Buitenland

EU kan regels tegen online haat en desinfo pas volgend jaar handhaven

17-11-2023 14:11

Elon Musk
Elon Musk in New York. 31 oktober 2022. Evan Agostini/Invision/AP.

(Jillian Deutsch, Bloomberg, 17 november 2023) – De EU heeft eerder dit jaar een reeks nieuwe regels ingevoerd om haatzaaiende taal en desinformatie te bestrijden dat volgens functionarissen wijdverspreid is op X. Maar de EU lijkt nog niet in staat om ze te handhaven.

Het belangrijkste instrument van de EU om verwerpelijke inhoud aan banden te leggen, de Digital Services Act, is op 25 augustus van kracht geworden. Maar de EU zal op zijn vroegst volgend jaar boetes of andere straffen kunnen opleggen aan sociale mediaplatforms voor overtredingen.

Dat betekent dat de EU nog steeds grotendeels toeschouwer is in het nieuwste drama van Musk.

De miljardair leidde deze week tot nieuwe verontwaardiging nadat hij een antisemitisch bericht had bevestigd waarin hij Joodse gemeenschappen beschuldigde van het haten van witte mensen.

Terroristische inhoud

Tot nu toe heeft de EU zich vooral gericht op wat volgens haar illegale en zelfs “terroristische” inhoud is op X, in het bijzonder met betrekking tot het conflict tussen Israël en Hamas.

Vera Jourova, vicevoorzitter van de Europese Commissie, noemde het de grootste uitlaatklep voor desinformatie.

Advertentiestop

Op vrijdag zei de commissie dat ze alle advertenties op het platform stopzet, maar X zal blijven gebruiken om nieuwsberichten en andere informatie te plaatsen.

“Het heeft niets te maken met onze aanwezigheid op X,” zei Johannes Bahrke, een woordvoerder van de commissie, vrijdag.

“Dit gaat echt over advertenties, campagnes en advertentie-uitgaven.” X reageerde niet direct op een verzoek om commentaar.

Verspreiding van desinformatie

Europa introduceerde de ingrijpende wetgeving om de verspreiding van schadelijke online inhoud tegen te gaan nu technologie heeft bijgedragen aan de verspreiding van desinformatie.

De wet geeft de uitvoerende macht van de EU ongekende bevoegdheden om te bepalen of ‘s werelds grootste social media sites genoeg doen om hun platforms te controleren. Maar die bevoegdheden om overtreders te beboeten of te verbieden zijn nog niet op de proef gesteld.

Ambtenaren hebben gezegd dat een goede handhaving van nieuwe regels tijd kost, deels omdat alle acties of straffen bestand moeten zijn tegen juridische uitdagingen.

De commissie heeft geprobeerd om het proces te versnellen door lidstaten aan te moedigen om snel digitale coördinatoren aan te stellen, maar het is onduidelijk hoe snel overheden zullen handelen.

Content moderators

Vorige maand eisten regelgevende instanties van de EU antwoorden van X over illegale berichten. Het bedrijf stuurde een antwoord, dat door de commissie wordt geëvalueerd.

X riskeert boetes als het de commissie “onjuiste, onvolledige of misleidende informatie” geeft in zijn antwoord, aldus een persbericht.

Meer in het algemeen moeten sociale mediabedrijven meer content moderators aannemen en risicobeperkende methoden gebruiken om de verspreiding van schadelijke content tegen te gaan.

Bedrijven die zich niet aan de regels houden, kunnen uiteindelijk boetes opgelegd krijgen die kunnen oplopen tot 6% van hun jaarinkomsten of zelfs een verbod opgelegd krijgen als ze de regels herhaaldelijk overtreden.

Boetes

Maar de EU kan platforms op zijn vroegst in februari beboeten voor het niet naleven van de regels. Ambtenaren kunnen eerder een juridische procedure starten, maar ze hebben tijd nodig om een zaak op te bouwen en er moet een nieuw bestuur van digitale coördinatoren zijn om boetes te kunnen opleggen. Zelfs dan is het aan de individuele lidstaten om het platform te vertellen illegale inhoud te verwijderen.

De commissie kan er bij het bedrijf op aandringen om meer te doen aan desinformatie en schadelijke inhoud, maar ook dit zal niet snel gebeuren.

Bedrijven hebben hun risicobeoordelingen in augustus naar de uitvoerende instantie van de EU gestuurd en die zullen volgend jaar door onafhankelijke auditors worden doorgelicht.

Teruggetrokken uit gedragscode

Musk heeft in het openbaar gezegd dat hij van plan is zich aan de EU-regels te houden, maar hij heeft verschillende stappen genomen die tegen de voorschriften van de EU ingaan.

X heeft onder zijn bewind een groot aantal content moderators ontslagen en bezuinigd op de inspanningen voor verkiezingsintegriteit.

Het bedrijf heeft zich ook teruggetrokken uit een vrijwillige gedragscode van de EU, die bedoeld is om industrienormen vast te stellen.