Inmiddels geeft 42 procent van de bijna 2,4 miljoen kiezers boven de 70 jaar aan hun stem per brief te hebben uitgebracht. Dat zijn circa 1 miljoen kiezers, die samen waarschijnlijk tussen de 10 en 12 procent uit zullen uitmaken van de kiezers die bij TK2021 hun stem gaan uitbrengen. Zoals met het Ministerie van Binnenlandse Zaken is afgesproken zal hun stemgedrag niet voor woensdagavond afzonderlijk naar buiten gebracht worden. Maar hun stemgedrag speelt vanzelfsprekend wel een rol bij het bepalen van de peilinguitslag van vandaag.
Op basis van de bijna 4500 personen, die gisteren zijn ondervraagd over hun partijkeuze van dit moment, is de peiling van deze week vastgesteld. (Dinsdagavond kom ik nog met een laatste peiling en de prognose voor de einduitslag). De uitslag van deze week laat meer verschuivingen zien dan we de afgelopen tijd gezien hebben. Die herschikking hangt samen met de campagne-activiteiten van de laatste week. Het aandeel kiezers dat aangeeft zeker te weten op welke partij te stemmen is nu ruim drie kwart. Nog steeds ziet het ernaar uit dat de opkomst fors lager wordt dan de 81,5 procent van de vorige keer. Over de effecten op de mogelijke uitslag, ga ik dinsdagavond dieper in.
De belangrijkste verschuiving, die we deze week zien, is het sterk opkomen van D66 door het optreden van lijsttrekker Kaag. Deze week is deze partij 3 zetels gestegen naar 17. Die stijging wordt nog enigszins afgeremd door de goede score van Volt die D66 zeker 1 zetel scheelt. Voor D66 zou 17 al een goed resultaat zijn, omdat historisch gezien D66 altijd als ze in de regering zaten fors daalde. Maar als een partij vlak voor de verkiezingen fors gaat stijgen dan kan dat de laatste dagen nog meer opleveren. Maar dat effect zal dit jaar wat minder heftig kunnen zijn omdat voor woensdag a.s. al circa een derde van de kiezers hun stem uit zullen brengen (ruim 10 procent per brief en 20 procent die maandag en dinsdag gaan stemmen).
Tegelijkertijd zien we dat de VVD verder wegglijdt, waarvan het CDA bij de oudste kiezersgroep profiteert en D66 bij de overige kiezers. Er zijn minder overgangen naar de rechterkant van de VVD.
De opkomst van D66 en Volt doen ook GroenLinks kwaad. Deze partij daalt nu naar 8 zetels. Besef daarbij dat deze partij in 2010 10 zetels haalde en in 2012 4 zetels (veroorzaakt door de instemming met de missie naar Kunduz). De 14 zetels van 2017 was de hoogste score ooit.
SP stijgt 1 zetel naar 10, terwijl de PvdA 1 zetel daalt naar 11. FVD stijgt 1 zetel naar 6 zetels. Deze verschuivingen hebben ook als gevolg dat zowel de ChristenUnie als Partij voor de Dieren 1 zetel dalen (naar 6).
