Een beter toezicht op de Nederlandse steun aan Syrische rebellen was op zijn plaats geweest. Dat erkent minister Stef Blok van Buitenlandse Zaken na onthullingen dat er ook hulp is gevloeid naar islamistische groepen die mensenrechten schonden.
De monitoring was adequaat, maar ‘nog strakkere monitoring’ zou op zijn plaats zijn geweest, aldus Blok in reactie op bijna vierhonderd vragen uit de Tweede Kamer. De antwoorden komen een dag voor een hoorzitting over de kwestie. Volgende week wordt Blok door de Kamer over de Nederlandse steun aan Syrische rebellen aan de tand gevoeld.
“Veel zaken zijn gelopen zoals ze bedoeld en voorzien waren. Risico’s zijn echter nooit helemaal uit te sluiten. De bredere beeldvorming dat Nederland terroristische organisaties gesteund zou hebben is echter onjuist”, aldus Blok.
De minister wijst erop dat alle groepen die hulp kregen waren doorgelicht door de Verenigde Staten en dat ook bondgenoten steun aan deze gewapende rebellen verleenden. Ook zouden er duidelijke afspraken over het monitoren zijn gemaakt.
Tijdens de hele duur van het steunprogramma werden de groepen in de gaten gehouden, vanuit operatiecentra in Turkije en Jordanië, door bondgenoten en Nederland zelf. Maar onder meer door onveilige situaties in gebieden waar de gematigde oppositie actief was, bleek niet mogelijk een monitoringssysteem op te zetten dat alle risico’s uitsloot.
“Uitvoering van programma’s in conflictgebieden is altijd moeilijk en met risico’s”, aldus Blok. Hij wil uit de ervaringen in Syrië lessen trekken voor de toekomst.
Nederland hielp van medio 2015 tot eerder dit jaar 22 rebellenbewegingen. Zij streden tegen het Assad-regime en werden beschouwd als gematigd. Bij de steun ging het niet om wapens, maar om bijvoorbeeld voertuigen en communicatieapparatuur. Het hulpprogramma is staatsgeheim, waardoor officieel niet bekend wordt gemaakt om welke groepen het ging. De regering zegt zo ook te willen voorkomen dat rebellen die Westerse steun ontvingen een belangrijker doelwit worden voor het Assad-regime, de IS-beweging of andere extremisten.
(ANP)
