Interessant wel wat hier gebeurt. Zelfs zonder dreiging van goelag of 18 maanden heropvoedingskamp zijn mensen al bereid ”’excuses”’ te maken voor het hun door God gegeven recht op satire, humor, vrije mening en vrije expressie. Zelfs zonder doortastende psychologische oorlogsvoering lukt het de beeldenstormers, de cultuurbarbaren, de allesvernietigers en de maatschappijhaters om kunstenaars en intellectuelen ‘2 + 2 = 5’ te laten zeggen.
Stalin heeft zich vergist: het meest effectieve wapen tegen het vrije individu is niet staatsterreur maar de burgerlijke deugreflex.
