Na wat weken R&R trapt En Garde weer bescheiden af. Met een kleintje. Wel eentje met een rotklap. We hadden het al eens over technicals gehad, de 4×4’s opgevoerd met wat snelvurends, veelal ratelend in Russisch 12,7-, 14,5- of 23 mm. Kinderspel vergeleken bij wat Uncle Sam tussen 1961 en 1971 in gebruik had om van een kleine 4×4 een weapon of mass destruction* te maken. De US Army maakte jeeps gevaarlijk door er een M28 of M29 Davy Crockett terugstootloos wapensysteem op te monteren waarmee M388 atomic projectiles van 34,5 kilo werden verschoten. De Mk-54 kernkop hierin was goed voor klappen tot het equivalent van 20 ton TNT. Met voldoende straling om voor de overlevenden van de directe kern-implosie tot op circa 400 meter van de knal een trage dood te sterven. De fall-out kon decennia later nog werkloze kappers opleveren, maar in die tijd werd dat in hogere sferen als acceptabele collateral damage beschouwd. Het massaal gebruik van (kleine) tactische nukes zoals Davy Crockett was jarenlang een reële gevechtsoptie.
De ontwikkeling van de W54 mininuke, met plutonium als splijtstof (kernsplitsing), begon in de vijftiger jaren. Het eindresultaat, de 23,5 kilo wegende W-54/Mk-54 koppen werden vanaf 1961 gebruikt op AIM-26 Falcon radargeleide lucht-lucht raketten (bereik ± 10 km), Special Atomic Demolition Munitions (SADM -te plaatsen door o.a. SEALs) en als lading voor de Davy Crockett M388 projectielen. Een latere doorontwikkeling in hetzelfde formaat (W72) kon als 600 ton TNT equivalent op AGM-62 Walleye tv-gestuurde glijbommen worden geschroefd.
W54
De M388 spingestabiliseerde (insteek) spigotprojectielen werden verschoten door de M28, een 120 mm terugstootloos afvuursysteem, of door de M29, een 155 mm terugstootloos afvuursysteem. De klappen konden worden ingesteld van 10 tot 20 ton TNT (kijk voor effecten onderaan op de handige ‘nukemap’) . Het bereik van de M28 bedroeg maximaal circa twee kilometer, de M29 kwam tot vier kilometer. De systemen overlapten elkaar waarbij de M29 een aandrijflading kon gebruiken voor vuur in een Zone 1 (540-1900 meter) of een Zone II (1700-4000 meter). Uiteindelijk werd de M29 versie het standaardsysteem. Soms voorzien van een klein 37 mm enkelschots inschietbuis-onderstuk om het doel te markeren. Daar de M388 projectielen nogal onnauwkeurig bleken, en een 10-20 ton TNT equivalent niet op een meter meer of minder kijkt, een vrij overbodige extra.
M29 op driepootaffuit (foto: forum stardestroyer.net, van MkSheppard -een ‘Ruthless Genocidal Warmonger’)
Hoewel productie van de 2100 Davy Crockett systemen (met uiteindelijk 400 Mk-54 kernkoppen) al in 1956 begon, werden de wapens pas vanaf 1961 operationeel in gebruik genomen. Met Europa, waar de vrees bestond voor een tsunami aan Sovjet tanks door de Fulda gap, als eerste en voornaamste potentieel operatiegebied. Inzet bestond uit het eventueel toevoegen van Davy Crockett pelotons aan eenheden van bataljonsterkte of groter. De pelotons gebruikten hun wapensystemen op een driepootaffuit vanuit M113 APCs en vanaf jeeps, waar de systemen achterop werden gemonteerd. De betreffende jeep was aanvankelijk een M38A1D. In Nederland beter bekend als Nekaf. Sommige series waren bij ons eveneens voorzien van terugstootloze vuurmonden (TLVs). Daar kwamen echter geen nukes uit, maar 106 mm HEAT-granaten (schootsbereik: 1350-2000 meter) . Later werden de M38s in de US Army vervangen door M151 jeeps, de MUTT.
(Foto: van googlebordello.crushhumanity.org)
Het Davy Crockett wapensysteem was slechts een kort leven beschoren. De overschakeling van de massive retaliation naar de flexible response strategie door de NATO in 1967 was de belangrijkste doodsteek. Daarnaast waren het gebrek aan accuratesse en het geringe bereik -nogal suïcidaal voor de gebruikers- eveneens redenen voor afstoting. De introductie van andere land-, lucht- en marinesystemen maakten de Davy Crockett verder overbodig. Het betekende dat deze tactische zaknukes al in 1967 uit Europa werden teruggetrokken. In 1971 verdwenen de laatste uit Amerikaanse arsenalen. Niet dat er niks in Europa overbleef om nukes mee te verschieten.
Het effect van een Mk-54 kop tijdens Little Feller test – Operation Sunbeam in 1962
Waaronder in Nederland. We doen nog steeds moeilijk over die B61 nukes op Volkel, maar over ons ‘atoomgeschut’ dat van 1960 tot 1992 actief kon worden, is minder ophef gemaakt. Misschien op de invoering van de MGM-52 Lance raket na (ter vervanging van de Honest John raket). Naast ballistische (ongeleide) raketten kon Nederland Amerikaanse nukes verschieten met 8-inch (203 mm) geschut. Het getrokken M115 geschut in dit kaliber werd uiteindelijk volledig vervangen door gemechaniseerd geschut in hetzelfde kaliber op M110 rupsonderstellen, waar er 39 van werden aangeschaft of omgebouwd (van M107 175 mm systemen). Dit geschut bleef tot 1989 in dienst (de Lance tot 1992).
Nederlandse M110 203 mm SP in 1989 (Foto: 19 Afdva.nl, waar meer geschiedenis en talloze foto’s. Zo ook bij 41Afdva.net)
Als er ooit live geschoten zou zijn door het Nederlandse ‘atoomgeschut’ moest Iwan rekening houden met M422 granaten (W-33 kernkoppen) van circa (tot) 40 kiloton die op dertig kilometer vanuit Nederlandse sectoren konden komen aanvliegen. Daarnaast kwamen er vanaf 1982 granaten met W-79 koppen beschikbaar. Een minder krachtig, maar meer stralend kernwapen, in goed Nederlands: de neutronenbom. De meeste waren echter granaten. Niet dat dit detail je je derrière zou oxideren als je op het springpunt in gasvorm overging, maar toch.
*Nukes werden ook uitvoerig door de VS en USSR getest om voor vreedzame doeleinden te worden ingezet. De USSR voerde tussen 1965 en 1988 mogelijk tot 239 kernproeven uit onder de namen Programma No. 6 en No.7 als ‘Kernexplosies voor de nationale economie’. De Amerikanen voerden dergelijke kernproeven uit onder noemers als Operation Plowshare. Wiki vertelt meer over vreedzaam nuke-gebruik.
Zelf wat vaporiseren? Alex Wellerstein creëerde een handige ‘nukemap‘ waarmee je niet alleen kunt zien hoeveel schade een klap van x-kiloton aanricht, maar ook hoe dat eventueel bij je thuis uitpakt. TPO selecteerde van de nuke-spijskaart de Davy Crockett en stelde deze in op (20 ton TNT) airburst-modus boven hartje Amsterdam, waarna we op ‘Detonate’ drukte voor effect (als altijd, klik voor groot)
(titelfoto: forum stardestroyer.net – MkSheppard)
