Spotify ligt weer eens onder vuur. Eerder verwijderde Thom Yorke van radiohead al een deel van zijn muziek van Spotify omdat hij het niet eens was met het verdienmodel, en nu klaagt Platenlabel Ministry of Sound de muziekdienst aan omdat het weigert afspeellijsten van gebruikers te verwijderen. Deze afspeellijsten hebben exact dezelfde nummervolgorde en zelfs dezelfde titels hebben als de compilatie-CD’s van de aanklagers, zo meldt The Guardian vandaag. Juridisch heeft Ministry of Sound een sterke zaak.
Het is een goede discussie waard: een platenlabel dat het TMF-hitzone-model hanteert door de grootste hits uit een bepaalde periode op een album uit te brengen, claimt wel degelijk creatieve keuzes te hebben gemaakt.
Lohan Precencer, topman bij Ministry of Sound is van mening dat hun intellectueel eigendom op de afspeellijsten rust:
‘Wij stellen niet alleen maar afspeellijsten samen. Er zit veel research in het maken van de albums, en het intellectueel eigendom dat daarbij is betrokken. Het is niet gepast om dat zomaar te knippen en plakken.”
Het lijkt een gedurfde stellingname van het platenlabel, maar juridisch is de claim sterk. Net als in Nederland wordt het begrip intellectueel eigendom ruim geïnterpreteerd in Engeland.
In Nederland besloot de Hoge Raad bijvoorbeeld dat Willem Endstra het auteursrecht had op de Endstra-tapes na een klacht van de familie. Journalisten hadden niet zomaar mogen afdrukken wat Endstra zei tijdens de afgeluisterde gesprekken, de familie van Endstra had daar toestemming voor moeten geven.
In Engeland, waar de zaak speelt, besliste een Britse rechter dat voetbalcompetities het auteursrecht hebben op de wedstrijdschema’s.
Hoe infantiel het op het eerste gezicht ook lijkt, platenlabel Ministry of Sound heeft wel degelijk een origineel product in handen.De verzamelplaten verkopen goed en Spotify-gebruikers kopiëren niet voor niets de nummervolgorde. In het Nederlands recht wordt het kopieren van andermans werk, zonder daar zelfs iets aan te te voegen ook wel slaafse nabootsing genoemd.
De twee vragen die de Engelse rechters nu moeten beantwoorden is of de verzamelalbums een ‘eigen oorspronkelijk karakter’ en of deze een ‘persoonlijke stempel’ dragen.
Een werk heeft een oorspronkelijk karakter als er iets nieuws is gecreëerd: het mag niet afgeleid zijn van andermans werk. Natuurlijk staan de albums vol met andermans werk, maar de samenstelling van de nummers schept wel degelijk een nieuw product. Daarnaast dragen de albums ook een persoonlijk stempel, er zijn creatieve keuzes gemaakt bij het samenstellen: wat zijn de grootste hits binnen een bepaald genre in een bepaald jaar? In welke volgorde zetten we die hits zodat het prettig luisteren is?
Dat het individuele gebruikers zijn die de afspeellijsten maken is niet relevant, omdat de compilaties vervolgens met alle gebruikers worden gedeeld. Spotify kan daar zonder al te veel moeite richtlijnen voor stellen, en deze handhaven. Zo reageert Youtube in het algemeen snel en kordaat op klachten over schending van auteursrecht.
Ministry of Sound onderhandelde in een eerder stadium al over een licensie op de albums, maar de twee kamen er niet uit. Het feit dat er onderhandeld is geeft al aan dat Spotify ook de waarde inziet van de compilaties. Het is juridisch onjuist om via deze omweg alsnog de albums aan te bieden.
Dat Ministry of Sound gelijk krijgt lijkt dus haast onvermijdelijk. Dat zal wat extra handhaving en dus wat extra tijd voor Spotify-medewerkers betekenen, maar het imiteren van dit soort albums zal gewoon doorgaan. Verander de titel van de afspeellijst een beetje, draai hier en daar een nummertje om en je hebt opeens zelf een origineel werk gefabriceerd. Geen rechter die daar iets tegen kan doen.
