Midden in de zomer lijkt er een nieuwe Koude Oorlog met Rusland te zijn uitgebroken, nu de Europese Unie en Rusland elkaar economisch boycotten. Het toeval wil dat afgelopen woensdag Rambo III op televisie kwam, een typische actiefilm uit de jaren tachtig waarin een dappere Amerikaanse held (met ontbloot bovenlijf, hoe ironisch Vladimir Poetin) de Russen bestrijdt in Afghanistan.
Wat zijn de tien coolste Koude Oorlog films? Hieronder een subjectief lijstje, dat u uiteraard mag bekritiseren en/of aanvullen.
Deze film uit 1964 is misschien wel de bekendste film over de Koude Oorlog. De Russen hebben een Doomsday Device gecreëerd dat de wereld zal vernietigen als Amerika Russisch grondgebied aanvalt. Alleen Dr. Strangelove, een gekke Duitse geleerde, kan de wereld redden van de Untergang. Aanvankelijk wilde regisseur Stanley Kubrick een politieke thriller maken, maar toen hij met de film bezig was besloot hij het roer om te gooien en maakte hij er een satire van, vol zwarte humor. Hoogtepunt is majoor T.J. Kong die als een rodeo-rijder op de atoombom zit terwijl deze wordt afgeworpen uit een B52-bommenwerper.
Nadat ik deze film uit 2003 zag ben ik fan geworden van de Duitse cinema. Goodbye Lenin is een geniaal verhaal over de val van de Berlijnse Muur. De moeder van de hoofdpersoon, een overtuigde communiste, is ernstig ziek en zal volgens de dokter een grote emotionele schok niet overleven. Als de Berlijns Muur valt en het communisme verdwijnt wordt zij door haar zoon voor de gek gehouden op manier waar geschiedvervalser Winston uit 1984 nog een puntje aan kan zuigen. De grote vraag is natuurlijk hoe lang de waarheid verborgen kan blijven. Hoogtepunt van de film is een vliegend Lenin-standbeeld.
Alleen al vanwege de titel is deze James Bond-film uit 1983 briljant, hoewel Asha ten Broeke hier wellicht anders over denkt. James Bond moet een geflipte Russische generaal tegenhouden die in West-Duitsland een atoombom tot ontploffing wil laten brengen. De bedoeling is dat het Westen denkt dat het om een Amerikaanse bom gaat, zodat men toegeeft aan de pacifitische vredesbeweging, en het Rode Leger vervolgens zonder enige noemenswaardige weerstand West-Europa kan veroveren. Hoogtepunten: Fabergé eieren, een geheim agent in een clown kostuum en een vrouwenleger van exotisch geklede dames.
Duits drama uit 2006 over een Oost-Duitse Stasi-agent die dissidente schrijvers moet afluisteren. De Stasi-agent begint sympathie te krijgen voor zijn slachtoffer, een beroemde toneelschrijver, en begint te twijfelen over het repressieve regime waarvoor hij werkt. Dit gaat zelfs zo ver dat hij de toneelschrijver beschermt tegen een poging van het Oost-Duitse Ministerie van Cultuur om hem in diskrediet te brengen. Na de Koude Oorlog beseft de schrijver dat hij hulp moet hebben gehad en gaat op onderzoek uit. Bonuspunt: de toneelschrijver wordt gespeeld door Sebastian Koch, die we allemaal kennen als de sympathieke SS-Hauptsturmführer Ludwig Müntze.
Prachtige komedie uit 1981 over het Amerikaanse leger, met in de hoofdrollen Bill Murray als de opstandige private John Winger en Harold Ramis als de verstrooide Russel Ziskey. Ook de altijd gezellige John Candy doet mee, als de dikke private Dewey ‘Ox’ Oxberger. Het team van Winger en Ziskey komt per ongeluk aan de verkeerde kant van het IJzeren Gordijn terecht, maar weet spectaculair te ontsnappen. Hoogtepunt: Bill Murray die tijdens het marcheren ‘Doh way diddy diddy’ begint te zingen.
Er zijn meerdere boekverfilmingen van het meesterwerk van George Orwell 1984 uit 1949 gemaakt. Ik heb gekozen voor de film uit 1984, waarin John Hurt, bekend vanwege zijn rollen uit I Claudius, Alien, V for Vendetta, Harry Potter, hoofdpersoon Winston Smith speelt. De naargeestige sfeer uit het boek, waarin een totalitaire stalineske samenleving wordt beschreven, wordt prachtig verbeeld op het witte doek. In tegenstelling tot de eerdere boekverfilmingen eindigt Nineteen Eighty-Four wel volkomen depressief.
Best wel aardige film uit 2011 waarin de Cuba Missile Crisis van 1962 op een bijzondere manier verhaald wordt. Je moet wel een klein beetje into superhelden zijn als je deze film leuk wil vinden, maar gelukkig zijn de X-Men films, X-Men: First Class niet uitgezonderd, veel meer dan domme actie met spinnenwebben en latexpakjes. Hoogtepunt is de cameo van Wolverine (Hugh Jackman), die slechts één korte zin uitspreekt: ‘Go fuck yourself.’
Veel James Bond-fans haten Timothy Dalton. Ik niet. Afgezien van natuurlijk George Lazenby vind ik Pierce Brosnan de slechte Bond. Timothy Dalton weet een sympathieke Bond neer te zetten, wat romantischer en stijlvoller dan de andere Bonds. In The Living Daylights moet Bond de Russische generaal Koskov helpen, die naar het vrije Westen wil ontsnappen. Er wordt echter dubbelspel gespeeld, wat leidt tot exotische tripjes naar Marokko en Afghanistan. De Mujahideen zijn dappere helden te paard, die James Bond helpen de Russen te verslaan. Bonuspunt: Generaal Koskov wordt door onze eigen Jeroen Krabbé gespeeld.
Daar is ie dan: Rambo III. Deze film uit 1988 speelt zich af in de jaren tachtig in Afghanistan, waar de dappere Mujahideen een wanhopige bevrijdingsoorlog voert tegen het machtige Rode Leger, dat is uitgerust met de modernste wapens. Rambo wil zijn vriend bevrijden, die is opgesloten in een Afghaans fort. Met mitrailleur, tijdbommen, pijl en boog en een handig blauw lampje voor in het donker gaat hij de strijd aan met de Russen. Gevaarlijk zijn vooral de dodelijke Hind-helikopters en de Spetsnaz elitetroepen. Ze blijken echter no match voor de one man army die Rambo is. Het gevolg is de uitroeiing van het halve Russische leger en een Razzie Award voor Sylvester Stallone als ‘worst actor’. Als u van intellectuele verdieping houdt moet u deze film niet kijken, maar als u good bad movies (so bad they are good) leuk vindt en de ironie van de geschiedenis is deze film absoluut een must. Aardig weetje: de Egyptische acteur Omar Sharif, beroemd vanwege zijn rol als Doctor Zhivago (een historisch drama uit 1965 over de Russische Revolutie), speelt de rol van een wijze oude man.
Deze film uit 1997 gaat eigenlijk helemaal niet over de Koude Oorlog, behalve één memorabele scene.
