Hans Kriek interviewt Peter Kramer, hoofdredacteur van de European Business Review en President van de Pressclub Brussel-Europe. Ze spreken over het Europees parlement, de verkiezingen van 22 mei en de al behoorlijk verhitte gemoederen.
Mark Rutte, onze liberale premier, helpt Guy Verhofstadt, ook een liberaal, oud-premier van België en tegenwoordig leider van de liberalen in het Europees Parlement, in het zadel als kandidaat voor het voorzitterschap van de volgende Europese Commissie. Waarom ben je daar verbaasd over?
“Eerst even terug dan naar halverwege vorig jaar, toen het kabinet-Rutte zich zeer kritisch uitte over te vergaande ontwikkelingen in ‘Brussel’. In een brief werd gewag gemaakt dat het tijdperk, waarin op zoveel mogelijke terreinen aan een steeds hechtere Europese Unie werd gewerkt, achter ons moet liggen. ”
“De EU zou in de toekomst bescheidener en eenvoudiger moeten zijn. Maar liefst 54 aandachtspunten bevat de kabinetsbrief en de conclusie luidde: ‘Europa alleen waar noodzakelijk; nationaal waar mogelijk’. Vrij vertaald: het kabinet-Rutte moest een half jaar geleden en zwart-op-wit niets hebben van een federalistisch Europa waarin ‘Brussel’, de Eurocratie, aan de macht is, en waarin de samenstellende delen van Europa, de lidstaten, tot bijwagens gedegradeerd worden. Het kabinet meende zelfs dat de Europese Commissie moet stoppen met het publiceren van aanbevelingen en niet-bindende adviezen op terreinen waar het geen mandaat voor heeft.”
“En kijk, wie wordt door Mark Rutte naar voren geschoven als De Liberale Kandidaat voor het Voorzitterschap van de Europese Commissie? De man die de EU tot de ‘Verenigde Staten van Europa’ wil ombouwen, geregeerd door een almachtige en boven de lidstaten verheven Europese Commissie: de Eurofederalist Guy Verhofstadt! Op zijn zachtst gezegd toch wel een zeer bizarre U-bocht van de Nederlandse premier.”
Wat zou het betekenen voor Europa en voor Nederland wanneer Verhofstadt aan de macht zou komen?
“Wees niet ongerust! Verhofstadt aan de macht, zover is het nog lang niet, en het is ook zeer de vraag of dat ooit zal gebeuren. De Belg heeft jaren geleden al eens een gooi gedaan naar de functie van Commissievoorzitter en is toen met succes geblokkeerd door Engeland omdat hij te enthousiast een Europese Federale Unie bepleitte. Naar het schijnt bestaat er een afspraak tussen de drie grote EU mogendheden, Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk, dat als een van hen een kandidaat niet ziet zitten de andere twee zich daarbij neerleggen. Als er al iets overschiet voor de Liberalen dan zal het zeker niet het Commissievoorzitterschap zijn, daar is het veel te belangrijk voor.”
Wat is het probleem met Eurofederalisme? Dat staat toch voor de Europese eenheidsidealen? Is dat niet juist belangrijk in een tijd dat de anti-Europa gevoelens en bewegingen hoogtij vieren?
“Zelfs bij degenen die Verhofstadt waarderen of zelfs bewonderen, bestaat grote twijfel of het politiek wel wijs is om de wijdverbreide euroscepsis te lijf te gaan met de boodschap van meer en nog meer Europa. De terechte vrees is dat het effect ervan op de kiezer het tegenovergestelde zal zijn van het bedoelde. Frits Bolkestein heeft nog niet zolang geleden opgemerkt dat het grootste gevaar voor Europa het Eurofederalisme is. Over zijn liberale soortgenoot Verhofstadt was Bolkestein ook helder: hij betitelde het soms verpletterende voluntarisme van de Belg als ‘blaffen tegen de maan’. Overigens werd Bolkestein meteen terecht gewezen door partijgenote en Eurocommissaris Neelie Kroes; een grote fan van Verhofstadt.”
Wie wordt het volgende Nederlandse lid van de Europese Commissie. Opnieuw Neelie Kroes?
“Waarom niet? Neelie’s Luxemburgse collega Viviane Reding is ook aan een derde termijn bezig. Ware het niet dat haar partij onlangs de verkiezingen verloren heeft en in de oppositie raakte, had ik durven wedden dat ze een vierde termijn in de wacht zou hebben gesleept. Maar het is natuurlijk de Nederlandse regering die beslist over Neelie. De VVD heeft nu drie termijnen een commissaris geleverd, 5 jaar Bolkestein en 10 jaar Kroes. Met een VVD-PvdA regering ligt het dus voor de hand dat de sociaaldemocraten nu aan de beurt zijn. Opmerkelijk is dat de PvdA al meer dan 30 jaar geen Eurocommissaris meer geleverd heeft. Zelfs onder de kabinetten Kok werd er geen kandidaat opgehoest. Nu misschien dan wel? Frans Timmermans, onze huidige minister van Buitenlandse Zaken, ligt voor de hand. Het lijkt mij dat, mits hij het ambieert, hij het zal worden.”
Terug naar de euroscepsis. Wat gaat er gebeuren als er, zoals nu verwacht wordt, een enorm contingent anti-Europeanen in het Europees Parlement gaat zetelen na de verkiezingen?
“Dat gaat zeker gebeuren. En dat heeft de pro-Europa elite volkomen aan zichzelf te danken. Moord en brand schreeuwen ze er nu al over. Zonder zich te willen realiseren dat het allemaal een reactie is op hun eigen gedrag. Tegelijkertijd kun je vast stellen dat het meest cynische deel van deze elite zich helemaal geen zorgen maakt. Zij zullen een voldoende meerderheid in het Europees Parlement houden en de vergaderzaal uitlopen als er antigeluiden te horen zijn.”
“De Europese Commissie zal weer gevuld worden met Eurofielen en doorgaan met zich meer macht toe te eigenen met behulp van het parlement en ten koste van de lidstaten. Maar wat echt interessant zal zijn straks in mei, is hoeveel kiesgerechtigde Europeanen er werkelijk gaan stemmen, voor of tegen Europa. Ik vrees dat veruit de meeste Europeanen helemaal niet zullen gaan stemmen. Het democratisch deficit zal nog groter zijn dan vijf jaar geleden. Maar who cares? Het gaat om de macht en de baantjes, niet waar.”
