Niet alleen in de Engelse tabloids maar ook in de media werd het verhaal uitgebreid gebracht: profvoetballer Papiss Cissé van de club Newcastle weigert om het voetbalshirt van zijn club te dragen vanwege de grootste sponsor, Wonga. Niet omdat Cissé iets tegen Wonga specifiek heeft maar tegen het type product dat het aanbiedt: kortlopende leningen. Cissé beroept zich daarbij op religieuze gronden: als moslim wil hij geen lopende reclamezuil zijn voor dergelijke producten. Maar wat is nu exact het probleem?
Een kenmerk van de drie grootste min of meer monotheïstische geloven – jodendom, christendom en islam – is dat zij naast een beschrijving van een Godsbeeld en de relatie tussen deze God en de mens ook handvatten aandragen over de wijze waarop mensen onderling zich tot elkaar dienen te verhouden. Van oudsher vinden dus binnen de religieuze context niet alleen uitwisselingen van gedachten over spirituele en mystieke zaken plaats, maar ook een levendig debat over ethiek en rechtvaardigheid. Hierbij komt een afwijzende houding ten opzichte van rente naar voren, hoewel dit niet in alle religies tot op de dag van vandaag wordt gehandhaafd.
De kern van de afwijzende houding ten opzichte van rente zit in het gegeven dat de persoon die over voldoende rijkdom beschikt om geld uit te lenen, hierdoor zijn rijkdom vergroot. De persoon die echter in armoede verkeert en tijdelijk een lening moet aangaan, krijgt daardoor juist extra kosten en komt uiteindelijk nog slechter uit. Een andere kanttekening is dat door wisselende rentestanden of bij het door omstandigheden niet tijdig kunnen afbetalen van een rekening, de schuld kan toenemen. Hierdoor is bij het aangaan van een financiële transactie nog niet direct met zekerheid vast te stellen wat de totale kosten van de transactie zullen zijn.
In het Bijbelboek Deuteronomium – het vijfde boek van het Oude Testament – vinden we een verbod op het berekenen van rente tussen mensen van het eigen volk: “U mag geen rente vragen als u iets aan een volksgenoot leent, of het nu gaat om geld of voedsel of wat u ook maar tegen rente te leen kunt geven. Van een buitenlander mag u wel rente heffen, maar niet van iemand uit uw eigen volk”.
In het Nieuwe Testament lijkt Jezus overigens wel te suggereren dat rente ontvangen van de bank wél toegestaan is wanneer je er geld in bewaring achterlaat.
De Islamitische regelgeving volgt voor een groot deel datgene wat in eerdere boeken terug te vinden is, maar met minder onderscheid in de situaties waarin iets wel of niet kan. Rente mag niet gevraagd worden van het eigen volk noch van anderen of andersgelovigen en rente ontvangen is ook uit den boze.
Het woord dat in de meeste Nederlandse Koranvertalingen hierbij gebruikt wordt is ‘woeker’, maar het oorspronkelijke Arabische woord ‘Riba’ (الرِّبَا) heeft betrekking op rente in het algemeen.
Omdat het gehele concept van rente wordt afgewezen is het ook niet toegestaan om op enige wijze een bijdrage te leveren aan het bestaan ervan: je mag niet bemiddelen tussen twee mensen die een rentelening aangaan of hen daarbij op andere wijze helpen. En dáár wringt de voetbalschoen bij Papiss Cissé: de gedachte dat hij in een voetbalshirt van Wonga uiteindelijk bijdraagt aan het rentesysteem.
De keuze van Cissé om het shirt niet te dragen heeft hem, behalve een plek buiten het veld, ook een hoop kritiek opgeleverd. Sommige mensen merken op dat hij voorheen wél in het shirt van Virgin Money speelde, dat een soortgelijk product vertegenwoordigt. Zijn standpunt ten aanzien van Wonga wordt daarom hypocriet genoemd. Dit is qua logica iets te kort door de bocht, omdat het feit dat iemand eerder iets heeft gedaan wat hij tegenwoordig afkeurt geen argument kan zijn om dezelfde fout opnieuw te begaan. Een verkeerde keuze in het verleden legitimeert nog geen verkeerde keuze in de toekomst.
Wél lijkt het conflict ertoe bij te dragen dat de toekomst voor Cissé binnen Newcastle in het gedrang lijkt te komen. Dat is wellicht niet in zijn nadeel, aangezien er interesse is getoond door diverse andere aantrekkelijke clubs. Het is dus begrijpelijk dat door sommigen aan de oprechte motieven van Cissé getwijfeld worden, hoewel zeker niet uit te sluiten is dat hij handelt op basis van oprechte intenties. Het protest van Cissé over Wonga kan er wellicht wel toe leiden dat andere clubs die praktiserende moslims in hun selectie hebben wel twee keer nadenken voordat ze een sponsordeal sluiten.
De groeiende aanwezigheid van islamitische voetballers binnen het Britse voetbal heeft eerder ook al voor enkele belangrijke veranderingen gezorgd. Zo is de champagne (met alcohol) voor de Man of the Match vervangen door een trofee, hebben voetballers in de catacomben van de voetbalstadiums mogelijkheden om het gebed te verrichten en wordt steeds meer openlijk besproken hoe het vasten tijdens de ramadan gecombineerd kan worden met een druk trainingsschema.
