Kunst

De zoektocht naar het echte geluid van hiphop

04-10-2013 15:01

Mid jaren 80 kreeg hiphop eindelijk voet aan de grond in Amerika. Een eigen identiteit begon te ontstaan en steeds meer muzikanten maakten kennis met de nieuwe stroming. Alle ingrediënten waren aanwezig behalve misschien wel de aller belangrijkste. Want wat was nou echt de sound van hiphop?

Als exponent van disco zag hiphop het levenslicht, en op deze manier werd ook automatisch de sound overgenomen. Veel werd live ingespeeld en meestal werden multitracks van disco platen over genomen om over te rappen. Maar de eigen identiteit kwam pas echt aan het licht toen de eerste drumcomputers verschenen. Begin jaren 70 waren er ook al enkele drum computers op de markt die gebruik maakten van het zogenaamde Analoge Syntheses systeem. Dit hield in dat geluiden nagemaakt werden, waardoor ze een eigen karakter hadden maar niet overeen kwamen met het geluid van bijvoorbeeld een echte drumkit.

Eigen geluid

Zo interpreteerde de machine een snare drum bijvoorbeeld als een korte golf van white noise, en werd een bass drum als een sinus golf gezien. Omdat deze machines dus elk een eigen interpretatie maakten zijn ze nu nog veel gezocht. Voorbeelden hiervan zijn de Roland 808 en 909 die tegenwoordig goud waar zijn op internet en ook in hedendaagse muziek weer veel te horen zijn.

De grote revolutie kwam toen ene Roger Linn in 1979 de Linn LM-1 op de markt bracht. Door de technologische vooruitgang was het nu mogelijk om echte geluiden af te spelen en in plaats van het geluid na te maken kon de machine audio samples van echte instrumenten ‘’lezen’’. Dit betekende dus dat de sounds veel realistischer klonken en dat viel meteen in de smaak. De geluiden hadden meer drive en klonken veel vetter dan eerst. Langzaam maar zeker vonden deze sounds hun weg in hiphop en hielpen zo een nieuwe stroming te creëren, maar het ging pas echt hard toen de eerste samplers op de markt kwamen.

Deze samplers zorgden er niet alleen voor dat je ‘’echte’’ geluiden kon gebruiken, maar ook dat je bepaalde delen van een plaat kon opnemen, verknippen, filteren en hergebruiken. Hiphopproducers hadden eindelijk de heilige graal in handen.

Legendarische verhalen

Twee machines sprongen er meteen uit. Zo was er de sp1200 en de Mpc 60 van Akai, die trouwens ontworpen was door onze oude vriend Roger Linn. Met een sample tijd van 13 seconden bood de mpc 60 producers de kans om iets nieuws met iets ouds te creëren. De machine zorgde door zijn beperkingen voor inventieve oplossingen. Zo namen producers de plaat op 45 toeren op, in plaats van 33 toeren om kostbare tijd te besparen. Vervolgens werd de sample vertraagd waardoor men dus eigenlijk twee keer zoveel op kon nemen. Ook boden de Mpc en de SP de mogelijkheid om te filteren waardoor er een scala aan mogelijkheden tevoorschijn kwamen. Baslijnen waren niet meer veilig, en werden gretig gezocht en hergebruikt. De SP 1200 is een jaar ouder dan de Mpc 60 maar is sinds zijn verschijning in 1987 een klassieker geworden. Mede door de compressie die de beide machines uitstuurden begon hiphop zijn eigen geluid te krijgen waardoor je er bijna vanuit kan gaan dat zo wat iedere track tussen 1988 en 1996 op een van deze machines is gemaakt.

Er zijn veel legendarische verhalen te vertellen over deze machines, zoals bijvoorbeeld het ongelukje op de SP 1200. Gizmo en MC Milk D vormden samen de groep audio two en waren fanatieke gebruikers van de SP. Voor hun debuutalbum wilden ze het patroon van de drums gebruiken dat in Impeach The President zit, een van hiphop’s klassieke drum loops. Nadat ze de beat geprogrammeerd hadden gebeurde er echter iets vreemds, de SP had een zogenaamde mis fire. De machine liep vast en toen er eindelijk weer leven in zat was de programmering van de beat totaal anders. Maar anders op een goede manier want de jongens besloten om de nieuwe beat te omarmen. Zo onstond Top Billin’ die uiteindelijk weer eindeloos gesampled zou worden door andere artiesten. De jongens kregen een fortuin in hun schoot geworden door een SP 1200 die vast liep, soms kan het raar lopen.

Behalve dat tegenwoordig alles digitaal gaat blijft de Mpc in zijn verschillende vormen een trouwe gast in studio’s. Zo doet DJ Premier nog altijd al zijn sampling in een 60 en is Pete Rock niet weg te slaan van zijn Mpc 2000. Ook de 1200 wordt nog steeds tevoorschijn gehaald door bijvoorbeeld Large Professor en blijft een must have voor hiphop liefhebbers en producers. Ik wou dat er een lijst bestond met alle tracks die ooit op een Mpc of SP zijn gemaakt om aan te kunnen geven hoeveel invloed deze machines hebben gehad, maar niemand heeft tot nu toe deze klus op zich genomen. Wat rest is Ebay afspeuren om zelf een beetje magie in huis te halen. Ze zijn niet goedkoop, maar het wel waard. Sommige mensen kopen een schilderij of beeld, maar als je echt een beetje geschiedenis in huis wilt halen is een SP 1200 of Mpc 60 zeker geen slechte keuze.

DJ D-Rok (Daan Koekelkoren) draait onder andere op Wicked Jazz Sounds, Lovebirds en Zwarte Koffie, schrijft en produceert eigen tracks, maar is ook niet te beroerd om ons te onderwijzen in (zwarte) muziek.