Televisie als visueel orgasme. Met 7,5 miljoen kijkers naar de verrichtingen van het Nederlands elftal zijn woorden overbodig. We zijn terug in het tijdperk van de stomme film, de beelden behoeven geen commentaar.
Alle denkbare emoties komen voorbij en worden oeverloos herhaald. Vreugde, maar ook frustraties. Een gefrustreerde keeper Jasper Cillessen, die zijn woede bekoelt op een waterzak omdat hij wordt vervangen door collega Tim Krul, die beter bestand is tegen stress en de vijandige ballen van de tegenstander tijdens de shoot out. Maar wanneer Krul het wereldwonder verricht, zien we Cillessen in een vette slowmotion een spurt trekken om hem als eerste om de nek te vliegen.
Later biedt de vaste keeper van het Nationale elftal nog keurig zijn excuus aan, omdat hij zomaar voor zichzelf opkwam. Een taboe in de gelederen van Louis, want daar gelden, heel streng, slechts de wetten van het collectief. “Dat had ik niet moeten doen. Dat zijn emoties”, gaat Jasper te biecht in de Telegraaf.
De krant die zaterdagochtend al de toon zette met een krankzinnige voorpagina. Van Gaal uitgedost als krijger met aan zijn zijde een leeuw met een ananas in zijn bek, die tegenstander Costa Rica moet verbeelden. “Louis slijpt de messen” is de kop boven het openingsartikel, en dan kunnen we al niet meer terug.
Als het gaat om het uitvergroten van het succes gaan tv, kranten en internet gelijk op. En dan mag tv al langer als old school-medium worden versleten, daar is de impact nog steeds wel het grootst. Woede mooier uitgebeeld gezien? Een verhitte Van Gaal in discussie met de vierde scheidsrechter. Robben die juist zijn woede probeert in te dammen, als hij voor de zoveelste keer onderuit wordt geschopt. Woede die overgaat in verdriet en openlijk lijden bij de spelers van Costa Rica, nadat Krul hun laatste illusie met een snoekduik heeft weggenomen.
Met een overdosis aan slowmotion, waarvan ik altijd heb geleerd om die stijlvorm te doseren, maar deze dagen is dat principe volledig overboord gegooid. Om bij u, thuis, de gemoederen tot een waar tv-orgasme op te zwepen. En eerlijk is eerlijk, het werkt.
Zondag stond sowieso stijf van de sport op tv, want de Tour de France is ook nog begonnen, voor wie het ontgaan is. Dus is “onze” Mart terug, met zijn Avondetappe. De oudste telg van de NOS-familie, die het feest de komende weken voor u compleet maakt. Of u nu wilt of niet, maar die vraag wordt al lang niet meer gesteld.
Vóór de show van Smeets een fraaie aflevering van Andere Tijden Sport, met tot nu toe onbekende amateurbeelden, gedraaid door een scheidsrechter tijden het WK-voetbal in Argentinië. Met een rokende Jan Jongbloed, toen de keeper, turend over het water, volledig ontspannen, en de “focus” volledig gericht op zijn dobber. Dat was andere koek, in 1978.
De beelden laten zien dat, ondanks de regels van het régime Videla, de regels voor de pers rond het Nederlands Elftal niet zo nauw werden genomen. Jack van Gelder, toen al in charge als verslaggever, liep samen met de spelers moeiteloos mee naar de kleedkamer, waar hij zonder enige vorm van censuur zijn vragen kon stellen. Zonder lastig gevallen te worden door een cordon van grijze pakken of een gewichtigdoenerige voorlichter, die je feestje wil verpesten. Inderdaad, een ultiem voorbeeld van Andere Tijden.
Fris Barend, toen nog samen met Henk van Dorp schrijvend voor weekblad Vrij Nederland, die terugkijkt op het toernooi met als hoogtepunt zijn confrontatie met dictator Jorge Videla tijdens het banket. Frits opent diplomatiek om het humeur van Videla niet meteen te bederven en feliciteert het Argentijnse staatshoofd met de overwinning op Nederland. Natuurlijk is hij trots op zijn natie, laat hij de moedige verslaggever weten, die echter een andere, belangrijke vraag in petto heeft.
Meneer Videla, met alle respect, maar waar blijven die zonen toch, die plotsklaps in het niets verdwijnen en waarvoor hun moeders iedere week bijeen komen, om hun woede en verdriet te tonen. Dus het andere, echte verdriet. Niet om een nederlaag bij een potje voetbal, maar omdat je kind het slachtoffer is van een ziek, moordend régime, dat mensen ruimt als besmet vee. Beter bekend als de “vuile oorlog”.
Voordat Videla Barend laat afvoeren door zijn militaire politie, wijst de dictator nog even fijntjes op het feit dat het in Europa ook niet allemaal zuivere koffie is. Daar houden de Duitsers toch ook flink huis, die maken toch ook slachtoffers, dus wat wilt u van mij?
Smeets sluit de avond af met een nieuw fenomeen op tv, wielrenner Wilco Kelderman. Zo tergend relaxt, stroperig en op geen enkele manier onder de indruk te krijgen van de nestor van de Nederlandse sportjournalistiek, dat zijn optreden een pure verademing is na de gekte van dit weekend. Dé ontdekking van de moderne variant op de stomme film.
