam aan, met een appel in zijn mond signeert Buwalda de boeken van zijn lezers. Twee meisjes gaan er vandoor met de gesponsorde fles gin die de hele avond op de tafel heeft gestaan en er wordt nog druk nagepraat. Das Magazin brengt met deze leesavond een heel ander betekenis aan de uitspraak ‘in het hoofd van de schrijver kruipen’. En Buwalda laat de lezers maar al te graag toe.