DUBAI, 2 oktober (Reuters) – Iraanse wetgevers hebben zondag tijdens een parlementszitting “dank u, politie!” geroepen, als blijk van steun voor het neerslaan van de wijdverbreide protesten tegen de dood van een jonge vrouw in hechtenis.
De protesten, die werden uitgelokt door de dood van de 22-jarige Mahsa Amini uit Iraans Koerdistan, zijn uitgegroeid tot de grootste manifestatie van verzet tegen de Iraanse autoriteiten in jaren, waarbij velen opriepen tot het einde van meer dan vier decennia islamitisch klerikaal bewind.
Getrouw aan de hoogste autoriteit van de Islamitische Republiek, Ayatollah Ali Khamenei, riepen de wetgevers: “Het bloed in onze aderen is een geschenk voor onze leider”, bleek uit een video die op Iraanse staatsmedia werd gedeeld.
Iran Human Rights, een in Noorwegen gevestigde groep, zei in een verklaring dat “tot nu toe 133 mensen in heel Iran zijn gedood”, waaronder meer dan 40 mensen die volgens de groep zijn gedood bij gevechten vorige week in Zahedan, de hoofdstad van de zuidoostelijke provincie Sistan-Baluchistan.
De Iraanse autoriteiten hebben geen dodental genoemd, maar wel gezegd dat veel leden van de veiligheidstroepen zijn gedood door “relschoppers en misdadigers die worden gesteund door buitenlandse vijanden”. Vorige week zei de staatstelevisie dat er 41 doden waren gevallen, onder wie leden van de veiligheidstroepen.
Khamenei heeft geen commentaar gegeven op de landelijke protesten, die begonnen bij de begrafenis van Amini op 17 september en zich snel verspreidden over de 31 provincies van Iran, waaraan alle lagen van de samenleving, inclusief etnische en religieuze minderheden, deelnamen.
Verschillende prominente voetballers die in Iran en in Azië een ster zijn, waaronder de voormalige aanvoerder van het Iraanse nationale team, Ali Daei, hebben de onderdrukking van de demonstranten bekritiseerd. Sommige berichten op sociale media suggereerden dat Daei Iran niet mag verlaten. Reuters kon dit bericht niet bevestigen.
De protesten zijn niet afgenomen ondanks het groeiende aantal doden en het harde optreden van de veiligheidstroepen die traangas en knuppels gebruiken en in sommige gevallen, volgens video’s op sociale media en van rechtengroeperingen, scherpe munitie.
Video’s op sociale media toonden studenten die protesteerden op tal van universiteiten en demonstraties in verschillende steden zoals Teheran, Yazd, Kermanshah, Sanandaj, Shiraz en Mashhad op zondag, met deelnemers die “onafhankelijkheid, vrijheid, dood aan Khamenei!” scandeerden.
Het activistische Twitter account 1500tasvir, dat meer dan 160.000 volgers heeft, plaatste video’s van demonstranten in de centrale stad Isfahan die opriepen tot een landelijke staking en een wegblokkade opzetten om vrachtwagenchauffeurs in hun gelederen te krijgen.
Reuters kon de video’s niet verifiëren. Protesten over de dood van Amini gingen zondag ook door in vele steden over de hele wereld.
Iraanse staatsmedia deelden een video van regeringsgezinde studenten, die zich verzamelden bij de Ferdowsi universiteit in Mashhad, onder het scanderen van “de Islamitische Republiek is onze rode lijn”.
Amini werd op 13 september in Teheran gearresteerd wegens “ongeschikte kledij” door de zedenpolitie die toeziet op de strikte kledingvoorschriften van de Islamitische Republiek. Ze stierf drie dagen later in het ziekenhuis nadat ze in coma was geraakt.
De advocaat van Amini’s familie, Saleh Nikbakht, vertelde de semi-officiële nieuwswebsite Etemadonline dat “respectabele artsen” geloven dat ze in coma is geraakt. Amini’s autopsierapport en andere medische details zijn niet vrijgegeven, maar haar vader zei dat hij blauwe plekken op haar been zag en dat andere vrouwen die met haar vastzaten zeiden dat ze geslagen was.
De Iraanse politieautoriteiten zeggen dat Amini is overleden aan een hartaanval en ontkennen dat ze in gevangenschap is doodgeslagen.
De harde president van het land, Ebrahim Raisi, heeft een onderzoek gelast naar de dood van Amini. Hij zei vorige week dat “de komende dagen” een forensisch rapport zou worden gepresenteerd.
Amnesty International meldde vrijdag dat bij de protesten honderden gewonden zijn gevallen en duizenden zijn gearresteerd.
Volgens de staatsmedia zijn bij de confrontaties in Zahedan ten minste 20 mensen gedood. Zij beschuldigen een afscheidingsgroep van de Baluchi-minderheid van het begin van een schietpartij in de stad.
De dood van Amini en het harde optreden hebben geleid tot internationale kritiek op de Iraanse machthebbers, die op hun beurt de Verenigde Staten en sommige Europese landen ervan beschuldigen de onrust te misbruiken om de Islamitische Republiek te destabiliseren.
