(Bloomberg, 30 november 2023) – Drie studenten van Palestijnse afkomst die aan het wandelen waren tijdens de Thanksgiving-vakantie werden neergeschoten in Vermont. Een synagoge in Berlijn werd aangevallen met molotovcocktails. En een moskee in Ottawa werd besmeurd met uitwerpselen.
Het aantal meldingen van misdaden tegen Joden, moslims en Arabieren is gestegen in de VS, Duitsland, Canada en daarbuiten sinds de Hamas-aanval op Israël van 7 oktober en de vergeldingsoperatie van het Israëlische leger in Gaza.
Artikel gaat verder na afbeelding.
Terwijl eerdere conflicten in het Midden-Oosten ook een reactie buiten de regio teweegbrachten, is deze keer intenser en is de golf van haat misschien nog lang niet over zijn hoogtepunt heen, volgens belangengroepen, voormalige wetshandhavers en analisten.
Wat nieuw is, is “de virulente aard” van de aanvallen, zei Michael Levitt, directeur van het in Canada gevestigde Friends of Simon Wiesenthal Centre for Holocaust Studies. De Council on American-Islamic Relations, een moslimorganisatie voor burgerrechten, beschreef een ongeëvenaarde “tsunami” van anti-moslimhaat.
Naast gebedshuizen zijn er ook huizen en bedrijven vernield. Er zijn aanvallen, bedreigingen en intimidaties geweest op universiteiten en in het openbaar vervoer. De spanningen zijn doorgedrongen tot op de werkvloer. Een zesjarige moslimjongen van Palestijnse afkomst werd doodgestoken in Illinois.
Een deel van het geweld heeft te maken met spanningen die door de diasporagemeenschappen trekken. Maar het conflict is ook uitvergroot door sociale mediaplatforms zoals TikTok en Elon Musk’s X, en gecoöpteerd door haatdragende individuen van extreemrechts.
“Het is een gevaarlijke tijd als je geassocieerd wordt met een groep die betrokken is bij dit conflict”, zegt Elizabeth Price, moeder van Hisham Awartani, een van de jonge mannen die in Vermont werd aangevallen.
“In die giftige context ondernemen mensen op eigen houtje actie met zeer verwoestende gevolgen.” Ze zei dat haar zoon, een 20-jarige student aan de Brown University, misschien nooit meer zal lopen.
De drie vrienden spraken Arabisch en Engels op het moment van de aanval en twee van hen droegen zwart-wit geblokte keffiyeh-sjaals. De politie zei dat ze de schietpartij onderzoeken als een mogelijk haatmisdrijf en dat een 48-jarige blanke man is gearresteerd in verband met het incident.
Het is onmogelijk om de exacte omvang van de golf van haatmisdrijven te meten, net als het maken van vergelijkingen tussen landen. Wat zo’n daad volgens de wet is, verschilt enorm van plaats tot plaats. En kwetsbare groepen hebben niet de neiging om misbruik te melden, wat betekent dat het moeilijk is om elk incident te documenteren.
Maar wat wel duidelijk is, is dat veel Joden, moslims en Arabieren ongekende gevoelens van kwetsbaarheid en onveiligheid beschrijven.
Liberale democratieën staan nu voor een aantal uitdagingen, waaronder het vinden van een evenwicht tussen de noodzaak om de vrijheid van meningsuiting en het recht om te protesteren te beschermen en tegelijkertijd de verspreiding van haatzaaien te voorkomen.
Ze moeten er ook voor zorgen dat spanningen geen permanente wig drijven tussen gemeenschappen. Alle regeringen lopen het risico op meer ongebreideld en bruut geweld.
Hoewel de gevechten de afgelopen week zijn afgenomen nadat een akkoord over de vrijlating van een gijzelaar tot een tijdelijk staakt-het-vuren leidde, zijn de vooruitzichten voor een oplossing op lange termijn somber.
“Veel bruggen zijn deze keer verbrand,” zegt Iman Atta, directeur van het in Londen gevestigde Tell MAMA, dat slachtoffers van antimoslimhaat en islamofobie ondersteunt. “Mensen lijken gewoon niet de menselijkheid in elkaar te zien.”
Hier is een blik op hoe de verdeeldheid zich uit in zeven belangrijke landen.
In Duitsland werden tussen 7 oktober en 9 november 994 incidenten van antisemitisme gedocumenteerd door RIAS, een onafhankelijke groep die wordt gefinancierd door de federale overheid, een stijging van 320% ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder.
Hoewel de autoriteiten geen officiële gegevens hebben vrijgegeven over haatmisdrijven tegen moslims sinds het begin van de oorlog, zijn deze volgens gemeenschapsgroepen ook alomtegenwoordig.
Het debat over vrijheid van meningsuiting is vooral beladen in Duitsland. Twee historische realiteiten hebben hun stempel gedrukt op de reactie op de aanval van Hamas en op de oorlog in Gaza.
De eerste is de rol van Duitsland in de Holocaust en zijn “speciale verantwoordelijkheid”, vastgelegd in de wet, om Joden te beschermen tegen iets vergelijkbaars in de toekomst. De tweede is het vinden van een evenwicht tussen de eisen van een grote migrantengemeenschap en een kiezerspubliek dat steeds rustelozer en wrokkiger wordt.
Er wonen meer dan 5,5 miljoen moslims in Duitsland en naar schatting 30.000 Palestijnen in Berlijn, waardoor de stad een van de grootste diaspora’s buiten het Midden-Oosten herbergt.
Soms is de grens tussen het aanvaardbare en het onaanvaardbare duidelijk: in Duitsland is het illegaal om de Holocaust te ontkennen of te bagatelliseren, de Israëlische vlag te verbranden of terroristische aanslagen publiekelijk te vieren.
Meestal zijn de situaties echter genuanceerder. Veel moslims in Duitsland vragen zich tegenwoordig af of het recht op vrije meningsuiting wordt beperkt onder het mom van de bestrijding van antisemitisme – en of uitingen van steun voor de Palestijnen worden verward met steun voor Hamas.
De regering heeft tientallen geplande pro-Palestijnse protesten geannuleerd, waaronder een protest georganiseerd door de liberale Joodse groep Judische Stimme. De Berlijnse senaat heeft scholen de mogelijkheid gegeven om de Palestijnse vlag te verbieden, omdat deze “een bedreiging vormt voor de vrede op school”.
Niet-burgers dreigen hun verblijfsstatus te verliezen als ze zich bezighouden met activiteiten die als antisemitisch worden beschouwd.
Minister van Binnenlandse Zaken Nancy Faeser heeft een wet voorgesteld die federale agenten de bevoegdheid geeft om huisbazen, werkgevers, vrienden en kennissen te informeren over iedereen die ervan wordt verdacht een “radicale islamist” te zijn.
Palestijnen zijn ook uitgesloten van deelname aan kunstshows en culturele evenementen, waaronder de Frankfurter Buchmesse.
“Iedereen die hier woont moet langs dezelfde meetlat gelegd worden”, zei kanselier Olaf Scholz ter gelegenheid van de 85e verjaardag van de nazi-pogrom tegen de Duitse Joden in 1938, “en dat is onze vrije en democratische basisorde, die diversiteit en respect voor anderen eist en garandeert.”
In Zuid-Afrika registreerde de Joodse Raad van Afgevaardigden meer dan 80 antisemitische incidenten in de afgelopen maand, vergeleken met een gemiddelde van zes per maand voor de oorlog. Hieronder een poging om de auto van een rabbijn van de weg te rijden. Het merkte op dat er expliciete oproepen waren gedaan op openbare platforms om Joden aan te vallen in hun huizen, op hun werk en zelfs op scholen.
Er is een ongekend schisma ontstaan tussen de Zuid-Afrikaanse pro-Palestijnse regering en de 1 miljoen moslims aan de ene kant van het land en de leden van de 52.300 leden tellende Joodse gemeenschap aan de andere kant.
De regering veroordeelde de Hamas-aanval, maar heeft sindsdien premier Benjamin Netanyahu en zijn regering beschuldigd van acties “die neerkomen op genocide” in Gaza. Op 22 november stemde het parlement voor een plan om de ambassade van Israël in het land te sluiten.
“De misdaad van genocide doemt helaas op in Gaza,” zei minister van Internationale Betrekkingen Naledi Pandor op 8 november. Hierbij noemde ze Israëls “collectieve bestraffing” van Palestijnen en trok parallellen met het misbruik van zwarte Zuid-Afrikanen in het apartheidstijdperk.
De Joodse Raad van Afgevaardigden beschuldigde op zijn beurt de regering van vooringenomenheid tegenover Hamas en van het in gevaar brengen van Joden. “Ik heb de Zuid-Afrikaanse gemeenschap nog nooit zo onrustig gezien,” zei Karen Milner, de nationale voorzitter van de raad.
“We verwachtten een stem van medeleven, een stem van empathie met betrekking tot de gruwelijke Hamas-aanvallen. Dat is nooit gebeurd.”
Op 11 november kwamen tienduizenden mensen bijeen in Kaapstad, waar de grootste moslimgemeenschap van het land woont, om op te roepen tot een staakt-het-vuren. De volgende dag verstoorden Palestijnse aanhangers met geweld een pro-Israël gebedsbijeenkomst in de stad. Vier mensen werden gearresteerd en beschuldigd van openbaar geweld. Joodse scholen en synagogen hebben hun beveiliging zichtbaar opgevoerd.
President Cyril Ramaphosa probeerde de spanningen te verminderen door te zeggen dat vooroordelen, racisme, geweld of dreiging met geweld niet thuishoren in het moderne Zuid-Afrika. “Laat onze pijnlijke geschiedenis een herinnering zijn aan de zware prijs van een verdeelde natie die zich tegen zichzelf heeft gekeerd.”
In Melbourne – dat buiten Israël de meeste overlevenden van de Holocaust per hoofd van de bevolking heeft en ook een grote moslimgemeenschap – codeert de politie haatmisdrijven niet officieel. Maar een overzicht van incidenten tussen 9 oktober en 13 november vond 78 incidenten met betrekking tot antisemitisme en 16 met islamofobie.
Meer dan 60% van de mensen wil dat Australië zich helemaal buiten het conflict houdt. Maar politici blijven erover praten.
De leider van de oppositionele centrumrechtse Liberale Partij beschuldigde de regering ervan niet genoeg te doen om antisemitische protesten te beteugelen, waarop premier Anthony Albanese hen ervan beschuldigde het onderwerp te politiseren.
De regering probeert een lijn recht door het midden te bewandelen – door een columnist omschreven als “hoog risico, lage beloning”. De partij van Albanese heeft een aantal wetgevers met Joodse afkomst, waaronder procureur-generaal Mark Dreyfus, en twee moslimministers.
Tegen die achtergrond ondertekenden meer dan 600 Australische leiders uit het bedrijfsleven, de politiek, de sportwereld en de gemeenschap, joods en niet-joods, deze week een verklaring waarin ze haat en discriminatie afwijzen. ”
We zijn ondubbelzinnig in onze overtuiging dat racisme in al zijn vormen betreurenswaardig en afschuwelijk is,” zeiden ze. “We tolereren dergelijk gedrag niet op onze werkplekken en wijzen het resoluut af in onze gemeenschappen.”
In New York City verdrievoudigde het aantal misdrijven tegen Joden in oktober ten opzichte van een jaar eerder tot 69 en vormden daarmee het grootste deel van de haatmisdrijven die door de New York Police Department werden onderzocht. Anti-moslim en anti-etnische aanvallen namen ook toe, met een totaal van 15, tegenover 3 een jaar eerder.
Het gebied rond New York herbergt de grootste Joodse bevolking buiten Israël en de grootste moslimgemeenschap in de VS, en de spanningen lopen vooral hoog op op de universiteitscampussen.
Verschillende protesten hebben geleid tot onrust tussen docenten en studenten van beide geloofsovertuigingen, die zeggen dat ze zich onveilig en niet gesteund voelen.
Sommige pro-Palestijnse studenten die moties of brieven ondertekenden waarin ze Israël de schuld gaven van het uitlokken van de Hamas-aanval, zagen hun namen en gegevens openbaar gemaakt, wat leidde tot pesterijen en het intrekken van sommige werkaanbiedingen. Antisemitische incidenten, variërend van haatzaaien tot regelrechte aanvallen, zijn sterk toegenomen op campussen.
Kathy Hochul, de gouverneur van New York, heeft een onderzoek gelast naar de City University of New York, waar volgens haar de toename van antisemitisme op de campus het meest acuut is.
Drie studenten hebben de New York University aangeklaagd omdat ze studenten en faculteitsleden zouden hebben toegestaan om “herhaaldelijk en straffeloos Joodse studenten te misbruiken, te belasteren en te bedreigen”.
Onder druk om op te treden heeft het Ministerie van Onderwijs onlangs gezegd dat het acht universiteiten onderzoekt wegens het schenden van de Civil Rights Act, die Amerikaanse scholen verplicht studenten te beschermen tegen bepaalde vormen van discriminatie. De meeste klachten gaan over antisemitisme.
Er is op dit moment een “hoog niveau van emotie in beide gemeenschappen,” zei Imam Shamsi Ali, directeur van het Jamaica Muslim Center in Queens. Ali heeft samen met zijn oude bondgenoot rabbijn Marc Schneier ontmoetingen gehad met moslim- en joodse studenten om de bezorgdheid over de veiligheid op de campus te bespreken. Ze pretenderen niet dat ze oplossingen hebben. “Het is niet onze bedoeling om te overtuigen, maar om een brug te slaan,” zei Ali.
Meer gemeenschapsleiders zouden betrokken moeten zijn bij het veroordelen van geweld en intimidatie, zei Schneier en voegde eraan toe: “Ik begrijp niet waarom niet meer mensen de ruimte hebben betreden.”
In Londen, waar gegevens over haatmisdrijven openbaar zijn, zijn sinds 7 oktober minstens 434 mensen gearresteerd voor haatmisdrijven en overtredingen van de openbare orde, aldus de Metropolitan Police. Antisemitisme heeft een hoge vlucht genomen, met 533 geregistreerde misdrijven in oktober 2023 – een verandering van 1.266% vergeleken met een jaar eerder. Er waren 212 islamofobe misdrijven, een stijging van 183%. De politie is op zoek naar meer dan 60 niet bij naam genoemde personen.
Het risico dat haatdragende inhoud uitmondt in echt geweld werd in het Verenigd Koninkrijk scherp in beeld gebracht op 11 november. De jaarlijkse diensten ter herdenking van het einde van de Eerste Wereldoorlog vielen toen samen met een mars in Londen tegen de Gaza-operatie van Israël.
De extreemrechtse activist Stephen Yaxley-Lennon, beter bekend als Tommy Robinson, gebruikte zijn onlangs gerestaureerde X-account om volgers op te roepen deel te nemen aan een tegenoptocht. Achttien politieagenten die dat probeerden te voorkomen raakten gewond in de daaropvolgende schermutselingen, sommigen met ontwrichtingen en gebroken botten.
Robinsons activisme, dat hij afschildert als pro-Brits, betekent dat hij het vaak gemunt heeft op moslims. Maar een poging om deel te nemen aan een demonstratie tegen antisemitisme op 26 november werd afgewezen door organisatoren en hij werd verwijderd door de politie.
Andere white supremacy groeperingen leunen openlijk in de richting van antisemitisme, waarbij ze tropes herhalen bij het verspreiden van samenzweringstheorieën en desinformatie over de oorlog. Islamitische extremisten proberen ook munt te slaan uit de spanningen.
Soms is er sprake van kruisbestuiving. Een rapport van de Reichman Universiteit, gevestigd in Herzliya, Israël, van vorige maand beschrijft “een zorgwekkende nexus” tussen Hamas en online gemeenschappen van extreem-rechtse extremisten die “een ernstig risico inhoudt van het aanzetten tot kinetisch geweld” tegen Joden.
In een getuigenis voor het Congres eind vorige maand beschreef FBI-directeur Christopher Wray het scala aan bedreigingen als “enorm”.
Jens Binder, een cyberpsycholoog aan de Nottingham Trent University, zei dat de gebeurtenissen in Londen op 11 november deden denken aan de bestorming van het Amerikaanse Capitool in januari 2022.
“Onze grootste zorg bij de gevaren die we op dit moment zien, is dat sommige van deze acties in een zeer korte tijdspanne kunnen plaatsvinden voordat veiligheidstroepen de kans krijgen om zich aan te passen en te handelen,” zei hij.
In Buenos Aires waren er in de vijf weken tot 15 november in totaal 45 antisemitische daden, een cijfer dat gelijk is aan wat de Argentijnse hoofdstad in de afgelopen tien jaar in hele jaren heeft geregistreerd. Dit blijkt uit gegevens van DAIA, een van de belangrijkste Joodse organisaties van het land.
Het antidiscriminatiebureau van de overheid verzamelt geen gegevens over haatmisdrijven tegen moslims en de volkstelling bevat geen gegevens over de moslimbevolking.
Het land is de thuisbasis van Latijns-Amerika’s grootste Joodse gemeenschap, ongeveer 220.000 mensen, en staat op het punt Israëls belangrijkste bondgenoot in de regio te worden.
De onlangs verkozen president Javier Milei, die zei dat hij van plan is zich tot het Jodendom te bekeren, zal op 10 december zijn ambt aanvaarden. Milei’s allereerste activiteit in het buitenland na het winnen van de verkiezingen was een bezoek aan het graf van een rabbijn in New York City om hem te bedanken voor zijn verkiezingsoverwinning.
Twee terroristische aanslagen op Israëlische en Joodse doelen in Buenos Aires in de jaren ’90 hebben aan tientallen mensen het leven gekost. 22 doden vielen bij een bomaanslag op de Israëlische ambassade in 1992 en twee jaar later vielen nog eens 85 doden bij een explosie in een Joods gemeenschapscentrum, een van de dodelijkste antisemitische misdaden sinds de Tweede Wereldoorlog. In een rapport dat vorig jaar door de Israëlische geheime dienst werd onthuld, werd geconcludeerd dat Hezbollah verantwoordelijk was.
In Toronto, de grootste stad van Canada en de thuisbasis van de grootste joodse en moslimbevolking, waren er 78 meldingen van haatmisdrijven tussen 7 oktober en 20 november, vergeleken met 37 in dezelfde zes weken in 2022, een stijging van 111%.
Dat cijfer omvat 38 antisemitische daden in vergelijking met 13 in dezelfde periode vorig jaar, evenals 17 daden gericht tegen Palestijnen, moslims of Arabieren versus 1 vorig jaar. Canada behoort tot de meest raciaal tolerante samenlevingen ter wereld. Maar de toename van haatmisdrijven brengt sluimerende spanningen aan de oppervlakte.
Een man viel deze maand gelovigen buiten een moskee aan met een fietsketting en een vrouw met een hijab werd aangevallen toen ze over straat liep. Een Joodse school werd geëvacueerd vanwege een bommelding. En een winkel van Indigo Books, een grote keten die eigendom is van de prominente Joodse ondernemer Heather Reisman, werd beklad met rode verf en leuzen.
De stad heeft agenten toegevoegd aan haar eenheid voor haatmisdrijven, commandoposten opgezet in gebieden met een hoog risico en een online portal opgezet om haatgerelateerde graffiti te melden.
“Dit is niet wie we zijn als Canadezen”, zei premier Justin Trudeau in een persconferentie op 8 november, waarin hij de Canadezen opriep om “elkaars pijn en angst” te erkennen.
Hij voegde eraan toe: “Als Canada dit niet kan oplossen, welke uithoek van de wereld gaat dit dan wel oplossen?”
