Recensie

Recensie: Solange is met When I Get Home zoekend naar de ziel

12-08-2019 21:25

“I saw things I imagined”. Op de hoesfoto draagt Solange een futuristisch oogsieraad. De ontwerpen van Keren Wolf worden vaak gedragen door beroemdheden. Maar de blik van de Amerikaanse zangeres is allesbehalve glamoureus. Eerder kwetsbaar en stoïcijns. Ze had zich bepaalde dingen voorgesteld, misschien ingebeeld, dingen die ze zag maar die er niet bleken te zijn. Gaat het om innerlijke verbeelding of om iets wat daadwerkelijk gezien is, of om iets dat de ze graag wilde zien? Om inbeelding of wensdromen?

Zo begint deze plaat van Solange Knowles met een van de meest intrigerende openingsnummers van de laatste jaren. Wat de zin nog vreemder maakt is de herhaling en de klemtoon die bij elke herhaling telkens ergens anders wordt gelegd. Na deze omgekeerde hallucinatie wordt uiteindelijk iets waargenomen dat tastbaar is, hoop en mogelijk uitkomst biedt: “taking on the light”.

De verbeelding van het innerlijk zit ook verborgen in de meditatieve schilderijen van Mark Rothko. Bij Rothko kan zelfs het zwartste zwart licht geven, schreef Joost Zwagerman. Al vanaf jonge leeftijd bezoekt Solange de Rothko Chapel in haar woonplaats Houston. Een ruimte waar een aantal donkergetinte doeken permanent te bewonderen zijn. Een deel van de video waarmee ze dit album lanceerde werd opgenomen in het museum. Voor componist Morton Feldman, bevriend met de schilder, dienden werken en ruimte al eens eerder als inspiratie. Over de beeldtaal van de spirituele expressionist Rothko beweerde Feldman dat tot deze tot de rand van het doek gaat. Hij wilde hetzelfde effect in zijn muziek bereiken. Veelomvattend en tot de rand gaat beslist dit ‘moodboard’ van Solange.

Zowel in haar teksten als in de muziek is de herhaling iets wat ze zo vaak toepast dat het bijna een soort kunstvorm wordt. In een interview vertelde ze dat minimal music-componist Steve Reich een van de inspiratiebronnen was tijdens het opnemen. Die muziek op When I Get Home komt voornamelijk uit een elektrische piano, uit drumcomputers en andere elektronica. Wolkjes ambient, kale ritmes en beats, vervormingen en experiment met stemmen. En inderdaad klinkt er veel repetitief en minimaal. Hiernaar luisteren kost best even moeite om haar aanpak te appreciëren die in aanleg schetsmatig is en daardoor afstand lijkt te scheppen. Soms krijg je het gevoel dat de vorm belangrijker wordt gemaakt dan de inhoud. Wel is het zo dat Solange haar stem wendbaar en breekbaar articulerend gebruikt binnen de ‘songs’ en ‘interludes’.

Die ‘interludes’ zijn stukjes gesproken woord of samples uit andermans werk.  Bijvoorbeeld van de activistische dichter Pat Parker. De inspiratie voor dit album is heus niet alleen een kunstzinnige. Via Twitter liet Solange weten dat totstandkoming uitliep op een vorm van zelftherapie. In haar teksten verwijst de zangeres via ‘slang’ en metaforen naar zichzelf en naar haar geboorteplaats Houston. Tegenover verbeelding staat bewustwording. Het resultaat is curieus, fascinerend en bij vlagen ongrijpbaar. In alles een tegenpool van het archetypische soulalbum. Geen hits en meezingers maar toch zoekend naar de ziel in een fraai en geslaagd experiment.

When I Get Home werd opgenomen in diverse thuisstudio’s, o.a. in Third Ward een buurt met sociale woningbouw in de Texaanse stad waar Solange opgroeide. De lp verschijnt in een enkelvoudige hoes op transparant vinyl.

Solange – When I Get Home (lp, Columbia/Sony/Saint Records 2019)