Politiek Buitenland

Machtsstrijd in Oekraïne, opperbevelhebber weigert op te stappen, negeert Zelensky

31-01-2024 11:44

Volodymyr Zelensky
Volodymyr Zelensky. (AP Photo/Vadim Ghirda)

Daryna Krasnolutska, Bloomberg, 31 januari 2024 – De opperbevelhebber van Oekraïne heeft tijdens een vergadering met president Volodymyr Zelensky maandag geweigerd zijn functie neer te leggen, volgens mensen die bekend zijn met de besprekingen.

Zelensky vroeg Valeriy Zaluzhnyi om een nieuwe rol op zich te nemen nu hij zijn militaire leiderschap nieuw leven wil inblazen na de mislukking van het Oekraïense tegenoffensief tegen de Russische bezettingstroepen sinds de herfst.

De stap weerspiegelt ook een groeiende machtsstrijd in het hart van de oorlogsinspanning van het land. De woordvoerder van Zelensky zei dat Zaluzhnyi niet is weggeduwd.

Patstelling

Geruchten over spanningen tussen Zelensky en zijn topcommandant doen al maanden de ronde in Kiev, aangewakkerd door een openhartig interview dat Zaluzhnyi in november publiceerde in The Economist. Zaluzhnyi zei dat de oorlog een patstelling had bereikt, een mening die publiekelijk werd tegengesproken door zijn baas.

De meningsverschillen tussen Zelensky en Zaluzhnyi gaan terug tot de eerste maanden van de oorlog, volgens mensen die bekend zijn met de militaire leiding. Zelensky dringt dit jaar aan op een gedurfdere aanpak van het conflict en lijkt in conflict te zijn met de conservatievere aanpak van zijn generaal.

De twee mannen hebben ook geruzied over een nieuwe dienstplichtwet die de uitgedunde gelederen van het leger moet aanvullen, maar die impopulair is bij het Oekraïense volk.

De spanningen zijn verergerd door het feit dat Zaluzhnyi razend populair is bij zowel het Oekraïense volk als zijn troepen.

Populaire generaal

De generaal, die in opiniepeilingen door 88% van de Oekraïners wordt gesteund, heeft gezegd dat hij geen interesse heeft om politicus te worden, terwijl Zelensky ook militaire topfunctionarissen heeft gewaarschuwd om niet de politiek in te gaan.

Zaluzhnyi’s afzetting “zal zeer impopulair zijn in het Oekraïense leger”, zei Michael Kofman, een specialist over Rusland en Oekraïne bij de Carnegie Endowment for International Peace, dinsdag op de podcast War on the Rocks.

“Ik weet niet zeker hoe het aanstellen van een nieuw iemand deze grote vragen over mobilisatie en wat de Oekraïense strategie zou moeten zijn, kan oplossen.

Tijdens een ontmoeting met Zaluzhnyi en minister van Defensie Rustem Umerov in zijn kantoor in Kiev maandag, besprak Zelensky de situatie op het slagveld nu Rusland weer offensief is geworden, zeiden de mensen.

Zelensky wil voorkomen dat de Russische bezetting van grote delen van Oost- en Zuid-Oekraïne uitmondt in een bevroren conflict, zeiden de mensen.

Oorlogsstrategie

De druk op Zelensky en zijn team om een duidelijke strategie voor de oorlog te formuleren neemt toe nu het einde van de twee jaar nadert en cruciale hulp van de VS en de Europese Unie vastzit door politieke geschillen.

De VS wil dat Oekraïne zijn plan aanscherpt en gelooft dat meningsverschillen tussen Zaluzhnyi en Zelensky de besluitvorming vertragen, zeiden mensen die bekend zijn met de zaak eerder deze maand.

Elke verdeeldheid tussen het team van de president en zijn militaire staf is alleen maar in het voordeel van Rusland, volgens een voormalige Britse functionaris die nauw heeft samengewerkt met de Oekraïense regering tijdens het begin van de oorlog.

Langdurige onzekerheid

Tegelijkertijd hebben politici van de oppositie geprobeerd munt te slaan uit de spanning door Zaluzhnyi te overladen met steun op sociale media en televisie, waaronder kanalen die verbonden zijn aan de voormalige president Petro Poroshenko.

De bezorgdheid over een mogelijke rivaliteit met Zaluzhnyi nam toe in het kamp van Zelensky nadat de legerleider vorig jaar een lid van Porosjenko’s partij benoemde tot zijn naaste assistent.

Zelensky, die als president de opperbevelhebber van het leger benoemt en ontslaat, heeft in de dagen na zijn ontmoeting met de generaal geen commentaar gegeven op de geruchten over Zaluzhnyi. De president heeft nog geen beslissing genomen over Zaluzhnyi, volgens mensen die bekend zijn met zijn gedachten.

Langdurige onzekerheid over Zaluzhnyi’s toekomst is een obstakel voor het verkrijgen van nieuwe militaire hulp van de westerse bondgenoten van Oekraïne. Maar ook voor het tegengaan van een verhaal over onenigheid tussen politieke en militaire leiders, aldus analisten van investeringsbank Dragon Capital in een notitie.

“Extra binnenlandse onrust helpt in elk geval niet,” zeiden ze.