Participeren in de missie naar Mali is in “direct belang van Nederland”. Aldus het mantra wat de afgelopen maanden weerklonk en ook gisteren druk in de Tweede Kamer werd gebezigd toen zij instemde met de missie. Gelukkig maar, er wordt over ons gewaakt: nu kunnen we weer rustig gaan slapen. Toch?
Mwah. Strikt genomen is dit “directe belang van Nederland” niet geheel duidelijk. Hoewel er wordt gerept over ‘jihadgebieden die grenzen aan Europa’ of ‘broeinesten van potentieel terrorisme’ is er (afgezien van de regionale dreiging) geen enkele zekerheid of er überhaupt een dreiging vanuit Mali is voor Europa, laat staan Nederland.
De enige zekerheid die uitgaat van dergelijke taal is het in stand houden van het kwalijke proces van dreigingsinflatie. Deze wordt mede in stand gehouden door een post-9/11 veiligheidsindustrie, bestaande uit speciaal afgevaardigden, beleidsmedewerkers, denktanks, academici maar ook politici die hier dankbaar gebruik van maken. Ondertussen brandt het Westen haar handen niet aan daadwerkelijke broeinesten van conflict die na de Koude Oorlog zijn ontstaan. Te denken valt aan Noord-Korea, Pakistan en de misschien toch niet zo rustige opkomst van China (over strategische belangen gesproken). In deze broeiende conflicten zit zeker een belang voor het Westen, maar uiteraard is er geen korte termijn oplossing te vinden. Laat staan politieke winst. Het schijnbaar onmogelijke proberen op te lossen, met een uitkomst die mogelijk jaren op zich laat wachten: daar kan geen enkele zittende regering na Irak en Afghanistan nog een slaatje uit slaan.
Hoe tekenend is daarmee het geval van Mali. Nederland heeft na drie keer de boot af te hebben gehouden eieren voor haar geld gekozen door alsnog troepen te sturen en een sleutelrol te spelen in een VN-missie. Hoewel begrijpelijk en hoewel hier veel voor valt te zeggen in de internationale omgeving van quid pro quo, neemt dit niet weg dat het hier vooral gaat om een politiek belang voor Nederland. Geen existentieel nationaal veiligheidsbelang.
Het politieke belang is anno 2013 een synoniem geworden voor het Nederlands strategische belang. Daarmee is onze buitenlandstrategie verworden tot het aangrijpen van: (1) elke mogelijkheid om de zichtbaarheid van defensie te vergroten in tijden van bezuinigingen; (2) de hoop op een G20-zetel; (3) een tijdelijke plek in de VN-Veiligheidsraad en (4) Timmermans zijn volgende internationale functie. Deze combinatie van ambities waar de gemiddelde cocktailmixer een puntje aan kan zuigen zijn verder prima, maar beledig de intelligentie van de burgers niet door deze te verkopen onder de noemer ‘nationale veiligheid’ en de ‘strijd tegen het terrorisme’. Het feit dat de steun voor Mali ook wordt vertaald in de ogen van sommige politici naar steun voor het kabinet, lijkt ons vermoeden te bevestigen. Wederom: maakt niet uit, maar wees daar op zijn minst eerlijk over de prevalerende motieven. Onze krijgsmacht is nou eenmaal niet in het leven geroepen om de politieke toekomst van individuele ministers of Kamerleden veilig te stellen: het nationale belang reikt namelijk verder dan de ego’s in Den Haag.
Ondertussen verheugen wij ons nu al op het ‘terugblikken’, ‘spiegelen’, ‘reflecteren’ en ‘evalueren’ over een paar jaar wanneer de missie in Mali is voltooid.
