Een overzicht van de populairste, maar volstrekt onware verhalen en beelden van de week. Geen van deze zijn legitiem, ook al werden ze op grote schaal gedeeld op sociale media. De Associated Press heeft ze gecontroleerd.
Hier zijn de feiten:
Nepnieuws: Een federaal gerechtelijk bevel in het juridische geschil over overheidsdocumenten in het bezit van voormalig president Donald Trump toont aan dat president Joe Biden de FBI-doorzoeking in het huis van Trump in Florida heeft bevolen.
De feiten: Hoewel het gerechtelijk bevel van maandag van U.S. District Judge Aileen Cannon de zinsnede “as requested by the incumbent president” (“zoals verzocht door de zittende president”) bevat, houdt het géén verband met de huiszoeking vorige maand in Mar-a-Lago. De zinsnede komt uit een brief van het Nationaal Archief van mei waarin het verzoek van Trump om het overhandigen van documenten aan de FBI uit te stellen, wordt afgewezen.
Cannon heeft op 8 augustus Trumps verzoek ingewilligd om een speciale expert de documenten te laten beoordelen die de FBI op Mar-a-Lago in beslag heeft genomen. In haar 24 pagina’s tellende beschikking merkt Cannon op dat de National Archives and Records Administration Trump op 10 mei heeft laten weten dat het “de FBI toegang zal verschaffen tot de documenten in kwestie, zoals gevraagd door de zittende president, vanaf donderdag 12 mei 2022”.
Conservatieve outlets en gebruikers van sociale media grepen die formulering al snel aan als bewijs dat Biden op de hoogte was van de plannen van de FBI om het Palm Beach resort van Trump binnen te vallen, en daar zelfs opdracht toe had gegeven – iets wat hij en zijn regering hardnekkig hebben ontkend.
“Zoals gevraagd door de zittende president,'” tweette Rasmussen Reports. “Joe Biden initieerde de inval in Mar-a-Lago en loog daar vervolgens herhaaldelijk over tegen Amerikanen. Laat dat even bezinken.” Maar de zin in kwestie is slechts een gedeeltelijk citaat uit de Mei 10 brief van het Nationaal Archief aan de advocaat van Trump. Daarin wijst Debra Steidel Wall, waarnemend hoofd van het Nationaal Archief, het verzoek van Trump af om het overhandigen van zo’n 15 dozen met documenten aan de FBI uit te stellen en legt ze de tijdlijn uit van de langdurige zoektocht van haar bureau naar overheidsdocumenten die in het bezit zijn van de voormalige president. Wall merkt op dat de 15 dozen die Trump in januari 2022 verstrekte “geclassificeerde nationale veiligheidsinformatie” bevatten. Dat zette haar bureau aan om het Amerikaanse ministerie van Justitie te informeren, dat vervolgens toegang tot de documenten zocht en kreeg van het Witte Huis op 11 april, zei ze.
Onder de Presidential Records Act, moeten alle verzoeken voor presidentiële records in het bezit van het Nationaal Archief worden goedgekeurd door de huidige president, niet archiefambtenaren. “Dienovereenkomstig zal het NARA de FBI toegang verschaffen tot de dossiers in kwestie, zoals aangevraagd door de zittende president, te beginnen op donderdag 12 mei 2022,” concludeert Wall.
De regering Biden weigerde dinsdag commentaar te geven op de notulen, maar wees op haar eerdere verklaringen over de brief van mei. Woordvoerder Karine Jean Pierre heeft aangevoerd dat de brief illustreert hoe ver het Witte Huis verwijderd is geweest van het onderzoek van het ministerie van Justitie. “Het laat zien dat het Ministerie van Justitie onafhankelijk een verzoek deed om toegang tot een oudere set documenten en het Witte Huis bevestigde dat, wat standaard is”, zei ze op een persbriefing van 29 augustus. “En toen voormalig president Trump probeerde zich te beroepen op executive privilege om de FBI te blokkeren het document te beoordelen, vertrouwde president Biden de kwestie toe aan de Nationale Archieven en het DOJ Office of Legal Counsel.”
Nepnieuws: De National Institutes of Health hebben onlangs ivermectine toegevoegd aan een lijst van COVID-19-behandelingen.
De feiten: De NIH COVID-19 behandelingsrichtlijnen-website zegt dat het agentschap het gebruik van ivermectine voor de behandeling van COVID-19 afraadt, behalve in klinische trials. De pagina met gegevens over antivirale geneesmiddelen bevat een vermelding voor ivermectine sinds ten minste juni 2021.
Gebruikers van sociale media deelden de afgelopen dagen de valse bewering dat het NIH zojuist ivermectine aan de website had toegevoegd, waarbij velen suggereerden dat het agentschap nu het antiparasitaire medicijn voor gebruik tegen het virus goedkeurde. “Gisteren heeft het National institute of Health Ivermectine toegevoegd aan de lijst van covid-behandelingen,” leest een Twitter post met meer dan 44.000 likes. “Het lijkt erop dat de samenzweringstheoreticus gelijk had en de ‘experts’ weer eens ongelijk.”
Veel van de tweets verwijzen naar een NIH-webpagina over de COVID-19-behandelingsrichtlijnen van het agentschap die informatie geven over antivirale therapieën die worden geëvalueerd, of zijn geëvalueerd, als mogelijke behandelingen voor COVID-19. De pagina vermeldt echter niet dat de NIH het gebruik van ivermectine aanbeveelt voor de behandeling van COVID. Klikken op de vermelding voor ivermectine leidt naar een pagina die zegt: “Het panel raadt het gebruik van ivermectine voor de behandeling van COVID-19 af, behalve in klinische trials.”
De vermelding voor ivermectine is ook niet nieuw. Caches opgeslagen door de WayBack Machine van het Internet Archive laten zien dat de gegevens voor ivermectine studies al in juni 2021 op de pagina antivirale therapieën stonden. De specifieke pagina over ivermectine op dat moment stelde:
“Er zijn onvoldoende gegevens voor het COVID-19 Treatment Guidelines Panel (het panel) om een aanbeveling te doen voor of tegen het gebruik van ivermectine voor de behandeling van COVID-19.”
De pagina werd bijgewerkt op 29 april 2022, om de huidige taal toe te voegen die aanbeveelt COVID niet te behandelen met ivermectine.
Dr. H. Clifford Lane, klinisch directeur van het NIH’s National Institute of Allergy and Infectious Diseases, bevestigde aan de AP dat het panel dat toezicht houdt op de COVID-19 behandelingsrichtlijnen ivermectine niet aanbeveelt als een COVID-19 behandeling, behalve in klinische trials. “De hoeveelheid bewijs suggereert dat het niet werkt,” schreef Lane in een e-mail aan de AP. “Er zijn andere medicijnen die sterk bewijs van werkzaamheid hebben. De zorgen gaan niet over de veiligheid maar over het gebrek aan werkzaamheid.” Lane is ook één van de drie mede-voorzitters van een panel dat toezicht houdt op die richtlijnen.
Ivermectine is niet geautoriseerd of goedgekeurd door de U.S. Food and Drug Administration voor gebruik tegen COVID-19, en de meeste gezondheidsdeskundigen en instanties raden het voorschrijven van het anti-parasietenmiddel voor dit doel af. Veel misinformatie over ivermectine heeft zich verspreid tijdens de pandemie.
Nepnieuws: De zon veroorzaakt geen kanker en mensen moeten stoppen met het dragen van zonnebrandcrème omdat het giftig is.
De feiten: Ultraviolette straling van de zon is een belangrijke risicofactor voor het ontwikkelen van huidkanker, en hoewel sommige onderzoekers bezorgdheid hebben geuit dat bepaalde chemicaliën in zonnebrandcrème schadelijk kunnen zijn, zijn deskundigen en federale gezondheidsautoriteiten het erover eens dat de voordelen ervan opwegen tegen de potentiële risico’s.
Een populaire post die deze week op Instagram circuleerde, toonde een foto van een persoon die in het zand ligt met daaroverheen de tekst: “De zon veroorzaakt geen kanker.” Een onderschrift bij de post, die meer dan 18.000 likes kreeg, smeekte mensen om “ALSJEBLIEFT! Stop met het gebruiken van kankerverwekkende ZONNEBRANDCREME!”
Maar kankerdeskundigen zijn het er algemeen over eens dat zonnestraling een rol speelt bij de ontwikkeling van huidkanker. “De meeste gevallen van huidkanker worden veroorzaakt door overmatige blootstelling aan ultraviolette (UV) stralen van de zon, zonnebanken, of zonnenlampen,” stelt de Amerikaanse Centers for Disease Control and Prevention op zijn website.
De National Cancer Institute, dat deel uitmaakt van de U.S. National Institutes of Health, adviseert eveneens dat “blootstelling aan UV-straling leidt tot vroegtijdige veroudering van de huid en schade die kan leiden tot huidkanker.
Dr. Philip Friedlander, een medisch oncoloog gespecialiseerd in huidkanker in het New Yorkse Mount Sinai Hospital, vertelt de AP dat de zon een duidelijke risicofactor is voor het ontwikkelen van huidkanker, omdat UV-stralen mutaties in huidcellen kunnen veroorzaken. “De zon is een trigger voor, mechanistisch, het veroorzaken van schade aan huidcellen van verschillende soorten die leiden tot verschillende soorten huidkanker,” zegt hij.
Gezondheidsautoriteiten zoals het CDC en de U.S. Food and Drug Administration hebben zonnebrandcrème opgenomen in hun aanbevelingen om de huid te beschermen tegen de zon, ondanks beweringen dat zonnebrandcrème giftig is.
Sommige onderzoekers hebben hun bezorgdheid geuit over bepaalde chemische stoffen in zonnebrandcrème. In mei 2021, kondigde een onafhankelijk onderzoekslaboratorium genaamd Valisure aan dat het sporen van benzeen, een chemische stof die kanker kan veroorzaken bij herhaalde blootstelling aan hoge niveaus, had gevonden in 78 zonnebrandcrème en zon-gerelateerde producten. Maar benzeen is niet opgenomen als een aanvaardbaar actief ingrediënt in zonnebrandcrème door de FDA, die zonnebrandcrème reguleert in de VS. De FDA heeft de bevindingen van Valisure erkend en zei dat het zijn eigen evaluatie uitvoert om de gegevens te beoordelen. De bevindingen van Valisure leidden tot vrijwillige terugroepacties later in 2021 door Coppertone en Johnson & Johnson, wiens producten tot de geteste producten behoorden. Edgewell Personal Care riep in juli 2022 vrijwillig drie partijen van één van zijn zonnebrandmiddelen terug na een intern onderzoek waarbij sporen van benzeen in die partijen werden gevonden.
Uit een studie uit 2019, gepubliceerd in het Journal of the American Medica Association, bleek dat herhaaldelijk gebruik van zonnebrandcrème resulteerde in de absorptie van de actieve ingrediënten van de producten in de bloedbaan van de deelnemers. De studie wees er echter op dat dit niet betekende dat mensen moesten stoppen met het gebruik van zonnebrandcrème, en beval verder onderzoek aan om de klinische betekenis van de bevindingen te bepalen.
Toch hebben meerdere studies aangetoond dat zonnebrandcrème de kans op huidkanker vermindert. Een review uit 2020 over de doeltreffendheid en veiligheid van zonnebrandcrème, gepubliceerd in het Canadian Medical Association Journal, stelt dat bewijs van hoge kwaliteit heeft aangetoond dat zonnebrandcrème het risico op het ontwikkelen van huidkanker vermindert. Verder wordt geadviseerd dat, hoewel “bewijs van lage kwaliteit heeft aangetoond dat sommige chemische zonnebrandmiddelen systemisch worden geabsorbeerd”, artsen het gebruik van zonnebrandmiddelen moeten aanbevelen.
Volgens Friedlander weegt de bescherming die een zonnebrandcrème biedt zwaarder dan de mogelijke schade. “We weten dat beperking van de blootstelling aan de zon met behulp van zonnebrandcrème het risico op huidkanker vermindert bij mensen die al huidkanker hebben,” zei hij. “Alle voordelen wegen op tegen de mogelijke, theoretische risico’s van de zonnebrandcrème.”
