Naturisme is ‘dikke fun’, maar ‘naakt is verkeerde manier om het te promoten’

02-05-2020 19:59

‘Naturisme verandert je kijk op het leven en de wereld. Als je dat echt voluit wilt ervaren, vergeet dan alles wat je weet. Alle vooroordelen, stilzwijgende sociale en andere conventies. Probeer alles te zien door de ogen van een vijfjarig kind: alles is nieuw, geweldig!’ (p. 94)

Het boek doet me denken aan pamfletten van blije bekeerde christenen.

Zo schrijven de Belgische ‘dertigers’ Nick en Lins in Alles uit! (2018). Nick en Lins blijven kartonnen personages. In het boek staat weinig over hun achtergrond, zelfs niet hun achternaam of geboortejaar. Soms bekruipt me het gevoel dat het boek slechts een reclamecampagne is voor naaktcampings en naaktresorts. Het boek doet me denken aan pamfletten van blije bekeerde christenen die niets liever doen dan hun nieuwe geloof vol enthousiasme aan anderen uitdragen en die vervolgens niet begrijpen dat anderen hun kwispelende opgewektheid niet stante pede delen.

Het boek Alles uit! is alsof je Facebook posts of blogs leest. Dat laatste is niet zo heel gek van want Nick en Lins hebben een blog Naked Wanderings over hun blootreizen. Dit boek is een uitwerking en bewerking van die blogs waarvoor zij de hulp hebben ingeroepen van de Belgische journalist en schrijver Geert De Vriese. Nick en Lins zijn een stel en een stelletje naaktlopers. Dat waren zij niet altijd, dat zijn zij geworden nadat een bezoek aan een wellness centrum zo goed bevallen was dat ze steeds meer lust kregen om naakt te recreëren. Nick en Lins maken ook thematische reizen: ze reizen de wereld rond op zoek naar mogelijkheden voor naaktrecreatie. In hun boek beschrijven ze hun reiservaringen, hun ontdekking van naturisme, propageren ze naturisme en bekritiseren zij de manier waarop naturisme op dit moment wordt gepropageerd en georganiseerd. Zij willen als het ware naturisme in een nieuw jasje steken om het weer bijdetijds te maken. Naast een flink aantal zwartwit foto’s heeft het boek ook een katern met kleurenfoto’s van het stel. Stuk voor stuk vrolijke foto’s met de gebruinde naakte Nick en Lins – zonder de naughty bits – die flink wat likes op sociale media zouden krijgen.

Naturisme is Nick en Lins’ levensstijl geworden en ze noemen de ontdekking van naaktrecreatie een openbaring. Eerst moesten ze nog wennen aan het idee dat ze naturist waren en wilden ze het voor zichzelf houden, uit schaamte en uit angst voor negatieve reacties. Maar het evangelisme lonkte:

‘Wanneer we iets geweldigs ervaren, dan willen we dat uiteindelijk ook delen.’ (p. 9)

En zo betogen ze: naturisme is ‘dikke fun’. Met het boek Alles uit! willen ze het – hernieuwde – taboe op naturisme doorbreken. Naturisme is een onderwerp waar in gezelschap nauwelijks over gesproken wordt. Nick en Lins willen met het hip uitgegeven lifestyle-boek, vol met vrolijke, lollige (maar kuise) foto’s van Nick en Lins ‘de wereld een beetje naaktvriendelijker maken’ (p. 12)

De naturistische ideologie van Nick en Lins is liberaal, egocentrisch en hedonistisch: zij willen gewoon genieten van het leven en eruit halen wat erin zit. YOLO! Zij willen de vrijheid om bloot te mogen zijn. Vergeleken met het vroeg twintigste-eeuwse zwaar ideologisch angehauchte naturisme is het naturisme van Nick en Lins een uitgeklede versie. Socialisme, aandacht voor lichaamsontwikkeling, eenheid met de natuur, geheelonthouding, vegetarisme en geitenwollensokken, biologische groenten van de reform-winkel: niets van dat alles vind je bij Nick en Lins. Zolang zij maar in blote vrijheid kunnen genieten zal de rest hen aan hun blote kont roesten. Goed, ze willen zich inzetten voor een blootvriendelijker wereld, maar toch vooral omdat zij er zelf van willen genieten. Nick en Lins drinken alcohol, roken, eten vlees, vliegen de hele wereld over en sporten en lichaamsbeweging is ook niet zeer aan hen besteed. Zo doen ze in het boek aan naakte pilates – maar het is hun eerste (en enige?) les. Deze vorm van hedonistisch naturisme vinden Nick en Lins ook bij Liz Egger die in haar boek The Complete Guide to Nudism, naturism and nudists (2015) naturisme als volgt definieert:

Naturism is the enjoyment of getting as naked as possible, wherever and whenever appropriate, alone or with others, just for its own sake.

Behalve hun argumenten voor naturisme dat het ‘dikke fun’ is, voegen ze er toch een cultuurkritische noot aan toe:

Omdat onze samenleving steeds sneller door raast op het 24 uur op 24-, 7 dagen op 7-ritme van de economie, hebben veel mensen last van stress. Naturisme ónt-spant. Omdat het je, ten eerste, in de vrije natuur brengt, en ten tweede: niemand heeft iets te verbergen. Naturisme zorgt voor een bepaalde gelijkheid.’ (p. 38)

Dat zijn interessante claims.

‘Door bloot te gaan neem je afstand van alle opgelegde kunstmatige plichten en verplichtingen.’ (p. 39)

Of naturisten minder stress hebben en zich beter ontspannen is een vraag die sociologisch onderzocht kan worden. Maar als het zo is dat naturisme een antidotum is voor stress, dan is het vreemd dat naturisme in onze ratrace-economie niet breed omhelsd wordt.

Naast de ontstressing die naturisme geacht wordt teweeg te brengen, bevordert naturisme ook een respectvolle sociale omgang, volgens Nick en Lins:

‘[Bloot zijn] creëert een vorm van respect: we (h)erkennen onze eigen gebreken, we vinden het prettig dat anderen er verder niet bij stilstaan, en vice versa. En dat zorgt op zijn beurt voor een sfeer van wederzijdse waardering, vriendelijkheid en hoffelijkheid.’ (p. 39)

Maar het hedonisme krijgt de meeste aandacht:

‘[…] geen kleren betekent ook heel gewoon meer comfort en dus meer vakantieplezier.’ (p. 49)

Naturistisch recreëren is voor Nick en Lins escapisme uit de boze 24-7 economie. Ze houden ervan om ‘[…] af en toe de echte wereld in te ruilen voor een perfecte droomversie daarvan.’ (p. 54) Dat is dus het naakte paradijs.

‘Een wereld waarin gelijkheid, harmonie, vrede en vriendschap voorop staan. Waarin iedereen gelukkig is en vriendelijk voor elkaar. Een wereld zonder lawaai. Zonder geweld. Zonder smartphones. Een wereld waarin niemand de baas is en iedereen met elkaar overweg kan.’ (p. 54)

Ze zien echter ook nadelen:

‘De link tussen naakt en seks hangt al van bij het begin als een molensteen om de hals van elke naturist.’ (p. 77)

Nick en Lins doen dan ook een poging om die molensteen af te leggen, niet alleen bij zichzelf maar bij iedereen. Naturisme is niet-seksueel bloot zijn. Zolang mensen bloot automatisch met seks associëren blijft het taboe in stand.

Het blootstel spaart voor een wereldreis en voegt de daad bij het woord. Op hun blog doen zij verslag van hun wederwaardigheden. Omdat zij campings en resorts beschrijven verandert de aard van hun reis langzaam maar zeker in een reclamereis: in ruil voor een verslag van hun verblijf op hun blog mogen ze er verpozen. Door deze uitruil ontstaat er wel een zekere vooringenomenheid, want wie negatieve stukken schrijft zal niet snel bij een volgend adres terechtkunnen. Op hun blog hebben ze inmiddels ook blootreisgidsen per land. Zo worden Nick en Lins meer en meer een lifestyle-product.

Wanneer ik lees over Istrië in Kroatië met de vele eilanden, de prachtige natuur, de blauwe zee en de uitbundige naaktrecreatie heb ik de neiging om de auto vol te laden en daarheen te rijden. Want ik wil ook wel mijn tent opslaan in het midden van het naaldbos en wekenlang geen kleren meer aan hoeven doen. Maar dat moet ik dan wel alleen doen, want de kans dat mijn partner mij hierheen vergezelt is nihil. En wel dubbel nihil: zowel vanwege het kamperen als vanwege het naakt. Nick en Lins besteden aandacht aan het fenomeen dat in een relatie de partners niet hetzelfde denken over naturisme, waarbij de één een enthousiaste wannabee naturist in de kast is en de andere naturisme beperkt houdt tot douche en slaapkamer. Ik ben een naturist in de kast. De tips die Nick en Lins geven: voorzichtig over praten, voorzichtig proberen, naar clothes optional campings gaan waar geklede en ongeklede mensen door elkaar heen lopen, hebben niet gewerkt. Ik ben een theoreticus van het naturisme, een huisnaturist (zonder dat ik thuis een naturist ben overigens).

Nick en Lins hebben verscheidene malen in de Facebook Jail gezeten. Dat wil zeggen: ze zijn verbannen van Facebook wegens posts die in conflict zijn met de zogenaamde Community Standards van Facebook:

We restrict the display of nudity because some audiences within our global community may be sensitive to this kind of content – particularly because of their cultural background or age. In order to treat people fairly and respond to reports quickly, it is essential that we have policies in place that our global teams can apply uniformly and easily when reviewing content.

Dit is je reinste censuur en dat wordt verwoord in politiek correcte taal. Wat er staat is: doordat orthodoxe gelovigen steen en been klagen over bloot en wij bang zijn inkomsten uit reclame te verliezen, zijn wij bereid naar de pijpen van gelovigen te dansen. Als veganist kun je zoveel stampij maken als je wilt over foto’s van melk, kaas of leer, omdat je daar aanstoot aan neemt, maar Facebook heeft er geen boodschap aan. Nick en Lins ergeren zich zowel aan de hypocrisie (wel geweld, geen bloot) als aan de pathologische afkeer van bloot. De passages waarin zij zich beklagen over censuur zijn de gepassioneerdste stukken in het boek.

‘[Facebook] stuurt de boodschap uit dat naakt gelijk is aan fout, dat het iets pervers is, iets dat verborgen moet blijven, genegeerd. En op die manier katapulteren de nieuwe media van de 21ste eeuw ons terug naar de Victoriaanse tijd.’

Omdat Facebook toch een enorm populair platform is en omdat ze juist een groot publiek willen bereiken hebben ze ervoor gekozen om gekuiste afbeeldingen op Facebook te plaatsen. Soit, maar waarom passen Nick en Lins de Facebook-censuur dan ook toe op hun eigen website en in hun boek? Of zijn ze bang dat bloot mensen afschrikt? Hun centrale boodschap is dat naakt heel gewoon is, maar op de foto’s wordt er angstvallig vermeden dat sommige delen van hun lichaam in beeld komen, alsof daar iets mee mis zou zijn. Ze verdedigen hun kuisheid als volgt, door zich af te zetten tegen old school naturismecampagnes:

‘We gingen niet zelf volledig naakt in your face op de foto’s staan. Omdat we geloofden en nog steeds geloven dat dit een verkeerde manier is om het naturisme te promoten.’ (p. 152)

Dat Nick en Lins zelf niet zijn opgevoed met naturisme draagt bij aan de herkenbare ervaringen. In de opvoeding wordt er in het algemeen immers veel tijd besteed en belang gehecht aan het aanleren van schaamte en het je toe-eigenen van preutsheid over je naakte lichaam. Ondanks de geopperde bezwaren biedt het vrolijke en toegankelijke boek Alles uit! een aanlokkelijk perspectief van vrijheid. Alles uit! is een pleidooi voor de vrijheid van bloot in een tijd dat bloot wel mag, maar niemand het aandurft.