Mark Rutte is een heerlijke premier. Geen gestamel, hij is open, hij lijkt eerlijk, hij is fris, noem maar op. Een verademing na Jan Peter Balkenende. Hij is zelfs zo sympathiek dat het lastig is oppositie te voeren. “Hij zal het toch niet zo kwaad bedoelen”, zie je soms oppositieleden denken. Bij de laatste ontwikkelingen rondom de steun aan Griekenland zie je echter dat een beleid dat louter gericht lijkt op communicatie spelen met vuur is.
Mark Rutte, met in zijn kielzog Jan Cees de Jager, weet drommels goed dat steun aan Griekenland moeilijk ligt. Weliswaar is er brede parlementaire steun voor het kabinet, uit opiniepeilingen blijkt dat de bevolking niet zo’n zin heeft de luie Grieken te steunen. Dat de meerderheid van de Grieken best wel werkt en de rest ook maar “meegaat in het systeem” is niet zo relevant. Veel mensen willen het gewoon niet. Zulke macro-economische problemen zijn ook niet makkelijk. De Euro moet gered worden, maar waarom kan Griekenland er niet gewoon uitgeknikkerd worden? Als mensen zelf schulden hebben, krijgen ze ook geen nieuwe hypotheek. Dat Griekenland niet redden eigenlijk geen optie is, politiek zeker niet, is dan lastig uit te leggen.
Rutte heeft er toen voor gekozen om te doen alsof door zijn ferme onderhandelingen Griekenland alleen het hoogstnodige kreeg. Nederland had ervoor gezorgd dat ook de vermaledijde banken zouden meebetalen! Dat bleek ietsjes anders te liggen. De gezamenlijke steun van overheden, zonder private sector, was uiteindelijk 109 miljard, twee keer het bedrag dat Rutte eerst noemde. Dat betekent dus ook -grof gezegd- twee keer zoveel Nederland geld.
Fout of tactiek?
Dit kabinet probeert wel vaker weg te komen door wat rekenfoutjes toe te laten in de communicatie. Vijfduizend extra agenten bleken vijfduizend niet wegbezuinigde agenten te zijn (en wat Animal Cops). Achtien miljard aan bezuinigingen bleek 14,3 miljard te zijn. Zoiets zou ook nu zomaar aan de hand kunnen zijn. Doen alsof Griekenland minder krijgt, om zo de bevolking te paaien.
Communicatie is een wezenlijk onderdeel van de politiek, daar kun je eerlijk over zijn. Maar goed communiceren is iets anders dan fact-free politics. Juist dit kabinet, dat harde maatregelen niet schuwt, lijkt daar soms in door te slaan. Als je zo goed communiceert, kan de val bovendien ook harder komen. Tony Blair gold jarenlang als de koning van de politieke communicatie. Na de leugens rondom Irak viel hij hard naar beneden. Dat kan Rutte ook gebeuren. Want als je niet eerlijk bent, breekt dat je uiteindelijk op. Hij is dus gewaarschuwd.
De andere verklaring is dat de minister-president en zijn mensen het zelf ook niet zo goed snapten. Het is ook verdomd ingewikkeld en Rutte is ook maar een eenvoudig historicus. Veruit de meeste mensen zouden ook gaan duizelen bij al die grote aantallen en de ingewikkelde financiële constructies die eraan te pas komen. Een fout is dus snel gemaakt. Een regering die niet kán rekenen is op termijn echter nog erger dan een regering die beleid te mooi wil verkopen.
