In de nasleep van de ramp met vlucht MH17 zijn er duidelijke verschuivingen ontstaan in de electorale aanhang van de partijen. Dat zien we vanaf 23 juli, de dag van de Nationale Rouw. VVD stijgt 4 zetels en de PvdA 3 naar resp. 27 en 14 zetels. Dit gaat ten koste van vrijwel alle andere partijen.
De partijen, die op de grootste winst stonden (CDA en D66), laten een terugval van 2 zetels zien (pdf), PVV, SP, ChristenUnie gaan 1 zetel achteruit. De VVD is daardoor met 27 de grootste partij, 4 zetels meer dan D66. De laatste keer dat de VVD de meeste zetels had, was in maart 2013.
Die verschuiving komt met name omdat bij VVD en PvdA het aandeel ‘trouwe kiezers’ (in 2012 die partij gestemd en nu weer) ten opzichte van een aantal weken geleden circa 10 procent is gestegen. Bij de VVD zegt ongeveer de helft van de kiezers uit 2012 nu weer VVD te zullen stemmen. Bij de PvdA is dat ongeveer een derde. Dat was enkele weken geleden resp. 40 procent en minder dan een kwart.
Het aandeel kiezers dat van de VVD en PvdA naar de andere partijen was overgestapt is met ongeveer dit percentage minder geworden. (Ook de groep “weet nu niet waarop ik stem” is wat kleiner geworden).
Deze verschuiving zorgt er ook voor dat de combinatie van de twee regeringspartijen plus D66, ChristenUnie en SGP van 71 naar 74 zetels is gestegen. Dat was voor het laatst in februari 2013. Het dieptepunt voor deze 5 partijen (57 zetels) was tijdens de Algemene Beschouwingen in september 2013.
Over circa 7 maanden zijn de verkiezingen voor de Provinciale Staten en Eerste Kamer. De grote vraag is of dit herstel van de regeringspartijen tijdelijk is of niet. Als dat niet tijdelijk is wordt de kans groot dat deze 5 partijen een meerderheid in de Eerste Kamer zullen behouden.
