Sister Corita Kent, een Amerikaanse kunstenares en onderwijzeres, tekende in 1967 in haar boek Learning by Heart: teachings to Free the Creative Spirit een lijst op, getiteld “Some Rules for Students and Teachers”. De lijst raakt precies aan een paar van de grote problemen van de huidige adolescentensamenleving – dus misschien is het verstandig om haar levensregels er maar weer eens bij te halen.
Hoe moeilijk is vertrouwen in de hedendaagse samenleving? De overheid hijgt in onze nek en sociale controle lijkt groter dan ooit. In plaats van dat gênante verhalen na een tijdje wegzinken in ieders geheugen, circuleren ze nu voor eeuwig rond op internet. Iemand in vertrouwen nemen is moeilijk, maar essentieel om een diepgaande relatie met iemand op te bouwen. Daarom: ga voorbij je eigen argwaan en durf iemand te vertrouwen.
Uit onderzoek bleek vorige week dat Nederlandse leerlingen bij de meest ongemotiveerden van heel Europa horen. Over de waaromvraag kunnen we lang nadenken, belangrijker is dat we het tij keren. Durf het om een leraar om meer te vragen, participeer. Blijf niet onderuit gezakt in je stoel hangen. Inspireer de mensen naast je in de klas, je vrienden. De wereld veranderen begint nog steeds bij jezelf.
Het mes snijdt altijd aan twee kanten. Docenten, inspireer ons! Durf ons bij onze haren achter onze telefoons vandaan te slepen en te laten zien hoe mooi de wereld is. Maak ons wild voor de stelling van Pythagoras, de werking van het zenuwstelsel, de filosofieën van Heidegger. Geef ons handvatten om de wereld weer te willen bewonderen.
In een wereld waarin falen geen optie meer lijkt te zijn, is het goed om te herinneren dat we soms best een stapje terug mogen doen als het niet lukt. Experimenten zijn er altijd geweest om zaken te toetsen en te heroverwegen als de resultaten niet kloppen met de hypothese. Hoewel investeren in je toekomst verstandiger is dan ermee te rotzooien, zijn er genoeg gebeurtenissen waarvan je rustig kan zeggen: oké, dat lukte niet. Proberen we wat anders.
Het is altijd goed om mensen om je heen te verzamelen van wie je wat kan leren. Mensen met meer levenservaring dan jij, andere levenservaring dan jij. Mensen met interessante verhalen, kennis en wetenswaardigheden. Mensen die je kunnen leren op een andere manier naar de wereld te kijken. Volg deze mensen en leer van hen. Op die manier kun je jezelf ontzettend verrijken.
Het existentialistische wereldbeeld: je bent overal zelf verantwoordelijk voor. Alleen dan in een nog net iets positiever jasje. Jongeren zijn vaak zo bang om fouten te maken en de verkeerde dingen te doen, dat ze uiteindelijk helemaal niets doen. Overwin de angst om te falen en zie in dat falen überhaupt geen optie is. Durf te kiezen en durf risico’s te nemen.
Nietsdoen, ongemotiveerd zijn: daar komt het weer om de hoek kijken. Gooi het stereotype omver en wees degene die het verschil maakt. Werk voor dingen die je belangrijk vindt, werk aan dingen waar je minder goed in bent. Maak van werken iets leuks en je zal beloond worden.
Niet op de zaken vooruitlopen, dus. Je kan niet eerst evalueren wat je gedaan hebt, voordat je het gedaan is. Geheel tegen de poldermentaliteit van Nederland in: schep dingen waar je waarde aan hecht. Creëer zaken die je belangrijk vindt. Later kun je analyseren of er nog dingen te verbeteren vallen. Ergens zul je toch moeten beginnen.
Zeker in de puberteit kan het leven soms ontzettend zwaar lijken. Alles en iedereen is tegen je, het zit allemaal niet mee, de tegenslagen stapelen zich op. We vergeten, ook als we ouder zijn, te genieten van kleinere successen en focussen alleen op de dingen die misgaan. Het credo luidt dus: wees vrolijk. Het is niet moeilijk en levert uiteindelijk veel meer op.
Zodra je de regels beheerst, kun je ze loslaten. Ermee spelen. Een andere kijk erop nemen. Ze compleet vergeten. Regels zijn er in essentie altijd om uiteindelijk gebroken te worden. Laat ruimte in je hoofd voor vrijheden, en de vrijheid zal vanzelf ontstaan.
