(Devi Shastri, AP, 20 december 2023) – Toen er een paar maanden geleden in Idaho een zeldzame uitbraak van mazelen plaatsvond, probeerden gezondheidsfunctionarissen te voorkomen dat de ziekte zich zou verspreiden. Uiteindelijk raakten tien mensen besmet, allemaal in één gezin, en allemaal niet gevaccineerd.
Deze keer had de staat geluk, zei de medisch directeur van de regio, dr. Perry Jansen. Het gezin werd snel in quarantaine geplaatst en de kinderen kregen thuis al les. De uitbraak had erger kunnen zijn als de kinderen op een openbare school hadden gezeten, gezien de lage vaccinatiegraad in de staat, zei hij.
In Idaho hebben ouders vorig jaar 12% van de kinderen die naar de kleuterschool gingen niet gevaccineerd, het hoogste percentage in het land.
“We hebben de neiging om te vergeten dat ziekten als mazelen en polio vroeger dodelijk waren,” zei Jansen, medisch directeur van het Southwest District Health Department, dat de uitbraak in september behandelde.
In alle staten moeten kinderen bepaalde routinevaccins hebben om naar een openbare school te mogen, en vaak ook naar privéscholen en kinderdagverblijven, om uitbraken van vroeger veel voorkomende kinderziektes als mazelen, bof, kinkhoest, waterpokken en polio te voorkomen.
Ze bieden allemaal vrijstellingen voor kinderen die een medische reden hebben om de inentingen te vermijden. De meeste bieden ook vrijstellingen voor religieuze overtuigingen. Vijftien staan een vrijstelling toe voor elke persoonlijke overtuiging.
Vorig schooljaar bereikte het aantal vrijstellingen van vaccinatie onder kleuters een recordhoogte: 3% in totaal, volgens een recent rapport van de Centers for Disease Control and Prevention.
Het aantal vrijstellingen op grond van religieuze of persoonlijke overtuigingen is toegenomen, doordat sommige staten hun wetten versoepelen en in andere staten door verkeerde informatie over vaccins en politieke retoriek die werd versterkt tijdens de COVID-19 pandemie.
In Idaho “hoeft een ouder alleen maar een ondertekende verklaring te geven” om een vrijstelling te krijgen, aldus de gezondheidsdienst van de staat. Een verandering in de staatswet voor het schooljaar 2018-19 maakte het makkelijker om vrijstellingen te krijgen. Het vrijstellingspercentage van de staat was dat jaar 7,7%.
De uitbraak van mazelen in september begon toen een inwoner van Nampa, de op twee na grootste stad van de staat, terugkwam van een buitenlandse reis. Mazelen worden meestal via reizen de VS binnengebracht omdat wijdverspreide vaccinatie de lokale verspreiding van de ziekte vrijwel heeft uitgebannen.
Er is een zeer hoog vaccinatieniveau nodig – rond 95% – om bescherming te bieden tegen de verspreiding van mazelen en andere ziekten, zeggen experts. Tijdens de pandemie daalde de nationale vaccinatiegraad onder kleuters tot 93%.
Gezondheidsdeskundigen zeggen dat interventies op elk niveau nodig zijn om meer kinderen te laten vaccineren: artsen die met ouders praten, campagnes via sociale media, gemakkelijker toegang tot vaccins in sommige gebieden, handhaving door scholen in andere gebieden.
Vorig jaar was er in de meeste staten een toename van het aantal vrijstellingen. Op Hawaï, dat medische en religieuze ontheffingen toestaat, verdubbelden de cijfers ten opzichte van het vorige schooljaar. Bijna 6,5% van de kleuters heeft een vrijstelling voor ten minste één verplicht vaccin.
Het is onmogelijk om de redenen achter een vrijstelling te kennen, zegt Ronald Balajadia, programmamanager immunisatie voor het Hawaii State Department of Health. Maar desinformatie over COVID-19 vaccins “is doorgesijpeld naar routinevaccins waar mensen normaal gesproken geen vragen over zouden hebben”, aldus Balajadia.
Terwijl sommige staten het makkelijker hebben gemaakt om af te zien van vaccinatie, hebben andere staten strenger opgetreden. Connecticut schafte in 2021 zijn langdurige religieuze vrijstelling voor vaccinaties af en sloot zich aan bij Californië, West Virginia, New York en Maine door alleen nog medische vrijstellingen toe te staan.
De verandering leidde tot protesten en rechtszaken. Met alleen een medische vrijstelling bereikte de vaccinatiegraad van kleuters vorig jaar 97% of hoger; het aantal vrijstellingen daalde tot minder dan 1%.
De staat is nog steeds bezig om meer ouders aan boord te krijgen door hun vragen te beantwoorden “en ze niet zomaar af te wijzen. Het is onze beste poging om mensen mee te krijgen,” zei Dr. Manisha Juthani, commissaris van het Connecticut Department of Public Health.
Georgia had vorig jaar de op één na grootste daling in vaccinatievrijstellingen – van 4,7% naar 3,8%. Gezondheidsfunctionarissen van de staat noemden een gestage terugkeer na de pandemie naar samenwerkingsverbanden tussen scholen, volksgezondheid en kinderartsen als mogelijke redenen voor de verbetering.
Dr. Angela Highbaugh-Battle zorgt al zeventien jaar voor kinderen op het platteland van Georgia, nu in de kleine kustgemeente St. Mary’s. Ze zegt dat ze nu meer tijd besteedt aan het praten met ouders die huiverig zijn voor routinevaccins voor kinderen.
Elke verbinding, elk gesprek is een kans om voorlichting te geven, zegt ze.”Het gaat niet om winnen of verliezen,” zei ze.
