David McHugh, Frankfurt, AP, 30 januari 2024 – De Europese economie is eind 2023 niet gegroeid. De stagnatie duurt nu al meer dan een jaar door hogere energieprijzen, duurdere kredieten en achterblijvende groei in grootmacht Duitsland.
Nulgroei van de economie in de periode oktober tot december vorig jaar volgt op een krimp van 0,1% in de drie maanden daarvoor, volgens cijfers die dinsdag zijn vrijgegeven door EU-statistiekenbureau Eurostat.
Daarmee wordt een ellendige reeks van economische malaise verlengd: De 20 landen die de euro gebruiken hebben geen significante groei laten zien sinds het derde kwartaal van 2022, toen de economie met 0,5% groeide.
En het begin van dit jaar ziet er niet beter uit, met indicatoren voor de bedrijvigheid die nog steeds rood knipperen voor krimp. Bovendien hebben verstoringen van de scheepvaart in de Rode Zee de wereldwijde handel via het Suezkanaal, een belangrijke route tussen Azië en Europa, beperkt.
De eurozone “worstelt nog steeds om een bodem te vinden”, zei Holger Schmieding, hoofdeconoom bij Berenberg bank.
De cijfers onderstreepten dinsdag de groeiende kloof tussen Europa en de Verenigde Staten, waar de economie in het vierde kwartaal met 0,8% groeide ten opzichte van de voorgaande periode van drie maanden, of een jaartempo van 3,3% – beter dan verwacht.
Niet al het nieuws is slecht. Zo is de werkloosheid nog nooit zo laag geweest en steeg het aantal banen in het kwartaal juli-september.
De energieprijzen zijn ook gedaald na de recente pieken – hoewel ze nog steeds hoger zijn dan voor de inval van Rusland in Oekraïne. De opslagniveaus van aardgas, dat wordt gebruikt om huizen te verwarmen, fabrieken van energie te voorzien en elektriciteit op te wekken, zijn robuust.
Nu de gasopslag voor 72% gevuld is en het grootste deel van het stookseizoen bijna voorbij is, is de angst voor hogere energierekeningen en een nieuwe energiecrisis afgenomen.
Terwijl de economie stagneert, is ook de inflatie snel gedaald van de pijnlijke piek met dubbele cijfers tot 2,9% in december. Maar het loon en de koopkracht van de mensen zijn nog steeds het niveau aan het inhalen dat door de prijsstijging verloren is gegaan.
Ondertussen heeft het anti-inflatiemedicijn van de Europese Centrale Bank – sterk verhoogde rentetarieven – bedrijfsinvesteringen en vastgoedactiviteiten zoals de bouw en huizenverkoop afgeremd.
Europa’s grootste economie, Duitsland, is ook vastgelopen door hogere brandstofprijzen voor energie-intensieve industrieën nadat Rusland het grootste deel van zijn aardgas naar het continent had afgesloten.
En Duitsland kampt met een gebrek aan geschoolde arbeidskrachten en jaren van te weinig investeringen in infrastructuur en digitale technologie ten gunste van evenwichtige begrotingen.
De binnenkomende cijfers “wijzen niet op een significante verbetering” en zouden kunnen wijzen op een lichte krimp in de eerste drie maanden van dit jaar. Maar de eurozone zou volgens economen van Oxford Economics moeten profiteren van de dalende inflatie die de koopkracht van consumenten herstelt en de verwachte lagere rentetarieven.
Analisten verwachten dat de ECB de rente dit jaar zal verlagen – sommigen voorspellen al in april, anderen denken dat de ECB tot juni kan wachten om er zeker van te zijn dat de inflatie definitief onder controle is.
Maar er blijven risico’s, zoals de aanvallen van de Jemenitische Houthi-terroristen op schepen in de Rode Zee, waar 12% van de wereldhandel passeert, te midden van de oorlog van Israël tegen Hamas.
De transportkosten zijn gestegen omdat rederijen schepen om de zuidpunt van Afrika leiden, waardoor reizen een week of meer langer duren. Met hogere transportkosten en vertragingen voor producten van kleding tot onderdelen van een toetsenbord, groeit de bezorgdheid over nieuwe prijspieken voor consumenten als het conflict in Gaza aanhoudt of escaleert.
De verstoring van de handel kan de kerninflatie, exclusief de volatiele brandstof- en voedselprijzen, met maar liefst 0,5% verhogen, aldus Oxford Economics. De kerninflatie wordt nauwlettend in de gaten gehouden door de ECB.
“Wij denken dat het effect op de kerninflatie genoeg zal zijn voor de ECB om iets langer te wachten,” door renteverlagingen uit te stellen tot juni, aldus analisten van Oxford Economics in een toelichting.
