Opiniepeiling Maurice de Hond: VVD hard onderuit na affaire ‘functie elders’

Het debat van 1 april jl. naar aanleiding van de uitgelekte notitie van de verkenners heeft gezorgd voor ingrijpende veranderingen van opvattingen onder de kiezers. Slechts 15 dagen na de verkiezingen, waarbij de partij van premier Rutte voor de vierde keer in 11 jaar de grootste werd. Die veranderingen zullen ongetwijfeld grote gevolgen hebben voor het Nederlandse politieke landschap in de komende jaren.

Terwijl er bij de uitslag duidelijk sprake was van een versplintering van het politieke landschap waren er per saldo minder zetels verschoven dan bij de eerdere verkiezingen deze eeuw.

Velen verbaasden zich erover dat de toeslagenaffaire zo weinig invloed had gehad op de verkiezingsuitslag.

Door een bijzondere speling van het lot heeft de toeslagenaffaire, maar op een andere manier dan vooraf gedacht, toch nog wel een kolossaal effect op het Nederlandse electorale en politieke landschap. Want door het uitlekken van de notitie met daarop “Pieter Omtzigt; andere functie” en de wijze waarop premier Rutte en de verkenners daarmee zijn omgegaan, is het electorale en politieke landschap plotsklaps ingrijpend veranderd.

Positie Mark Rutte

Ten aanzien van het vervolg van de formatie is het van belang om te zien hoe de kiezers reageren op de positie van Mark Rutte. Via twee grafieken is dat goed aan te geven. Aan de ondervraagden is voorgelegd wat zij gedaan zouden hebben als zij in de Tweede Kamer hadden gezeten en over de twee moties hadden moeten stemmen. Dus de motie van afkeuring en de motie van wantrouwen. Dit wordt dan afgezet tegen de partij die men op 17 maart heeft gekozen. 54 procent van de Nederlanders had dan voor de motie van wantrouwen gestemd, 26 procent ook voor de motie van afkeuring. En 20 procent van de Nederlanders zou voor geen van de twee moties gestemd hebben. Ook onder de kiezers van de VVD zou 37 procent voor één van de twee moties gestemd hebben. Ten slotte is de vraag gesteld of me vindt dat de partij waarop men op 17 maart gestemd heeft aan een nieuw kabinet zou moeten gaan meedoen als Mark Rutte de premier zou worden. Ook die antwoorden zijn heel duidelijk. Bij de kiezers van de huidige drie regeringspartners is een duidelijke meerderheid, die vindt dat die partij niet met Mark Rutte moet gaan regeren.  (D66: 68 procent, CDA: 57 procent en ChristenUnie 57 procent). Alleen onder kiezers van JA21 is een kleine meerderheid er voor.