Vorig jaar zag de wachtlijst bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) een aanzienlijke toename. Bijna 50.000 mensen waren in afwachting van een beslissing over hun asielaanvraag en daarbovenop wachtten ook nog eens circa 27.000 nareizigers op een besluit. Zo blijkt uit de recent gepubliceerde jaarcijfers van de IND over 2023.
Deze cijfers vertegenwoordigen een aanzienlijke stijging ten opzichte van het voorgaande jaar, waarbij eind 2022 respectievelijk 35.790 asielaanvragers en 18.000 nareizigers wachtten op een besluit. Het merendeel van de aanvragen betrof mensen die de algemene asielprocedure volgden, terwijl een klein deel viel onder de Dublinprocedure, waarbij een ander EU-land of een van de andere betrokken landen de aanvraag moet beoordelen.
Hoewel het niet direct bevestigd kan worden of de wachtlijst eind vorig jaar een recordniveau bereikte, wijst een woordvoerder van de IND op de aanhoudende toename van het aantal aanvragen. In 2023 behandelde de dienst bijna 35.000 asielaanvragen, zo’n 8500 beslissingen meer dan aanvankelijk gepland, wat resulteert in een overbelasting van de capaciteit van de IND. Het inwilligingspercentage in zowel de algemene als de verlengde asielprocedure ging omlaag van 78 procent naar 62 procent.
“We verbeteren waar dat kan, bijvoorbeeld door efficiënter te werken bij meer planbare aanvragen, zoals voor nareis en naturalisatie. Kansrijke asielaanvragen op basis van het landenbeleid, zoals van Syriërs, behandelen we sneller. Net als aanvragers die juist weinig kans maken. Bovendien groeide de IND afgelopen jaar tot meer dan zesduizend voltijd medewerkers.”
“De IND wil zorgvuldig en tijdig beslissen over wie in Nederland mag blijven en wie niet. Zorgvuldig beslissen lukt ons heel goed, ruim meer dan 80 procent van onze beslissingen houdt stand voor de rechter. Dat percentage is zelfs gestegen afgelopen jaar. De uitdaging is om een steeds groter aantal aanvragen nog steeds zorgvuldig en ook sneller te behandelen”, zegt Rhodia Maas, directeur-generaal van de IND.
De drukte bij de IND was niet alleen merkbaar in de groei van het aantal aanvragen, maar ook in andere aspecten van het proces. Daarbij valt te denken aan een toename van gerechtelijke procedures over verblijfsstatussen en een aanzienlijke stijging in het aantal ingebrekestellingen en dwangsommen voor niet tijdig beslissen: de IND betaalde vorig jaar 11,3 miljoen euro aan dwangsommen. In totaal ontving de dienst 28.670 ingebrekestellingen in 2023, tegenover 19.830 een jaar eerder.
Met de aangekondigde verlenging van de wettelijke beslistermijn voor asielaanvragen tot vijftien maanden in 2024, lijkt het erop dat de druk op de dienst naar verwachting nog verder zal toenemen, waardoor het aantal ingebrekestellingen en dwangsommen naar verwachting zal stijgen.
