Klimaat

Fifth National Climate Assessment: huidige inspanningen niet genoeg om klimaatopwarming te stoppen

14-11-2023 12:03

Zonnebloemen
Shutterstock.

(Bloomberg, 14 november 2023) – De overstromingen, hittegolven, stormen en branden die worden gevoed door de opwarming van de aarde worden steeds erger in de VS. Ze zullen een steeds groter gevaar vormen voor Amerikanen tenzij de uitstoot van broeikasgassen scherp en snel wordt verminderd. De middelen om dat te doen zijn tegenwoordig beschikbaar en worden door gemeenschappen in het hele land overgenomen, maar niet snel genoeg om de crisis af te wenden, volgens een belangrijk overheidsrapport dat dinsdag is uitgebracht.

Het rapport, dat de Vijfde Nationale Klimaatbeoordeling wordt genoemd, “is de gezaghebbende, definitieve beoordeling van hoe ons land het doet op het gebied van klimaatverandering”, zei Arati Prabhakar, de directeur van het Witte Huis Office of Science and Technology Policy.

Het maakt niet alleen duidelijk dat “klimaatverandering hier is”, zei ze, maar het laat ook zien hoe “Amerika stappen zet om dit moment tegemoet te treden”.

Elke drie weken ramp van miljard dollar

Het rapport komt in een tijd van recordhitte. Juni, juli, augustus, september en oktober waren wereldwijd de warmste maanden ooit, waardoor 2023 op weg is om het warmste jaar ooit te worden. Al deze hitte komt tot uiting in de vorm van verwoestende rampen in de VS. Het land heeft dit jaar al een recordaantal van 25 rampen meegemaakt die elk minstens 1 miljard dollar aan schade hebben veroorzaakt, van dodelijke bosbranden in Maui tot overstromingen in Vermont en de orkaan Idalia die Florida teisterde.

 

Artikel gaat verder na afbeelding.

 

Volgens het rapport heeft de VS nu gemiddeld elke drie weken te maken met een ramp ter waarde van een miljard dollar, vergeleken met eens in de vier maanden (gecorrigeerd voor inflatie) in 1980. Het National Oceanic and Atmospheric Administration begon toen voor het eerst met het bijhouden van gegevens.

“De gevolgen van klimaatverandering blijven sneller veranderen dan we hadden verwacht”, vertelt Kris May, directeur van Pathways Climate Institute in San Francisco en hoofdauteur van twee hoofdstukken in het rapport, in een interview aan Bloomberg Green.

“Het verhoogt de urgentie voor zowel het beperken van broeikasgassen als het implementeren van aanpassingsmaatregelen om ons te helpen ons aan te passen, omdat we de opwarming niet snel zullen vertragen.”

Ongekend snelle opwarming

De meest recente National Climate Assessment is ongeveer 2000 pagina’s lang en is de meest uitgebreide studie naar de risico’s en effecten van klimaatverandering op de VS. Ongeveer 750 mensen hebben aan dit rapport geschreven of eraan bijgedragen, een mix van wetenschappers van verschillende federale agentschappen en ook van buiten de overheid.

Dit is de vijfde editie sinds het Congres in 1990 de Global Change Act aannam, waarmee het Global Change Research Program werd opgericht. De wet vereist dat het programma regelmatig het huidige wetenschappelijke onderzoek naar klimaatverandering evalueert en een beoordeling van de gevolgen voor het land presenteert aan het Congres en de president. De vierde editie van het rapport werd in 2017 en 2018 gefaseerd gepubliceerd.

Het nieuwe rapport bevestigt eerdere beoordelingen dat de aarde in een ongekend tempo opwarmt. En dat door de mens veroorzaakte broeikasgassen de oorzaak zijn en dat de gevolgen voor het klimaat een probleem van het heden zijn, niet alleen van de toekomst.

“Te veel mensen zien klimaatverandering nog steeds als een probleem dat ver van ons afstaat in ruimte, tijd of relevantie”, zegt klimaatwetenschapper Katharine Hayhoe, professor aan de Texas Tech University en hoofdwetenschapper van de Nature Conservancy. Hij heeft geholpen bij het opstellen van deze en eerdere versies van de beoordeling.

“Maar de NCA legt duidelijk uit hoe klimaatverandering ons beïnvloedt op de plaatsen waar we wonen, zowel nu als in de toekomst, en in elke sector van de menselijke en natuurlijke samenleving.”

Bedreiging wereldwijde voedselvoorziening

Bijna overal in de VS hebben we te maken met de extra warmte die in het aardsysteem wordt vastgehouden. De rook van bosbranden is hard op weg om een gezondheidsbedreiging te worden bovenop de conventionele luchtvervuiling. Boseigenaren en -beheerders in het hele land bereiden zich voor op een voortdurende toename van het weer dat bevorderlijk is voor grote bosbranden. Het zeeniveau langs de Atlantische Oceaan, de Stille Oceaan en de Golf zal naar verwachting 11 centimeter stijgen tegen 2050 – ongeveer dezelfde stijging als in de hele vorige eeuw.

Elke regio verandert op een manier die verschillende uitdagingen met zich meebrengt. Californië heeft meer dan twee decennia geleden onder de ergste droogte in meer dan 1200 jaar, hoewel de winter van 2022 tot 2023 enige verlichting bracht. De visserij in Alaska is ingestort. Ziekten veroorzaakt door teken en muggen nemen toe in het zuidoosten.

 

Artikel gaat verder na afbeelding.

 

In het Middenwesten, waar bijna een derde van alle maïs en sojabonen ter wereld wordt geproduceerd, bedreigen hogere temperaturen en snellere schommelingen tussen extreme droogtes en overstromingen de landbouwproductie en daarmee de wereldwijde voedselvoorziening.

‘Klimaatrechtvaardigheid’

De markten absorberen de verliezen al en zowel de handel als de economische groei worden direct beïnvloed. In deze editie van het rapport is voor het eerst een hoofdstuk gewijd aan economie, een verkenning van zowel cumulatieve als verwachte toekomstige verliezen als gevolg van broeikasgasemissies. Amerikaanse huishoudens kunnen gevolgen verwachten voor onroerend goed, werkgelegenheid, inkomen en levenskwaliteit.

Vergeleken met eerdere edities legt het rapport meer nadruk op ‘klimaatrechtvaardigheid’ en klimaatoplossingen en het zal het eerste rapport zijn dat volledig in het Spaans is vertaald.

Klimaatverandering brengt onevenredig veel schade toe aan de gezondheid en het welzijn van historisch gemarginaliseerde bevolkingsgroepen in de VS, waaronder zwarte en inheemse gemeenschappen. Dat verergert de stress van andere gemeenschappen, zoals vervuiling en gebrek aan toegang tot hoogwaardige gezondheidszorg.

Uitstoot verminderen

Tegelijkertijd worden er in het hele land stappen gezet om de uitstoot te verminderen en zich aan te passen aan de gevolgen van de opwarming. Boeren in Texas en Kansas passen bijvoorbeeld bodembeheerpraktijken toe die prioriteit geven aan koolstofopslag. De stad Pittsburgh heeft vorig jaar haar stormwaterwet aangepast om rekening te houden met zwaardere regenval.

Het rapport “is ontworpen om gedetailleerde praktische informatie te geven voor iedereen,” zei Prabhakar. Ze gaf het voorbeeld van hoe een stedenbouwkundige in Texas het zou kunnen raadplegen om te vertellen “waar koelcentra moeten komen, zodat ze een toevluchtsoord kunnen creëren voor de extreme hitte die nu plaatsvindt.”

Dalende kosten voor schonere energie

Weken voor de wereldwijde klimaatconferentie COP28 in Dubai gebruikten functionarissen van het Witte Huis de publicatie van het rapport om de nadruk te leggen op de vooruitgang die het land heeft geboekt op het gebied van klimaatverandering sinds Biden in januari 2021 aantrad. Waaronder de goedkeuring van Biden’s historische klimaatwet, de Inflation Reduction Act, vorig jaar.

“De beoordeling toont dalende kosten voor schone energietechnologieën, zoals wind- en zonne-energie, en een explosief stijgende inzet,” zei John Podesta, senior adviseur van het Witte Huis voor innovatie op het gebied van schone energie. Sinds het aantreden van Biden heeft de private sector bijna 350 miljard dollar geïnvesteerd in schone energie en hebben groene projecten meer dan 210.000 banen opgeleverd, aldus Podesta.

De uitstoot in de VS is gedaald sinds de piek in 2007, zelfs terwijl de bevolking en het bruto binnenlands product per hoofd van de bevolking zijn gestegen. Maar de VS blijft de op één na grootste uitstoter van broeikasgassen ter wereld. Zonder veel verdergaande reducties door de VS en andere landen zullen de klimaatrisico’s voor mensen en eigendommen toenemen. En zelfs met aanzienlijke reducties zijn verdere opwarming en schade onvermijdelijk.

“Het resultaat van al ons gezamenlijke werk moet niet doem en wanhoop zijn,” zei Ali Zaidi, de nationale klimaatadviseur van Biden, maar “een gevoel van hoop en mogelijkheden”.

 

Hier zijn de vijf belangrijkste conclusies van het rapport:

1. Klimaateffecten zijn er, worden erger en kosten veel geld.

De eerste zin van hoofdstuk 1 vat de ontnuchterende realiteit van het land samen: “De effecten van door de mens veroorzaakte klimaatverandering zijn al verstrekkend en verergeren in elke regio van de Verenigde Staten.”

Een klein voorproefje van wat dat betekent: De opwarming vindt overal plaats en de nachttemperaturen stijgen op de meeste plaatsen sneller dan de dagtemperaturen, waardoor met name de oogstopbrengsten in het zuidoosten afnemen.

De opwarming speelt niet alleen op het land. Hete oceanen zorgen voor een verschuiving in de verspreiding van bepaalde zeedieren, waardoor sommige visserijen aan de rand van de afgrond staan. Kleine en middelgrote kustoverstromingen nemen ook toe langs de meeste kusten van de Atlantische Oceaan en de Golf, een combinatie van stijgende zeespiegel en overstromingen door vloedgolven en zware stormen.

Ondertussen dragen warmere winters bij aan de afname van het sneeuwpakket in het noordwesten, wat gevolgen heeft voor de watervoorziening en de recreatie-industrie.

Maar de meest verwoestende manier waarop mensen klimaatverandering ervaren is in de vorm van grote rampen, die niet alleen de stroom uitschakelen en het dagelijks leven tot stilstand brengen, maar ook huizen verwoesten en levens eisen.

Tussen 2018 en 2022 heeft het land te maken gehad met 89 rampen die elk minstens 1 miljard dollar aan schade hebben veroorzaakt – een mix van droogtes, overstromingen, zware stormen, tropische cyclonen, bosbranden en winterstormen. In die tijd heeft Texas alleen al 375 miljard dollar aan rampenschade geleden.

2. Bepaalde gemeenschappen lopen een hoger risico.

Niemand in de VS is veilig voor klimaatverandering, maar gemeenschappen met een laag inkomen en gekleurde mensen lopen een onevenredig groot risico op schadelijke gevolgen. Dergelijke gemeenschappen hebben al lang te kampen met vervuiling, met toegang tot betaalbare huisvesting, goed onderwijs, gezondheidszorg en goed betaalde banen, en met racisme of andere vormen van discriminatie.

Daar bovenop wordt klimaatverandering nog een bron van stress en ongelijkheid. Het rapport concludeert bijvoorbeeld dat in het zuiden buurten waar raciale minderheden en mensen met een laag inkomen wonen, het meest worden blootgesteld aan overstromingen in het binnenland.

Bovendien, zo voegt het rapport eraan toe, “wordt verwacht dat zwarte gemeenschappen in het hele land een onevenredig groot deel van de toekomstige overstromingsschade zullen dragen – zowel in het binnenland als aan de kust”.

3. Klimaatoplossingen worden al in het hele land toegepast.

De verbranding van fossiele brandstoffen is de belangrijkste oorzaak van het vrijkomen van broeikasgassen in de atmosfeer, waardoor de aarde opwarmt. Als we de bron van het probleem kennen, weten we ook hoe we het kunnen stoppen: door de uitstoot te verminderen.

Dit kan worden bereikt door over te stappen van fossiele brandstoffen op schonere vormen van energie. En mogelijk door een mix van natuurlijke en door de mens gemaakte processen te gebruiken om CO2 en andere uitstoot direct uit de lucht te halen.

In de VS wordt hier al hard aan gewerkt. “De jaarlijkse uitstoot van broeikasgassen in de VS is tussen 2005 en 2019 met 12% gedaald, grotendeels doordat aardgas voor een deel van de elektriciteitsopwekking in de plaats is gekomen van steenkool”, aldus het rapport.

Tussen ruwweg 2010 en 2022 zijn de cumulatieve windenergiecapaciteit op land, de verkoop van zonne-energie en elektrische voertuigen in het hele land gestegen, omdat de kosten van deze koolstofarme technologieën zijn gedaald.

Bovendien is sinds 2018 het aantal aanpassingsplannen en gerelateerde acties op stads- en staatsniveau in de VS met bijna een derde toegenomen. In die periode was er ook een kleinere toename van nieuwe inspanningen op staatsniveau om de uitstoot te beteugelen.

Neem de stad Pittsburgh, die zich er in 2021 toe verbond om in 2050 koolstofneutraal te zijn en die in 2022 begon te eisen dat nieuwbouwprojecten rekening houden met zwaardere regenval. En dan is er nog het klimaatactieplan dat Phoenix in 2021 aannam, waarin de stad zich verplichtte om in 2050 geen emissies meer te veroorzaken.

4. De huidige inspanningen zijn bij lange na niet genoeg om de opwarming van de aarde een halt toe te roepen.

In 2015 sloot de VS zich aan bij de Overeenkomst van Parijs en stemde ermee in om de opwarming van de aarde in de toekomst te beperken tot ruim onder de 2 graden Celsius, idealiter tot 1,5 graden Celcius.

President Joe Biden stelde toen een nationaal doel vast voor de VS om de uitstoot tegen 2030 met minstens 50% te verminderen ten opzichte van het niveau in 2005.

Nu de realiteit: de wereld ligt op koers om meer dan 2 graden Celsius op te warmen, deels omdat de VS, de op één na grootste huidige uitstoter en de grootste historische uitstoter, niet op schema ligt om zijn doelen te halen.

Volgens het rapport zou de netto-uitstoot van de VS met gemiddeld meer dan 6% per jaar moeten dalen om de bestaande doelstellingen te halen. Tussen 2005 en 2019 daalde de uitstoot in de VS daarentegen gemiddeld met minder dan 1% per jaar.

5. Wat nu? Dat hangt van ons af.

De wetenschap is duidelijk: hoe meer de aarde opwarmt, hoe erger de gevolgen zullen zijn. In een wereld waarin de stijging van de gemiddelde temperatuur wereldwijd 2C bedraagt vergeleken met het pre-industriële tijdperk, zal de gemiddelde stijging van de temperatuur in de VS zeer waarschijnlijk nog hoger zijn, tussen 2,4 graden Celcius en 3,1 graden Celcius.

De wetenschap kan ons niet precies vertellen hoe warm de planeet zal worden, omdat dat afhangt van wat wij – de samenleving als geheel, maar vooral onze politieke leiders – besluiten te doen. In de VS en elders in de wereld hebben mensen nu de keuze om meer te doen om hun CO2-voetafdruk te verminderen en een veel ergere opwarming te voorkomen.

“Hoeveel meer de wereld opwarmt hangt af van de keuzes die samenlevingen vandaag maken,” stelt het rapport. “De toekomst ligt in menselijke handen.