Op de fiets voor het stoplicht ving ik laatst een leuke discussie op. Een toerist vroeg aan iemand die met mij stond te wachten wat de meest legendarische plek in Amsterdam is. Niet voor kunst, wiet of hoeren, maar hij was op zoek naar de plek met de meeste muziekgeschiedenis. Een vraag waar ook ik niet zo snel antwoord op kon geven. Misschien wel de Paradiso of als outsider de Jaap Eden Baan (legendarische concerten zijn daar in het verleden gegeven). Toch kwam er een naam gelijk mijn gedachten binnen: het Bimhuis. Een plek waar vroeger de groten der aarde wilden spelen, niet omdat het moest maar omdat het in het Bimhuis was. Het huis aan de oude schans kreeg een cultstatus, iets dat vervlogen lijkt te zijn anno 2013. Een gat waar langzaam een nieuwbouwpand uit groeit doet geen recht aan wat er ooit gestaan heeft waardoor ik mijn favoriete toerist er niet naar toe durfde te sturen.
Waar het Bimhuis tegen de grond ging, lijkt diezelfde trend zich nu voor te zetten in New York. Want twee iconen uit de hiphopgeschiedenis zijn hun voortbestaan niet meer zeker. 1520 Segwick avenue zal bij veel hiphopliefhebbers een belletje doen rinkelen, want volgens velen is dit de geboorteplaats van hiphop. In dit appartementen complex was het namelijk dat de eerste blockparty’s gegeven werden. Een 18 jarige dj uit de Bronx genaamd Kool Herc was naast een talentvolle dj ook een pientere jongen. Zijn zusje (Cindy) en hij moesten weer naar school, en besloten een back to school party te organiseren in 1973. Niet omdat ze zo blij waren eindelijk weer in de schoolbanken te duiken, maar omdat ze nieuwe kleren nodig hadden en moeders die simpelweg niet kon betalen. Na maanden te hebben geoefend besloot Herc dat de back to school party het ideale moment was om zichzelf aan het publiek te tonen en samen met zijn zus huurde hij de gemeenschappelijke ruimte in het complex. Een feestje voor zijn zus, een optreden voor Herc en de opbrengst ging naar kleren. Wat ze echter niet van te voren konden bedenken, is dat dit feest een legendarische status zou krijgen en het gebouw een landmark in New York zou worden.
Herc had namelijk een idee, in plaats van twee platen aan elkaar te draaien kocht hij dezelfde plaat dubbel om op die manier het beste stuk te kunnen herhalen. Het ging om de break, meestal het deel waar de drums alleen overblijven en het succes was ongelooflijk. Niemand had dit ooit gehoord, en het lanceerde Herc niet alleen als dj maar ook als organisator. Overigens is breakdance afgeleid van de techniek van Herc, ‘’because people dance to the break’’.
De feesten van Herc bleven groeien en de status van 1520 segwick ook. Het gebouw is altijd een voorbeeld geweest voor affordable housing en terwijl huurprijzen onbetaalbaar zijn in New York blijft deze gemeenschap bespaard van dit lot. Maar niet zonder moeite, want de grond is geld waard. Heel erg veel geld en daarom azen project ontwikkelaars al jaren op de gebouwen. Er moet een renovatie komen en de appartementen zouden omgebouwd worden tot luxe units waardoor alle huidige bewoners op straat zouden komen te staan en naar alle waarschijnlijkheid daar zouden blijven.
Een ander kenmerkend gebouw staat ook in de schijnwerpers de laatste paar maanden. Volgens de wijze mannen uit de hiphopgeschiedenis zijn er vier takken, die bij elkaar de totale muziekstroming vormen. Breakdance, DJ,-ing MC-ing en graffiti. En vooral die laatste vorm van hiphop staat zwaar onder druk want het Mekka van de graffiti heeft laatst een treurig einde gekend. 5pointz was de plek waar je moest zijn als je mee wilde tellen in de scene. Het oude fabriekspand groeide van een leegstaand vervallen gebouw tot het epicentrum van cultuur. Niet alleen liep het over van graffiti artiesten, maar waren er ook elke dag dj’s, dansers en Hiphop bedevaart toeristen te vinden. Meer dan genoeg reden dus om te proberen het gebouw te beschermen. Er werd een museum status aangevraagd en een curator aangesteld. Deze curator zorgde er voor dat de legendarische stukken niet overgespoten werden en voor de alledaagse beslommeringen maar het mocht niet baten.
Ook hier kwam het grote geld om de hoek kijken, en toen de grond verkocht werd aan een projectontwikkelaar wist eigenlijk iedereen al hoe laat het was. De bedoeling is dat het oude pand gesloopt wordt, en er winkels en luxe woningen voor in de plaats komen. Even leek het alsof er een oplossing gevonden kon worden tussen 5pointz en de eigenaar van de grond, tot het trieste nieuws op 19 november naar buiten kwam dat alles overgeschilderd is. ’s Nachts nog wel, terwijl er bijna niemand was en zonder waarschuwing is niet alleen een stukje Hiphop verdwenen maar ook de ziel van de stad en de boodschap die ooit zo sterk was.
En dat is precies wat er zo dubbel aan het hele verhaal is. Iedereen staat in zijn recht om te doen met zijn eigendom wat hij of zij wil, wat het overschilderen en de onvermijdelijke sloop van het gebouw rechtvaardigt. Maar dit gaat wel voorbij aan de boodschap die plekken als 1520 segwick en 5pointz ooit uitgedragen hebben. Die boodschap is in een woord te vangen: samen. Samen met elkaar strijden voor expressie, muziek en voor elkaar. Of het nou gaat om een stukje geschiedenis op een muur of betaalbare woningen, de kern is altijd hetzelfde. Gelukkig lijkt 1520 segwick voorlopig gered, de rechten op de grond zijn gekocht door een organisatie die affordable housing garandeert en in een tijd waarin alles om geld lijkt te draaien is het een fijne gedachte dat er toch nog mensen zijn die denken aan rechtvaardigheid.
p.s er was overigens weinig politieke interesse in de toekomst van 5pointz. Het zakelijke belang ging weer eens voor in Amerika. Daarom ga ik net zo lang sparen tot ik het Moma kan kopen om er vervolgens een huis der hiphopgeschiedenis te bouwen. Ben benieuwd of dat ook zo makkelijk gaat.
