Min of meer uitgevonden door het Belgische FN, dat in 1990 haar FN P90 PDW (Personal Defense Weapon) introduceerde, is deze categorie van wapens die qua vuurkracht ruwweg het midden houden tussen een machinepistool en een assault rifle (AR), een omvangrijke familie geworden. Met een verse reeks kalibers. En acroniemen, want sommige fabrikanten vinden PDW hun product onvoldoende dekken, en gebruiken liever termen als CPW (Compact Personal Weapon) of PDR (Personal Defense Rifle).
Ontwikkeling
Het PDW concept is een wapen op machinepistoolformaat dat krachtigere munitie verschiet dan munitie in ‘typische’ (machine) pistoolkalibers. Waar Georg Lugers 9 x 19 mm Parabellum -van Si vis pacem, para bellum – patroon al ‘eeuwen’ (sinds 1902) zo’n beetje de maatlat voor is. 9 Para patronen wegen circa 12.5 gram. De militaire volmantel (Full Metal Jacket -FMJ) kogels hierin wegen afhankelijk van het type zo’n 7-8 gram. Ze krijgen uit een machinepistool een aanvangsnelheid (Vo) van 360-410 m/sec. Machinepistolen hebben een gewicht van circa 2.5 – 3.5 kilo. De mini’s en micro’s zijn lichter, maar veel minder controleerbaar bij automatisch vuur. De kortere lopen van dergelijke compacten maken de 9 mm kogels ook trager.
PDWs verschieten lichtere kogels met een kleinere diameter dan 9 Para. De kogels zitten in langere hulzen met een groter volume voor meer aandrijflading. De ontwikkelde PDW munities geven kogels van 1-3 gram snelheden van 600-900 m/sec, wat ze afhankelijk van de munitietypen voldoende penetratievermogen geeft om op afstanden van 100-200 meter (licht) body armour te doorboren. Naast speciaal voor dergelijke munitie ontwikkelde PDWs zijn er fabrikanten die wapens voor andere kalibersoorten een PDW ‘jasje’ geven om een graantje van deze relatief nieuwe markt mee te pikken. Geen enorme markt overigens. Daar PDWs een vergelijkbare prijs hebben als ARs, en veelal afwijkende munitie verschieten, blijven PDWs vooralsnog alleen gebruikt worden door Special Forces en dergelijke. Waar twee PDWs ‘heersen’.
(Ondanks een (NATO) evaluatie waaruit bleek dat de FN 5.7 mm munitie superieur was aan H&K’s 4.6 mm familie, werd het FN kaliber geen officiële NATO standaard, en bestaan deze twee afwijkende kalibers met patronen die ongeveer de helft wegen (6-7 gram) van 9 Para patronen (12.5 gram), samen met dat 9 mm kaliber naast elkaar binnen de organisatie.)
FN P90 (foto: www.taringa.net, waar Spaanstalig meer foto’s van P90 versies)
FN P90
Uitvinder FN trapte in 1990 de PDW klasse af met de P90. Een wapen in kaliber 5.7 x 28 mm. Later werd de categorie slim aangevuld met een pistool in hetzelfde kaliber. De FN Five-seveN. Een pistool met een standaard magazijn voor 20 patronen, waar kogels de korte circa 12 cm lange loop toch met zo’n 625 m/sec verlaten om aanzienlijk meer ‘kevlar’ te doorboren dan 9 Para. Haast al een PDW dus.
De P90 oogt nog steeds als de meest futuristische PDW. Er zitten dan ook de nodige nieuwtjes in verwerkt. Met name in de patroonvoeding, waar een speciaal magazijn voor werd ontwikkeld. Dit magazijn wordt horizontaal bovenop het wapen geklikt. De vijftig patronen erin worden aan de kolfkant met een roterend mechanisme in het magazijn zelf in de correcte laadpositie gedraaid. Gezien de patroonaanvoer achterin heeft de 50.5 cm lange standaard P90 met 26.4 cm toch een relatief lange loop. Met een geplaatst leeg magazijn weegt de basisuitvoering 2.8 kilo. Geladen met vijftig patronen komt het gewicht op 3.1 kilo. De vijftig kunnen bij automatisch vuur met 850-1100 spm verdwijnen. Standaard FMJ munitie, met kogels van 1-2 gram, verlaten de loop met snelheden tussen de 850 m/sec voor lichte- en 710 m/sec voor zware munitie.
H&K MP7 (foto: wiki – ChrisfromGermany)
Heckler&Koch MP7
Als eerste werd FN met de P90 natuurlijk direct marktleider. Sinds 2001 heeft FN echter serieuze concurrentie gekregen van de meer conventioneel ogende Heckler&Koch’s MP7 serie in kaliber 4.8 x 30 mm. Minder futuristisch, maar leeg met 1.9 kilo wel een zeer licht wapen. Magazijnen van 20, 30 of 40 patronen worden op zijn Uzi’s in de pistoolhandgreep geladen. De automatische vuursnelheid bedraagt circa 950 spm. Afhankelijk van het type munitie, verlaten de 2-2.6 gram wegende kogels de 18 cm lange loop van de basisuitvoering met een snelheid van 680 m/sec voor lichte- en 620 m/sec voor zware munitie.
De rest
CBJ Tech ontwikkelde 6.5 mm sabot-munitie dat bestaande machinepistolen (in 9 Para) kunnen verschieten als ze voorzien worden van een andere loop. De afwijkende kaliber 6.5 x 25 mm patronen passen in voor 9 Para gemaakte magazijnen. De 6.5 mm sabot-kogel bevat een sub-projectiel van circa 2 gram. Afhankelijk van munitietype en looplengte verlaten de kogels de loop met 730 tot 900 m/sec. Gezien de lage kosten en betrekkelijke eenvoud van aanpassing voor bestaande machinepistolen, een ontwerp dat voorbij de experimentele fase kan gaan. CBJ biedt zelf een Uzi-achtig PDW ontwerp aan voor deze munitie (naast 9 Para).
Colts brainwave voor de PDW markt, de MARS (Mini Assault Rifle System), leek vanwege de M16 gelijkenis levensvatbaar, maar dit ontwerp in 5.56 x 30 mm kwam niet voorbij een experimentele fase. In India ging men wel door in het kaliber ervan, voor een Modern Sub Machine Carbine (MSMC). Een andere M16 afgeleide is de AAC Honey Badger PDW, dat het met 7.62 x 35 mm in weer een ander kaliber probeert. Het M16 ontwerp stond eveneens op het netvlies van Knight’s Armament Company, waar hun PDW in 6 x 35 mm de kaliber-lijdensweg nog langer maakt.
KBP PP-2000 (foto: wiki -Vitaly Kuzmin)
Oostwaarts probeert het Russische KBP het in PP-2000 gedaante, waarmee naast gewone 9 Para ook speciale vestslopende 7N21/31 munitie in dat kaliber kan worden verschoten. Singapore’s ST Kinetics kwam na experimenten in meerdere kalibers eveneens weer terug bij 9 Para voor haar CPW invulling van het PDW concept. Als gewapende vrede van Georg Luger, of iets langers, 9 mm is zelf ook nog niet uitgeschoten.
FN P90
H&K MP7
(Titelfoto: screenshot van een andere FN P90 uitleg op youtube)
