Recensie

Recensie: Mind Hive van postpunkband Wire is urgent en actueel

17-01-2020 09:00

Maakte Wire in zijn beginperiode (1977-1979) nog punk alsof het werd gespeeld door John Cage de intellectuele ideeëncomponist, na een retraite van enkele jaren klonk de Britse band een stuk toegankelijker. Maar niet minder ondoorgrondelijk en ongrijpbaar. Of er nou synthesizers domineerden, met een aantal prachtige albums als resultaat, of wanneer men teruggreep naar een rockbezetting. Nooit was er sprake van hapklare brokken. Volgens Wire emeritus Bruce Gilbert bestaat het gitaarspel van de band uit riffs van de Velvet Underground maar dan achterstevoren gespeeld. Mét daarbij de vaststelling dat de drummer zich niet op houdt aan typische poprock maar de songs met ritmes onderbouwt, onverstoorbaar, als een vleesgeworden metronoom. Eigenlijk is Wire er sinds de comeback in 1987 inhoudelijk interessanter op geworden, omdat de muziek sindsdien een bijna tijdloos te noemen urgentie bevat, alsof iedere nieuwe plaat een debuutalbum is. Dekselse groeijuweeltjes zijn het waarop betekenis wordt gegeven aan vorm en inhoud. Niet zo verwonderlijk aangezien sommige bandleden ooit op de kunstacademie zaten.

Mind Hive zet bijna als vanouds op het verkeerde been. Alsof men alles lijkt te willen open gooien, wil zijn zoals iedereen, Be Like Them. Muziek en melodieën lijken zelfs bedoeld om mee te zingen. Maar “read between the lines” zingt Colin Newman verderop. Het hypermelodieuze begint verdachte trekjes te vertonen wanneer de realiteit aan bod komt, de staat van de mens in Off The Beach: “people hoping, homeless dying”. Dan gaat het al behoorlijk van het padje af. Wanneer op de tweede helft van het album het tempo wordt teruggedraaid, is de pop ineens ingeruild voor venijn en melancholie. Zoals in het bedachtzame Humming. “I can’t remember where it all went wrong, someone was humming a popular song”.

Wire refereert met de albumtitel aan ‘hive mind’, aanduiding voor een collectief bewustzijn. Newman begint er over in Cactused: “the collective hive mind, algorythmically, scanning”. De Franse socioloog Émile Durkheim, bedenker van het begrip, concludeerde eind negentiende eeuw dat de mens gebonden is aan de normen van zijn omgeving. Hij beweert dat de samenleving niet louter uit de som van individuen bestaat, maar een realiteit vormt die een eigen leven leidt. Omdat volgens hem individuen een gevoel van solidariteit delen kan er een collectief bewustzijn ontstaan met sociale normen, morele opvattingen, ideeën en overtuigingen. In het uiterste geval kan het echter ook leiden tot onbegrip, ophef en geweld, zeker wanneer er sprake is met de confrontatie van iemand die niet past binnen de ‘hive mind’. Zie het gebruik van social media, de huidige ‘hives’, de bijenkorven. Wire heeft de term omgedraaid, als een soort waarschuwing.

Zonder dat je het meteen in de gaten hebt zet de band de seinen geleidelijk aan op rood. Tekstuele ballonnetjes die als donkere wolkjes komen boven drijven. “You better watch your step”, “the blind will never lead the blind”. Terwijl een synthesizer de boel nog lichtvoetig probeert in te kleuren, wordt  het geluid van een akoestische gitaar vermalen door een elektrisch instrument. Hung is liefst acht minuten lang slepend en dreigend. “In the moment of doubt the damage has done”. Dan is het te laat, maar heeft Wire weer een artistiek én eigenzinnig statement van jewelste gemaakt.

Wire – Mind Hive (lp Pinkflag 2020)