De cyclus van het hipsterbestaan in Londen

05-07-2013 15:00

In Londen is de hipster geboren, beweert men. De Londense versie van deze beweging is net even wat anders dan de Nederlandse variant. Terwijl de zelfbenoemde Hollandse hipster het tot een kunst heeft verheven het afzetten tegen de mainstream tot een mainstream te maken, is de Londense versie op een dag gewoon hipster-af en wordt keurig yup. Zoals het hoort. Daarmee is de buurt ook af en verschuift de hipheid naar een nieuwe plek.

Kunstenaars zonder geld

De verklaring voor het constant verschuiven van de hippe buurten is vrij simpel. Een hipster is niet zozeer iemand die zich alleen wil afzetten tegen de mainstream, hij is bezig met duurzaamheid en maakt vaak kunst. Van autonome kunstwerken tot muziek en van schrijven tot grafische vormgeving. Waar je in Nederland een zakcentje kreeg van de overheid om lekker te beginnen, is dit in Engeland niet het geval. Gevolg? De kunstenaars/hipsters trekken naar een goedkope buurt. Buurten met spotgoedkope huizen en weinig voorzieningen eromheen. De relatief lage huur kan worden betaald en er is genoeg rust en ruimte om te oefenen.

Ondernemers zien hun kansen schoon: ze starten hippe koffie- en eettentjes, leuke kroegjes en dansgelegenheden met alternatieve muziek. De cultuur bloeit op, de buurt wordt populairder en daarmee ook duurder. De kunstenaars worden succesvoller en kunnen de huur blijven betalen. Ook rijkere mensen trekken naar de inmiddels duurdere buurten, het is er immers zo leuk. Een nieuwe generatie net afgestudeerde kunstenaars kan de huur niet betalen in de betreffende buurt en trekt naar een ander deel van de stad. De cyclus herhaalt zich. Maar wat was hip, waar moet je dezer dagen zijn en welke buurt is het in pakweg 2019?

Notting Hill: meer dan een boekwinkel

De grote, chique huizen zijn wellicht bekend uit de film, evenals het boekwinkeltje waarvoor veel toeristen voor naar Notting Hill komen. Tegenwoordig is Notting Hill vooral op zaterdag de moeite waard. Op Portobello Road ziet het zwart van de mensen die zich om verschillende kraampjes dringen. De straat begint met een lange rij kraampjes met tweedehands spullen. De hemel voor fervente vinylverzamelaars, liefhebbers van zilverwerk, lederen tassenverslaafden of mensen die gek zijn op eten.

Aan het begin van de vintagemarkt staan vooral kraampjes met veel zilverwerk, leer en hier en daar staat een platenzaakje met bijzondere en/of zeldzame platen. Verderop in de straat staan verscheidene eettentjes. Iedere denkbare keuken is te vinden. Van Duitse worstjes tot Mexicaanse tortilla’s of Spaanse paella. Donutliefhebbers en fans van Vietnamese loempia’s kunnen hun heart out eaten. Letterlijk.

Muziek en eten

Tussen de eettentjes, platenzaakjes en kraampjes met leder of zilverwaren staan straatartiesten. Van beginnende bandjes die bijzonder professioneel klinken tot kunstige mimeartiesten. Ze zorgen voor een gemoedelijk sfeertje tijdens het snuffelen platen terwijl er met de andere hand af en toe een hapje van een churros wordt genomen.

Wie de moeite neemt om zich op de drukke zaterdagmarkt door de mensen heen te werken, wat ellebogenervaring is een pre, komt terecht op een vintagewalhalla. Achteraan de markt, zo net onder de snelweg en het spoor, bevindt zich een grote markt met vintagekleding. De prijzen variëren van spotgoedkoop tot de vrij dure variant. Een niet-mainstream leren jasje in goede staat of een paar cowboylaarzen zijn allemaal te vinden. Wie verder zoekt, zal hier en daar zelfs van origine peperdure creaties van designers vinden. Op zondag is het doorgaans even druk, maar doe geen moeite. In tegenstelling tot wat de meeste toeristen denken, is Notting Hill op zondag gewoon de yuppenbuurt die het hoort te zijn.

Shoreditch: geboorteplaats van de hipster

Het kunstenaarsduo Gilbert & George had al vroeg door dat Shoreditch de nieuwe hippe buurt zou worden: in de jaren 70 kochten de mannen een huis in een zijstraat van Brick Lane. Tegenwoordig ziet Brick Lane, gelegen onderaan Shoreditch, eruit als de geboorteplaats van de hipster. Een parade van alternatieve mensen loopt langs de kleedjes met tweedehands goederen en de nog nieuwere bandjes en kunstenaars dan in Notting Hill.

In deze buurt is de hipster geboren, beweert men. Hier komt hij vandaan. Dat is te zien. Overal op de straten en zijstraten zijn graffitikunstwerken gemaakt en hier en daar staat een kunstzinnige installatie. Een bordje met ‘Vintage Market’ leidt de bezoeker een ogenschijnlijk donkere kelder in, die toch niet zo donker blijkt. Een toch nog best grote ruimte staat vol met vintagekraampjes. De ene iets meer louche dan de andere, maar vintage is het.

De nieuwe Rothko

Via wat trappen en zijweggetjes is de verdieping erboven te bereiken. En die daarboven. Daar bevinden zich aan het eind van het academisch jaar exposities van verschillende Londense kunstacademies. Een uitgelezen kans om alvast een inschatting te maken wie de nieuwe Damien Hirst wordt of op welke academie de nieuwe Rothko zit.

Een stukje verderop zit de legendarische platenzaak Rough Trade, temidden van een plein vol terrasjes en nog meer kunstwerken. Alles wat je kunt bedenken kun je in de winkel vinden: platen, cd’s, boeken, T-shirts en geluidsapparatuur. Het lijkt een tijdelijke popup store waar de goederen zijn gestald. De sobere en minimalistische aankleding geeft aan waar het om gaat: de muziek. De zaak hangt dan ook vol posters, van concerten tot beginnende bandjes die een drummer zoeken.

Buiten, wat straten achter de platenzaak zit een enorme hal waar de geur van eten iedereen zonder ook maar te twijfelen naar binnenlokt. Een ruime oppervlakte wordt gevuld door eettentjes: al het eten wat je kunt bedenken is verkrijgbaar. Het hoge plafond en de industriële uitstraling van het pand geven de bezoeker het gevoel op een markt te zijn. Het eten is heerlijk en kan op een terras achter de hal opgegeten worden. Daar maken de hipsters dan ook dankbaar gebruik van voor ze verder weer dwalen in en om Brick Lane.

Dalston: een wolf in schaapskleren

Diezelfde Gilbert & George die in de jaren 70 naar Brick Lane vertrokken, hebben een oogje voor hippe buurten. De mannen vinden koken zonde van je tijd: je staat veel langer in de keuken dan je daadwerkelijk geniet van je culinaire hoogstandje. De twee eten zodoende steevast buiten de deur. Hun vaste restaurant zit tegen alle verwachtingen in niet in het hippe Shoreditch, maar bevindt zich in een buurt die nu opbloeit: Dalston.

Dalston is een soort wolf in schaapskleren: overdag lijkt het een saaie achterbuurt, eentje een toch aardig eindje buiten de stad. Ondanks de serene rust die nog in de buurt hangt, worden er toch langzamerhand meer en meer kroegjes geopend. Een hoogtepunt in Dalston is het dakterras: je staat even in de rij, maar dan heb je prachtig uitzicht over de buurt. Kingsland Road, één van de grote wegen in Dalston, lijkt vrij saai overdag. ’s Avonds bloeit de buurt op: achter kleine voordeuren blijkt ineens een grote feestzaal te zitten. Alleen de Moustachebar is herkenbaar: de rest moet je vinden op goed geluk of later komen en de tentjes herkennen aan de lange rijen.

Geen afbladderende verf meer

Ook kunst begint langzaam op te komen. Onlangs is het Dalston House geopend. Op de grond ligt een Victoriaans uitziende gevel waarop gelegen mag worden. In een schuine hoek is er een spiegel boven gemonteerd. Het lijkt dus net of je op een huis klimt. De buurt had daar de eerste dag meteen profijt van: de rij was minstens anderhalf uur.

In pakweg 2019 is Dalston het nieuwe Brick Lane. De smerige gevels met afbladderende verf zullen worden hersteld, de Pakistaanse winkels worden ingeruild voor koffietenten met wifi en het publiek zal aanzienlijk verbleken. Dalston zal profijt hebben van het feit dat Shoreditch duurder en duurder zal worden. Tot het uiteindelijk een dure wijk is en de kunstenaars een nieuwe, betaalbare thuisbasis vinden.