Afgelopen week kwam EenVandaag Met een schokkende reportage over het massaal dumpen van afval in onze bossen. Een geïnterviewde boswachter verklaarde dat hij tegenwoordig vooral als vuilnisman aan het werk is; permanent bezig om illegaal gestort huisvuil en grofvuil te verwijderen. De reportage bracht niet alleen het probleem in kaart maar kwam ook met een verklaring: hogere gemeentelijke heffingen voor afvalverwerkingsdiensten maakten het voor burgers aantrekkelijker om het vuil dan maar illegaal te dumpen.
Wie dacht dat politici wel van deze fout zouden leren, heeft het mis. De Europese Commissie kwam namelijk onlangs met het voorstel om belasting te gaan heffen op plastic afval. Het vormde onderdeel van een pakket maatregelen dat het gebruik van eenmalig inzetbaar plastic moet terugdringen. Te denken valt daarbij aan v, roerstaafjes en koffiebekertjes.
De maatregelen hebben zogenaamd als doel de plastic soep in onze oceanen te bestrijden. Daar valt nog wel wat op af te dingen. De totale bijdrage van de EU aan de wereldwijde plastic soep in de oceanen wordt door onafhankelijke onderzoekers geschat op minder dan 1% van het totaal. De werkelijke vervuilers van onze oceanen zijn landen aan de andere kant van de wereld, met name in Zuid-Oost Azië. Echt een bijdrage leveren aan het terugdringen van de plastic soep doet het voorstel dus niet. Het voorstel gaat er ook veel te makkelijk vanuit dat het eenmalig inzetbaar plastic dat we vandaag gebruiken probleemloos vervangen kan worden. In werkelijkheid is er niet meteen een alternatief verpakkingsmateriaal voorhanden dat medische instrumenten net zo goed steriel kan houden en voedsel net zo lang vers.
Of het voorstel dus de gestelde doelen gaat dienen mag worden betwijfeld. Maar misschien ligt men daar in Brussel helemaal niet wakker van. Feitelijk gaat het de indieners er immers vooral om de gaten in de eigen begroting te dichten.
Het voorspelbare gevolg van deze maatregel is dat nog meer afval in onze bossen en natuurgebieden zal belanden. Calculerende burgers en bedrijven zullen hun plastic afval liever in de struiken dumpen dan betalen voor fatsoenlijke verwerking ervan. In plaats van problemen op te lossen schept dit voorstel zo nieuwe problemen voor ons. Het zou veel beter zijn als men het onzalige idee van overbieden en belasten laat varen en in plaats daarvan inzet op het verbeteren van de recyclecapaciteit in ons deel van de wereld. Nu prediken we wel natuurbehoud en duurzaamheid, maar we weigeren te investeren in recyclefaciliteiten die deze doelstellingen kunnen helpen verwezenlijken. Zodat we zelfs in 2018 nog steeds ons afval met tonnen tegelijk blijven verschepen naar dezelfde Zuid-Oost Aziatische landen die zo’n bedenkelijke staat van dienst hebben als het om het plasticvrij houden van onze oceanen gaat.
Behalve investeren in deze recyclecapaciteiten zouden we ook moeten investeren in ouderwetse politiecapaciteit. Afval dumpen In de vrije natuur is asociaal gedrag, dat moeten we keihard aanpakken. Met boetes om te beginnen, en met gevangenisstraffen voor de ergste gevallen. Wie niet horen wil moet maar voelen. Laten we hopen dat onze politici ook begrijpen dat zo’n gezond verstand aanpak veel effectiever is dan de voorstellen die er nu liggen.
