Na het feestje waar je te lang bent blijven hangen van La Grande Bellezza komt voor de Italiaanse regisseur Paolo Sorrentino de roes. Deze keer is het hoofdpersonage de gepensioneerde componist Fred Ballinger (Michael Caine, The Dark Knight), die vanaf de zijlijn naar binnen kijkt. Met een vleugje cynisme en pedanterie, in een Zwitsers rustoord samen met regisseur Mick (Harvey Keitel, From Dusk ‘Till Dawn) en dochter Lena (Rachel Weisz, The Lobster).
De koningin wil de Britse maestro een lintje geven, maar dan moet hij wel zijn Simple Songs komen dirigeren voor haar prins Phillip. Geen sprake van, zegt Ballinger. De ook vakantievierende acteur Jimmy Tree (Paul Dano, There Will Be Blood) herkent de beweegredenen van de componist: weer wordt hem dat ene uitstapje naar lichtheid ingewreven dat zijn oeuvre geen eer aandoet. Een goede observatie, knikt Ballinger instemmend. Maar geen correcte.
Youth speelt met alle vooringenomenheden van de karakters. Ze fileren elkaar genadeloos, en raken daarmee steeds een gevoelige snaar. Maar geen enkele beoordeling is compleet, elke keer blijkt er een tweede kant aan het verhaal te zitten. En dat lijkt voor een groot deel ook het punt van deze film: het poneren van interessante tegenstellingen en contrasten. Waarom vernoem je een film over twee oude mannen anders naar de jeugd?
“Stravinsky zei me dat ik geen intellectueel moest worden, want intellectuelen hebben geen smaak. Volgens mij ben ik daar aardig in geslaagd”, verhaalt Ballinger. Schopt Sorrentino hiermee tegen het publiek dat hij met zijn bombastische liefdesbrief aan Rome La Grande Bellezza won, of is het slechts een speelse zelfbewuste por? Het is nog maar het tipje van een complexe ijsberg.
De regisseur schept er zichtbaar genot in om te spelen met fictie en werkelijkheid. Zo loopt er in het rustoord ook een vadsige Diego Maradona rond met een groot getatoeëerd portret van Karl Marx op zijn rug. Ook zijn er cameo’s van muzikanten die een aangescherpte versie van zichzelf spelen. Wat is het nut, behalve de kijker wakker houden? Geen idee, maar plezierig is het zeker.
De regisseur heeft volledige controle over elk beeldje dat hij tentoonspreidt. Sorrentino loopt echter net in de val dat hij een trucje herhaalt, op twee fronten tegelijk. Youth is een thematisch vervolg op zijn vorige film, dat niet heel veel nieuws vertelt. En binnen de film wordt de strategie van tegenpolen tegen elkaar uitspelen erg vaak herhaald. Maar het zijn ook twee schitterende trucjes, en Sorrentino wordt er wel steeds beter in.
Zijn stilistische vernuft en intelligente gevoel voor humor zijn niet te onderkennen. Door bepaalde beelden op te bouwen en combineren kneedt hij deze vakantiebestemming tot een absurdistische voorstelling. En het leerachtige gezicht van een stoïcijnse Caine past daar heerlijk in. Maar ja, had je anders verwacht van de regisseur die Sean Pean in This Must Be the Place aankleedde als goth en op nazi’s liet jagen? Zo wordt elke film al gauw een visueel feest.
