De hulpmissie in Afghanistan van de Verenigde Naties heeft een rapport over de eerste 10 maanden sinds de machtsovername van de Taliban. Het rapport bevat een lange lijst van misdaden en problemen. De schrijvers van het rapport benadrukken dat de Taliban de ”de facto” autoriteiten zijn in Afghanistan, ook al worden ze niet als de legitieme regering van het land erkend. De VN nam in maart wel een resolutie aan om een formele diplomatieke missie naar Afghanistan te sturen. Dit werd dus de UN Assistance Mission in Afghanistan.
De gewapende strijd in Afghanistan is sinds vorig jaar afgenomen. De gevechten tussen de Taliban en het regeringsleger waren hier dan ook de grootste veroorzakers van, en daar kwam met de inname van Kaboel een einde aan. Nu de Taliban zelf aan de macht zijn, hebben ze echter te kampen met geweld van andere radicale groepen. De Afghaanse tak van Islamitische Staat is nog actief in het land. Deze groep pleegt aanslagen tegen etnische en religieuze minderheden, en deze aanvallen zijn verantwoordelijk voor meer dan de helft van de 700 gedode en 1406 gewonde burgers sinds juni 2021.
De Taliban hebben sinds hun overname amnestie verleend aan functionarissen en militairen van de vorige regering. Toch zijn er in het hele land gevallen bekend van buitenrechtelijke moorden, martelingen, arrestaties en detenties van mensen die voor de regering van Ashraf Ghani gewerkt of gevochten hadden. Niet alle afdelingen van de Taliban houden zich op dezelfde manier aan de beloftes die door het centrale leiderschap zijn gedaan.
Vrouwenonderwijs en de toegang tot het rechtssysteem voor vrouwelijke slachtoffers zijn langzaam maar zeker afgeknepen. Voor meisjes stopt het onderwijs nu bij de basisschool. Het rapport wijst hierbij in het bijzonder naar het ”ministerie voor de verspreiding van deugd en het voorkomen van ondeugd” als boosdoener. Dit ministerie brengt directieven uit over hoe mensen zich dienen te gedragen. Lokale autoriteiten hebben vervolgens de neiging om deze adviezen op een zeer strenge manier uit te voeren. Hierdoor zijn stokslagen voor ”ondeugd” weer teruggekeerd in het dagelijks leven. De Taliban zeggen in een reactie tegen de VN dat het ministerie niet verantwoordelijk is voor het slaan en mishandelen van mensen, maar alleen tot doel heeft om de samenleving te hervormen door het uitbrengen van advies.
Het Algemeen Directoraat voor Inlichtingen, de Istikhbarat, is dan weer verantwoordelijk voor veel ontvoeringen, martelingen, en executies. De Taliban hebben meerdere malen hardhandig een einde gemaakt aan demonstraties, journalisten het werk onmogelijk gemaakt, en op andere manier burgerrechten geschonden. Het rapport noemt wel dat het nog enigszins bemoedigend is dat de Taliban voornemens lijkt om de omstandigheden in gevangenissen te verbeteren. Dit wordt echter moeilijk gemaakt door financiële problemen. Het niet functionerende juridische systeem betekent ook dat veel gevangenen heel lang in voorarrest moeten zitten. Ook waren veel trainingsprogramma’s in de gevangenis afhankelijk van buitenlands geld, en daar is abrupt een einde aan gekomen.
