Na de eerste schok komen nu de reacties binnen op het neerhalen van Malaysia Airlines vlucht MH017. De Russische president Poetin belde nam contact op met Mark Rutte. Volgens het Kremlin, dat het nieuws over het telefoongesprek naar buiten bracht, wil Poetin dat er een onafhankelijk onderzoek komt naar de ramp.
Updates lopen van meeste recente bovenaan naar beneden tot oudste onderaan.
Laatste update, vrijdag 18 juli: Alle 298 omgekomen inzittenden zijn nu bekend. Het ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag gaat uit van 193 Nederlandse doden. Malaysia Airlines maakte eerder bekend dat er 192 Nederlanders zaten in het vliegtuig, één minder dus. Waarschijnlijk heeft een van de slachtoffers een dubbele nationaliteit.
Achtergrond: “Wat we wel en niet weten over de ramp met vlucht MH017”
Update: De Europese vluchtleiding Eurocontrol heeft Oekraïne geen advies gegeven om het luchtruim in het oosten van dat land volledig te sluiten. Dat bleek op een persconferentie van Eurocontrol in Brussel. Ten tijde van de ramp met de Boeing van Malaysia Airlines mochten passagiersvliegtuigen alleen boven een hoogte van 32.000 voet (9,7 kilometer) vliegen. (ANP)
In een persconferentie zegt de Amerikaanse President Obama: “Deaths are an outrage”. Er is in ieder geval één Amerikaanse dode. Het land dat veruit de meeste slachtoffers kent is Nederland, geeft Obama aan. Hij zegt over ons land: “The Dutch have been close friends, and allies. We stand shoulder to shoulder in our grief and determination [alles uit te zoeken -red.]”.
Over het vliegtuig: “Was shot down using a missile, fired from territory controlled by Russian backed separatists.” en “Russian backed separatists have shot down a plane before”. In zijn bewoordingen wordt de relatie van het geweld met Rusland telkenmale benadrukt. Obama wijst er op dat de seperatisten van Rusland “arms and training, heavy weapons, anti-aircraft weapons”, kregen.
“This was a global tragedy, an Asian aircraft, in European skies”, met mensen uit vele landen. “Russia, Russian separatists and Ukraine should commit to an immediate cease fire”. De VS zal elke steun beiden die men nodig heeft.
Obama wijst -net als Rutte- vooral ook op noodzaak tot onderzoek, en op feit dat er veel speculatie is. Dat moeten we filteren, en zo alleen de waarheid boven tafel krijgen.
“It is time for peace and security to be restored in the Ukraine”. De president wijst er op dat ondanks provocaties de Oekraïne steeds heeft gestreefd naar vrede. Hij spreekt in harde woorden over de rol van de “russian backed” separatisten, en geeft aan dat Rusland de mogelijkheid heeft te zorgen dat men streeft naar vreedzaamheid, en die mogelijkheid niet heeft aangegrepen.
“We don’t have time for propaganda, we don’t have time for games.”
Update: Vroeg in de morgen werd er al gemeld dat passagierslijsten waarschijnlijk al ergens beschikbaar waren. Geenstijl meldt nu dat er nu in ieder geval lijsten van passagiers zijn uitgelekt, waarop ook de dame wiens paspoort als eerste op Twitter langs kwam is te vinden.
Update: In de VN-Veiligheidsraad zegt de ambassadeur voor de Verenigde Staten, Samantha Power over het conflict in de Oekraïne:
“Russia can end this war. Russia must end this war.”
Update:“Met afschuw en verdriet hebben directie en medewerkers van Schiphol Group kennis genomen van het verongelukken van het toestel van Malaysia Airlines op 17 juli.”, zo meldt de website van schiphol.
Verwanten van passagiers kunnen contact opnemen met het ministerie van Buitenlandse Zaken, telefoonnummer 070-3487770.
In een persconferentie zegt Mark Rutte: “De omvang van de dramatische gebeurtenissen ontvouwt zich vandaag.”
“Het lijkt er op dat MH017 is neergeschoten, maar over de precieze toedracht nog geen duidelijkheid. Onderzoekers reizen af naar de rampplek. Toegang tot de rampplek en de gegevens van de zwarte dozen is daarbij absoluut noodzakelijk. De premier heeft contact gehand met Merkel, Hollande, Obama en Poetin.
Volgens Rutte dringt ook die laatste aan op een volledige, open en onafhankelijk onderzoek.
Daarnaast zegt de premier: “Als duidelijk is dat dit een aanslag was, dan zet ik mij er persoonlijk voor in dat de schuldigen worden opgespoord en hun gerechte straf niet ontlopen. Eerder zal ik niet rusten.”
Minister Frans Timmermans gaat mee met een onderzoeksteam.
Rutte: “We moeten weten wat er is gebeurd, en ons daarbij niet laten leiden door speculaties”. In de verzekering of het onderzoek juist en volledig gedaan wordt is een eerste stap de brief, en nu ook het telefoongesprek met Rusland. Vervolgens zal nu in de praktijk moeten blijken dat de concrete acties ook aangeven dat er de volledige medewerking wordt verleend.
In antwoord op de vraag waarom hij zo voorzichtig is -in vergelijking met Australië en de VS die meer naar Rusland wijzen- zegt de premier dat het juist is ómdat er zoveel Nederlandse slachtoffers zijn dat de Nederlandse overheid zo behoedzaam is. De nabestaanden hebben volgens de premier recht op een gedegen onderzoek zonder vroege speculaties. Artikel 5 uit het NAVO-handvest is geen reden die Rutte in ogenschouw neemt bij zijn overweging zich behoedzaam te uiten.
De premier wil niet ingaan op de manier waarop ‘collega’s’ van hem zich hebben geuit over de schuldvraag.
Eén ding glashelder: Indien aanslag, zet ik mij ervoor in dat daders worden opgespoord en gerechte straf krijgen. Eerder rusten we niet.
— Minister-president (@MinPres) July 18, 2014
Update VN-Veiligheidsraad wil internationaal onderzoek.
Update: “De regering en bevolking van Aruba leven intens mee met allen die betrokken zijn bij de verschrikkelijke gevolgen van het verongelukken van vlucht MH017.” Dat heeft een woordvoerder van die regering vrijdag laten weten. Ook een inwoner van Curaçao is onder de slachtoffers, zo blijkt uit de mededeling.
Update:
Volgens onbevestigde berichten zou dit de lanceerinstallatie zijn, terwijl deze in allerijl naar Rusland wordt versleept:
https://www.youtube.com/watch?v=mICnsgEY7wE
Update: Hulpverleners van OVSE ter plaatse met helicopter. Ongeveer 30 medewerkers van de OVSE zijn aangekomen op de plek waar de Boeing van Malaysia Airlines is neergestort in het oosten van Oekraïne. Dat heeft de OVSE (Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa) vrijdag gemeld. (ANP)
Update: Opmerkelijk, een journaliste van ‘Russia Today’ (RT) is bij de zender opgestapt vanwege de ‘eenzijdige berichtgeving’ over de rampvlucht. Sara Firth was vijf jaar werkzaam voor RT.
“And it’s the level of disrespect for the facts that really bugs me.”
Volgens Firth is een van de vuistregels van de zender alles op de Oekraïne af te schuiven, waar mogelijk.
Update: Er wordt veel gevraagd naar de vlucht en het vluchtplan. Het vliegtuig was nog pas gecontroleerd en veilig, en ook het vluchtplan was door de organisaties als ‘safe’ beoordeeld.
In een verklaring lezen we verder:
MH17’s flight plan was approved by Eurocontrol, who are solely responsible for determining civil aircraft flight paths over European airspace. Eurocontrol is the air navigation service provider for Europe and is governed under ICAO rules.
Update: Er zijn in ieder geval 189 Nederlanders onder de slachtoffers. Dat is vrijdag gebleken uit de laatste cijfers van de Maleisische luchtvaartmaatschappij Malaysia Airlines. Van vier inzittenden is de nationaliteit nog niet vastgesteld. (ANP)
Update: Nationaliteit van 4 slachtoffers nog onbekend. Onder de passagiers zijn nu dus in ieder geval:
189 Nederlandse doden
29 Maleisiers
27 Australiërs
12 Indonesiërs
9 Inwoners uit de United Kingdom
4 Duitsers
4 Belgen
3 Filipijnse inwoners
1 Canadees
1 Nieuw Zeelander
4 Onbekend
We kunnen niets zeggen over de Zwarte Dozen, zegt Malaysia Airlines. “I don’t know”.
Update: Persconferentie regio Vice-President of Malaysia Airlines, Huib Gorter, op Schiphol: Het contact met de vlucht is gisteren verloren om 14:15 GMT. Over de huidige operatie zegt hij: “Het is een heel complex project”, de airline werkt hierbij nauw samen met de verschillende overheden, de Nederlandse en andere overheden.
De nabestaanden zijn ondergebracht in een hotel en de maatschappij heeft alle nabestaanden gesproken die gisteravond al op schiphol aanwezig waren. Men wil ze de beste zorg geven.
Op een ‘goed moment’ wil Malaysia Airlines nabestaanden naar het gebied brengen. Dit is niet eenvoudig want Kiev is verder van het terrein, dat niet per se makkelijk begaanbaar is, men werkt nu aan een plan om al deze nabestaanden daar heen te brengen, mocht men dat willen. Zij krijgen sowieso ook nu al een bedrag om de eerste kosten te dekken.
Update: Ook een lid van de Utrechtse studentenvereniging U.V.S.V./N.V.V.S.U. is onder de slachtoffers. De vereniging heeft voor vandaag alle lustrumactiviteiten afgelast.
De vereniging bevestigd in een brief aan haar leden het overlijden:
Lieve Leden,
Het Bestuur der U.V.S.V./N.V.V.S.U. heeft met grote verslagenheid kennis genomen van het overlijden van Lisanne Engels, in leven lid van de U.V.S.V./N.V.V.S.U.
In verband met haar overlijden wordt vandaag rouw aangenomen.
Enorme bloemenzee wordt enormer #Kiev pic.twitter.com/2Z6PISHyYt
— Jeroen Wollaars (@wol) July 18, 2014
Update Op radio 1 zegt VVD-kamerlid dat Nederland nu ongestoorde en volledige toegang tot de crash site dient te krijgen.
Update: Oud-legerman tegenover de NOS op televisie, over de weliswaar elkaar bevestigende informatie: “Aan informatie wordt een twist gegeven door partijen om hun preferente werkelijkheid aan te geven.”
Update: Bij de gates op Schiphol waar vluchten van Malaysia Airlines vertrekken, staan “uitgebreide teams” van de luchtvaartmaatschappij klaar voor mensen met zorgen en vragen, aldus een woordvoerster. Ook de luchthaven zelf heeft veel personeel ingezet om passagiers die vertrekken en aankomen te begeleiden.
Volgens een woordvoerster van Malaysia valt het met annuleringen van vluchten “heel erg mee” op Schiphol. Het gaat om een enkeling die gebruik maakt van een regeling om kosteloos af te zeggen. (ANP)
Update: PvdA Partijvoorzitter Hans Spekman zegt over het verlies van zijn partijgenoot: “Willem is van grote waarde voor onze partij geweest, stond nog zo vol in het leven. Dit verlies is immens. Ik ben in gedachten bij iedereen die Willem dierbaar was.”.
Update: “Overal lichamen”, twittert een fotograaf, die daarbij opmerkt dat hij steeds moet checken wat ie direct doorstuurt.
Ze zdjęciami będę ostrożny. Muszę je najpierw przejrzeć, bo wszędzie są zwłoki. Tu ok #MH17 #Grabowo #Donbas #Ukraina pic.twitter.com/cCcdwGrgGg
— Paweł Pieniążek (@p_pieniazek) July 18, 2014
Update: De premier en de minister van buitenlandse zaken zullen later deze middag eventueel ingaan op verdere sancties Rusland.
“Wij willen natuurlijk alles direct weten”, zegt minister Ivo Opstelten. “Dat is een dilemma.” Maar, “daartoe is een goed onderzoek nodig”. Voor andere vragen, omtrent sancties en ander ingrijpen verwijst de minister nog steeds door naar premier Rutte en de minister BuZa die later vanmiddag het woord zullen voeren.
Update: Minister Opstelten: Malaysia Airlines heeft bekend gemaakt dat er 173 Nederlandse doden zijn.
“Amper te bevatten, verschrikkelijke realiteit komt steeds verder binnen.”, zo zegt de minister. “We hebben begrepen dat de vlucht waarschijnlijk is neergeschoten, het is belangrijk precies te achterhalen wat er is gebeurd. Vele landgenoten omgekomen, daarom is het ook belangrijk dat ook Nederland onderzoek kan doen. In overleg met de autoriteiten in de Oekraïne zal een team op weg gaan.”
Bij het onderzoek gaat het om:
– oorzaak
– passagierslijst
– en de gevlogen koers
Op dit moment worden de nabestaanden geïnformeerd.
“Heel Nederland leeft mee”
Specifiek voor nabestaanden komt er een afgesloten website beschikbaar, met meer informatie.
“Ik begrijp heel goed”, dat het soms lang duurt voor mogelijke nabestaanden, zo zegt Opstelten.
Out of respect for PM Rutte’s decision to fly all Dutch flags at half-staff we have done likewise at our mission pic.twitter.com/HNBmagXCIl
— US Embassy The Hague (@usembthehague) July 18, 2014
Update: “Tot de slachtoffers van de vliegramp met vlucht MH17 van Malaysia Airlines boven Oekraïne behoort het Lid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal Willem Witteveen”, dat meldt de Eerste Kamer.
Update: De Oekraïense premier heeft het ondertussen over een ‘internationale misdaad’ waarvoor de verantwoordelijken zich zullen moeten verantwoorden voor een tribunaal in Den Haag. “De Russen gingen te ver!”.
Update: De tweede vliegramp in minder dan een halfjaar zou het zelfstandig voortbestaan van Malaysia Airlines weleens in gevaar kunnen brengen.
“‘Ook de vierdaagse denkt aan de nabestaanden van de vliegramp’. Een dergelijke tekst is vanochtend al geplaatst lang het parcours en vanmiddag wordt besloten of er na het lopen eigenlijk wel gedronken en gedanst mag worden.”
Update: Op de vraag wat er gebeurt als blijkt dat de zwarte doos zich nu in Rusland bevindt geeft men aan dat men daar niets aan kan doen. Het gebied ligt in de Oekraïne en dat is dan de verantwoordelijkheid van die overheid.
We zullen sowieso moeten zien wat de daadwerkelijke situatie is.
Update: De Maleise autoriteiten hebben nog geen officiële mededelingen van de Oekraïense overheid binnen over de aanwezigheid van de ‘black box’.
Over de route zegt men dat ook andere maatschappijen die route volgen, dit is geen uitzondering die MA. “No truth to rumors that MH17 took flight over eastern Ukraine to save fuel”. Deze route is een ‘approved route’, dus er kan niet gezegd worden dat er bewust een risico is genomen, deze route wordt als veilig gezien.
“No distress signal, from the cockpit”. “Route is now closed”, dus vluchten gaan helemaal niet meer via deze weg.
Update: Het Buk-luchtdoelraketsysteem waarmee pro-Russische separatisten donderdag mogelijk vlucht MH017 uit de lucht hebben geschoten, zou in de nacht van donderdag op vrijdag naar Rusland zijn gesmokkeld. Dat meldde een adviseur van de Oekraïense minister van Binnenlandse Zaken op Facebook, aldus de BBC.
De pro-Russische separatisten hebben eerder Oekraïense militaire vliegtuigen neergehaald, maar zeggen dat ze geen raketten hebben om vliegtuigen op 10 kilometer hoogte neer te schieten. Op die hoogte zou het toestel van Malaysia Airlines hebben gevlogen, toen het contact ermee verloren ging.
Update: Eerder konden niet alle nationaliteiten worden vastgesteld, omdat die passagiers waren overgestapt op Schiphol. Van die 41 mensen zijn er inmiddels 21 wel bekend. Er zijn 173 Nederlandse doden.
Nationalities update: 173 Netherlands, 44 Malaysian, 27 Australia, 12 Indonesia, 9 UK, 4 Germans, 4 Belgians, 1 New Zealand
— Michael van Poppel (@mpoppel) 18 juli 2014
De volledige toespraak is hier te vinden.
Update: Minister van transport Maleisië; ik zal nu een kort statement brengen. De minister zijn brengt condoleances over aan de nabestaanden van de slachtoffers, veroordeelt het neerhalen van de vliegtuig in de “sterkst mogelijke woorden”.
Maleisië zal haar volledige steun verlenen aan het onderzoek. Site moet worden beschermd uit respect voor de slachtoffers en het onderzoek. De Maleise overheid zal een team sturen ter ondersteuning van de hulp en het onderzoek, een team van in totaal 61 mensen.
Update: Om 10:00 uur is er een persconferentie van de luchtvaartmaatschappij. (Hier bij RTL) Op dit moment zou er nog geen definitieve lijst van passagiers zijn.
Update: Amerikaanse ambassade in Den Haag: Woorden schieten tekort om ons medeleven te uiten met de slachtoffers van MH17 en hun familie.
Programmeringen aangepast: De vierdaagse in Nijmegen sluit vandaag af met een sober programma. 3FM ziet af van de zogeheten Summer Request, waarbij luisteraars platen mogen aanvragen zolang de temperatuur boven de 30 graden uitstijgt. De zender besloot dit na de vliegtuigcrash in Oekraïne.
Op Radio 1 vervalt vrijdagmiddag het programma Radio Tour de France. Ook de programmering op Radio 2 is aangepast.
Het aandeel van Malaysia Airlines is na de vliegtuigcrash in Oekraïne flink gedaald. Op de beurs in Kuala Lumpur leverde de luchtvaartmaatschappij vrijdag ruim 11 procent aan beurswaarde in.
Australië: volledige medewerking Rusland noodzakelijk
Premier Tony Abbott maakte bekend dat de Russische Ambassadeur is ontboden. Abbott zegt dat alle wijst op een misdaad “vermoedelijk begaan door rebellen die door Rusland worden gesteund”. Hij wil een “categorische verzekering” dat de Russische regering volledig meewerkt aan het onderzoek naar de ramp.
Verder spreekt hij over “waarschijnlijk een misdaad van door Rusland gesteunde rebellen”. Het is een “goede vraag” of Poetin welkom is op G20-top later dit jaar in Australië, “Het moet afgelopen zijn met grote landen die kleine landen pesten”.
Poetin: Onafhankelijk onderzoek nodig
De Russische president Vladimir Poetin heeft contact opgenomen met premier Mark Rutte. Hij bracht volgens persbureau Bloomberg zijn condoleances over in verband met de crash van vlucht MH17 van Malaysia Airlines. De tragedie toont volgens hem aan dat er snel een eind moet worden gemaakt aan de crisis in Oekraïne.
Volgens het Kremlin, dat het nieuws over het telefoongesprek naar buiten bracht, wil Poetin dat er een onafhankelijk onderzoek komt naar de ramp. Donderdag legde Poetin de schuld voor de crash bij de Oekraïense regering in Kiev. (ANP)
Meerdere inzittenden van het toestel van Malaysia Airlines dat crashte in Oekraïne, waren op weg naar de Internationale Aids Conferentie. Die wordt van zondag tot vrijdag gehouden in de Australische stad Melbourne.
Dat meldde de organisatie van het congres in een verklaring. Ook de Nederlandse prominente HIV-onderzoeker Joep Lange was aan boord van het ramptoestel.
De kranten in Nederland openen, uiteraard, met de afschuwelijke aanslag op het vliegtuig van Malaysia Airlines.
'There will be hell to pay': dit zijn de voorpagina's van de wereldpers vanochtend #MH17 http://t.co/awzfespokg pic.twitter.com/gUNZspUicw
— Lisa van der Velden (@lisa_vd_velden) July 18, 2014
