“Wat hebben we veel bereikt”, zegt de debatleidster. Ze vertelt dat ze al twee maanden aan het actievoeren is. Ze vergeet te vertellen wat er inhoudelijk precies bereikt is. Na anderhalf uur weten we waarom: ze weet het zelf niet. Zondagavond blijkt uit alles dat alleen de intellectuele onderlaag van de UvA nog te porren is voor debatten hoe het verder moet na de bezetting van het Maagdenhuis. Intelligente geluiden hoor je hier in ieder geval niet.
‘In deze zaal zijn zoveel oogkleppen dat andere partijen niet lijken te bestaan. De PVV was niet uitgenodigd.’
Het is vandaag tijd voor het ‘Festival der Wetenschappen’ van de actievoerders aan de UvA, die ooit in het Maagdenhuis zaten. Het avonddebat vormt de afsluiting van een festival met op de agenda opvallend veel onwetenschappelijke onderwerpen. Maar als je goed naar dit afsluitende debat luistert, kan het niet verbazen dat de wetenschap allang uit beeld is verdwenen.
De debatleidster stelt de gasten aan ons voor. Het lijkt een divers gezelschap: vier politieke jongerenorganisaties hebben een vertegenwoordiger gestuurd, drie partijen een Tweede Kamerlid en een partij een gemeenteraadslid. Toch hebben ze een belangrijk kenmerk gemeen: het zijn allemaal sympathisanten van de actievoerders: D66, GroenLinks, SP, PvdA en hun jongerenclubs.
In deze zaal zijn zoveel oogkleppen dat andere partijen niet lijken te bestaan. De PVV was niet uitgenodigd. Dat doet vrezen dat ook de critici van CDA en VVD niet welkom waren. De aanwezigen moeten kennelijk gelijkgestemd zijn en bereid de organisatoren te prijzen. We horen iedereen zeggen dat rendementsdenken heel erg is, dat medezeggenschap en inspraak meer aandacht verdienen en dat de bezetters de UvA hebben ‘bevrijd’. De zaal weet niet hoe vaak te applaudisseren voor zoveel wijsheid.
Tweede Kamerlid Jasper van Dijk (SP) heeft vandaag een bijzondere rol want hij heeft een nota geschreven naar aanleiding van de protesten. Hij deed dat samen met allerlei actiegroepen van de UvA en dus raadt u het al: de nota bevat de standpunten van de actievoerders. In negen punten somt Van Dijk heel veel gratis bier op waar het publiek en het podium vervolgens weer heel enthousiast over zijn. ‘Wat een goede punten’, horen we tientallen keren in tientallen formuleringen langskomen.
Van Dijk probeert de aanwezigen duidelijk te maken dat ‘de politiek moet reageren’ op de gebeurtenissen bij de UvA. Geheel conform de sfeer in deze zaal legt hij niet uit waarom hij dat vindt. Het is natuurlijk geenszins vanzelfsprekend dit te doen omdat de actievoerders maar een kleine groep binnen de UvA vormen en al helemaal niets kunnen zeggen over hoe het er aan andere hoger onderwijsinstellingen toegaat. Toch doet iemand in de zaal een poging ook het hele HBO bij de discussie te betrekken. Het HBO is namelijk ‘te praktisch’.
De lijst gratis bier van Jasper van Dijk is heel erg lang: geen geld naar managers en PR maar naar onderwijs en onderzoek, geen selectie aan de poort, Raden van Toezicht afschaffen en die taken aan medezeggenschapsorganen geven, meer instemmingsrecht, gekozen bestuurders, inputfinanciering, geen prestatieafspraken, minder flexwerk, kleine studies beschermen, meer geld voor onderwijs en fundamenteel onderzoek, geen student-promovendi, geen vermarkting van onderzoek, geen gesponsorde hoogleraren, instellingen zelf de kwaliteit laten bepalen en gebouwen overdragen aan de Rijksgebouwdienst. Applaus.
Er komen uit de zaal naast prijzende woorden nog wat aanvullingen over diversiteit. Er is namelijk ‘institutioneel racisme’ aan de UvA. Zoals verwacht wordt niet uitgelegd waar dat uit blijkt, maar het klinkt gelukkig wel heel gewichtig en ernstig, net als de suggestie dat UvA-bestuurders hun studenten regelmatig door de ME in elkaar laten slaan.
Je vraagt je onwillekeurig af wat de bezetters al die tijd in het Maagdenhuis deden. Spraken ze onderling ooit over hun voorstellen? Was er weleens kritische discussie? Men wil democratie en meer kwaliteit, maar leidt al die inspraak tot beter onderwijs? Vroeger was die inspraak er wel. Was de kwaliteit toen beter? Waaruit blijkt dat als studenten en medewerkers gaan beslissen, het beter wordt? Wat moet er dan precies beter worden? Het is allemaal even vaag en onduidelijk.
Als je minder flexwerk wilt, krijg je meer vaste medewerkers. Dat betekent dat er geen plaats meer is voor jonge wetenschappers, ook niet als alle vaste medewerkers inmiddels niet meer goed functioneren. Dat is een erkend probleem aan de universiteiten, inmiddels van jaren geleden. Flexwerk loste dat op maar creëerde andere problemen. Welke positie nemen de actievoerders hierbij in? Ook dat blijft vaag en onbeargumenteerd.
Zo kunnen we nog wel even doorgaan. De discussie is een herhaling van zetten: de actievoerders zijn het steeds eens met de voorstellen die direct uit de koker van diezelfde actievoerders komen en die qua populistisch gehalte niet zouden misstaan bij de PVV, al is dat eigenlijk een belediging voor Geert Wilders. Nooit werden in ‘een wetenschappelijke setting’ mensen zo naar de mond gepraat als hier. Zelfs de politieke jongerenorganisaties hebben niet het lef om op een punt van de actievoerders af te wijken.
Het meest memorabele moment is dan ook dat Tweede Kamerlid Mei Li Vos (PvdA) geen direct antwoord geeft op de vraag welke voorstellen de PvdA gaat steunen. Vos wil daar eerst over nadenken en bekijken of die voorstellen echt tot beter onderwijs leiden. Aan elke normale universiteit zou dit een geaccepteerd antwoord zijn, maar hier wordt Vos uitgejouwd. De honderd actievoerders van de UvA weten namelijk als enigen hoe de kwaliteit beter kan.
Het is te hopen dat Mei Li Vos en Paul van Meenen (D66) deze bijeenkomst minder serieus namen dan ze deden overkomen.
