Gerco is 53 jaar oud en woont in een huis met een te hoge hypotheek. Hij had hij een redelijke baan, tot de aluminiumfabriek dicht ging. En dat was de grootste werkgever in de regio. Een regio waar überhaupt niets is. Noordoost Groningen. Gerco neemt nog een slok Tiktak-filterkoffie, rolt een Samson-shaggie en kijkt zwijgzaam over de lege velden achter zijn huis. Een huis dat bijna instort door alle aardbevingen. En nu hoort hij dat er minder gas gaat worden gewonnen, en dat zijn huis wordt opgeknapt. Maar is hij daarmee echt geholpen?
Gerco en zijn mede-Groningers passen in het rijtje Nigerianen, Venezolanen en Congolezen: ze wonen boven op een weelde aan grondstoffen, maar ze krijgen er niets voor terug. Het tegendeel is het geval: de opbrengsten gaan vooral naar de rest van Nederland. De feiten kunt u nog eens teruglezen in dit artikel, maar de bottomline is simpel: Groningers zijn niet boos omdat ze vinden dat zij meer moeten profiteren van ‘hun’ gas dan de rest van Nederland. Groningers zijn boos omdat de rest van Nederland meer profiteert van hun gas dan zij zelf. En dat is, meer nog dan de aardbevingen zelf, de oorzaak van de Groninger ontzetting. Je kan de huizen oplappen, of zelfs de aardbevingen stoppen, maar daarmee heeft Groningen de achterstand niet opeens ingelopen.
Die achterstand is geen Groningse slachtofferrol of zelfmedelijden. Recent toonde de Volkskrant nog uitgebreid aan dat heel Noord-Nederland in feite is opgegeven door Den Haag. Ook zonder aardbevingen is de regio al aan het afsterven. Delfzijl is in twintig jaar van dertigduizend inwoners uitgedund tot vijfentwintigduizend overblijvers. Het dorp Ganzendijk was zelfs zo slecht onderhouden en uitgestorven, dat de gemeente het eigenlijk wilde afbreken. Met enkele miljoenen euro’s is dat uitgesteld, met als eindconclusie: zo’n redding doen we nooit meer, want dat is veel te duur. Als een dorp redden te duur is, wat kost het dan om een provincie te redden?
Afgelopen maandag maakte minister Kamp van Economische Zaken bekend welke plannen het kabinet heeft met Groningen. Er werd reikhalzend uitgekeken naar de Haagse hand aan de Groninger gaskraan: gaat die dicht? Blijft die open? Voor hoeveel geld worden de huizen aardbevingsproof gemaakt? De reacties op de plannen bleven daar ook in steken: een half jaar minder gaswinning, daarna misschien meer, oppositiepartijen die het afschreven als een stunt voor de Provinciale Statenverkiezingen, een PvdA-leider die dat bevestigde door te zeggen dat ook het tweede half jaar minder gas zou moeten worden gewonnen. Door het gesteggel over die gaswinning miste iedereen het echte nieuws: er is een kabinet met plannen voor de toekomst van Groningen. Bijvoorbeeld door te investeren in de ‘digitale bereikbaarheid’ en ‘€ 45 miljoen begroot voor een fonds voor risicokapitaal, € 25 miljoen voor krediet voor het MKB en € 2,5 miljoen voor ondersteuning van het MKB‘.
Uiteraard zullen er mensen zijn die het bij voorbaat te weinig vinden. En of de investering in Groningen voldoende is, zal de tijd leren. Maar het belangrijkste is dat er überhaupt plannen zijn. In het verleden is er niet nagedacht over de toekomst en er is geen garantie dat dat in toekomst ook nog zo zal zijn. De Groningers moeten het huidige momentum dus vasthouden. Lastig, want echte Groningers, zoals onze Gerco, moeten eerst zien of de plannen werken. En dan pas geloven. En die plannen lukken alleen als Groningers zich niet laten afleiden door aardbevingen of gammele huizen, maar zich stug vastklampen aan de toekomstplannen. Nou maar hopen dat Groningers echt zo stug zijn.
