Beste gesubsidieerde kunstenaar,
Wellicht is het je als kunstenaar ontgaan de afgelopen jaren, maar de meeste bedrijven in Nederland, en zelfs de meeste mensen in Nederland, verdienen hun geld met commerciële activiteiten. Dit betekent dat er een product wordt aangeboden op de open markt en een afnemer voor dit product betaalt. Het geld wat overblijft na het aftrekken van kosten heet ‘winst’.
Mensen die in loondienst zijn maken zelf natuurlijk geen winst, maar ze werken ofwel bij een bedrijf dat winst maakt met de verkoop van producten ofwel bij een bedrijf dat wordt gesubsidieerd door de overheid. Deze laatste groep mensen heet ‘ambtenaren’ wat ongeveer hetzelfde is als ‘kunstenaar’, zij het dat ze niet in een atelier naar buiten zitten te staren maar op een kantoor onder een systeemplafond.
Aangezien TPO niet wordt gesubsidieerd, zelfs de vriendelijke investeerders die ons in de beginjaren hebben geholpen om op te starten kunnen (geheel terecht) niet langer investeren, moet er ergens anders geld vandaan komen. Je raadt het denk ik al: ook wij maken ‘winst’, of althans, winst…winst…winst…nauwelijks maar toch, winst is winst.
Annabel Nanninga bijvoorbeeld krijgt elke maand weer, als freelancer, betaald voor haar ‘reactionaire zeikstukjes‘. Het geld voor Annabel Nanninga is dan ook beslist niet afkomstig van ‘hand ophouden’ en ‘bedelen’. 100 procent van al het geld dat tot nu toe naar Annabel Nanninga is gegaan als dank voor haar fijne reactionaire zeikstukjes is afkomstig van de winst. Commerciële winst. Verdiend met advertenties bijvoorbeeld.
Kort gezegd komt het er op neer dat wij als ‘kwaliteitsblog’ iets leveren wat mensen graag afnemen. Dat doen ze vooral zo graag omdat het afnemen gratis is. Maar omdát we zoveel afnemers hebben, en we zo kwalitatief zijn, willen bedrijven graag aan ons betalen om een adverteerdersplekje te krijgen op onze site. Omdat ze weten dat hun product dan door veel mensen in de voor hun juiste doelgroep wordt gezien. Dat is belangrijk als merk, want als niemand je merk kent dan bestaat je merk niet en zal ook niemand het ooit betaald afnemen. Ziedaar: de commerciële advertentiemarkt.
Omdat we winst maken dankzij adverteerders zijn we in staat mensen als Annabel Nanninga te financieren zonder dat we ooit subsidie nodig hebben. We zijn nou eenmaal geen kunstenaars. Wij van TPO vinden dat we ons op eigen kracht moeten redden en als we het niet op eigen kracht redden dan niet, maar we vinden niet dat de overheid ons moet betalen en onderhouden.
Op het moment dat wij door de overheid worden betaald zijn ook wij ‘ambtenaren’. Zoals gezegd: kunstenaars zonder atelier. Wij bedanken vriendelijk.
Wij vinden sowieso niet dat we enig recht hebben op geld van de overheid. We denken namelijk niet dat ons product ‘de maatschappij beter maakt’ of ‘van groot belang is voor de beschaving’. Zo dom en arrogant zijn we nou ook weer niet. Dan hadden we net zo goed kunstenaar kunnen worden.
Wel weten we dat sommige mensen ons product zo leuk en goed vinden dat ze bereid zijn daarvoor extra te betalen, ondanks het feit dat ze ons product sowieso al gratis kunnen afnemen. Dit doen ze uit liefde. Uit geloof. Uit enthousiasme. Uit passie. De mensen die aan ons doneren of een crowdfundproject met Chris Aalberts mogelijk maken zijn zeg maar ongesubsidieerde kunstenaars: ze geloven ergens in maar het kost ze verder alleen maar geld.
Gelukkig kost het niet ook nog ánderen geld. Wij van TPO moeten er niet aan denken dat mensen ongewild en onvrijwillig moeten meebetalen aan onze plannetjes, ook al zien ze onze plannetjes totaal niet zitten. Dat zouden we oneerlijk en onrechtvaardig vinden. Dan hadden we net zo goed bij de NPO kunnen gaan werken.
Die donaties zijn overigens van harte welkom: we maken weliswaar winst, met dank aan commerciele uitingen, maar dat is allemaal net genoeg om de vaste krachten (drie) plus Annabel Nanninga te kunnen betalen. En dat terwijl veel mensen ook graag aan ons meewerken zonder daarvoor geld voor krijgen. Omdat ze in ons geloven, of omdat ze iets via een leuk en kwalitatief medium kwijt willen. Ze doen dat zonder zeuren, omdat ze van ons houden en geloven dat hun mening het waard is om te worden gelezen, maar liever zouden we al die mensen ook willen betalen.
Hell, als het aan ons lag zouden we zelfs kunst inkopen om te exposeren in een TPexpOsitiehal. Een leuke Rembrandt of Van Gogh is aan ons heus wel besteed net als een leuke ruimtelijke stellage waarin het hedendaagse dierenleed wordt bekritiseerd of een open performance als protest tegen het vluchtelingenbeleid.
En sinds daarvoor te weinig winst is laten we het aan de lezers zelf om, als optie, mee te betalen. Dat kan makkelijk, want al het geld dat via de donaties binnenkomt is bestemd voor exclusieve kwaliteitsprojecten. Onderzoeksjournalistiek door Elma Verhey bijvoorbeeld. Of datajournalistiek.
Als kunstenaar weet je dit misschien niet, maar journalistiek is peperduur. Waren we kunstenaar geweest dan hadden we er ook nog bijgezegd dat het van belang is voor de beschaving. Maar dat laten we liever over aan mensen die zich door dezelfde beschaving waar ze zich zo graag tegen afzetten wel graag laten onderhouden.
Vind je dit geen eerlijk verhaal? Een vast klein team van enthousiaste en gedreven mensen werkt zich dagelijks uit de naad om voldoende platform te behouden voor adverteerders, zodat iedereen vervolgens gratis het nieuws tot zich kan nemen, en voor de projecten waarvoor ook de winst tekort schiet vragen we aan een al even klein groepje enthousiaste volgers of ze af en toe in de buidel willen tasten.
Het kost, kortom, alleen de adverteerders geld, maar die krijgen er wat voor terug. Het kost ook de donateurs geld, en ook die krijgen er wat voor terug. Bovendien is het een persoonlijke keuze van die donateurs om te doneren: niemand wordt gedwongen, er is niemand in Nederland die tegen zijn zin verplicht aan TPO betaalt. Dat is eerlijk.
Kom daar maar eens om bij het Nederlandse kunstsubsidiebeleid.
Beschuldig ons, tussen het creëren van kunstwerken die de beschaving gaat redden door, gerust van ‘bedelen’. Maar besef dat er eerst een commercieel winstgevend product moet worden gecreeërd voordat er überhaupt om iets gebedeld kan worden. Mensen zijn wel goed maar niet gek: ze gaan niet betalen voor een platform wat nog niet bestaat of voor producenten waarvan ze niet eens weten wie het zijn. Of voor iets waarvan alleen de maker vindt dat het waardevol is en welke betekenis het heeft.
Het gaat om vertrouwen. Dat vertrouwen wordt gekweekt door steeds maar weer te laten zien wat je waard bent. Door steeds maar weer met een product op de proppen te komen. Jaren lang, zonder onderbreking, zonder vertrouwen te schenden.
Misschien een goede tip voor kunstenaars? Een commercieel winstgevend product maken? En daarmee steeds maar weer te laten zien wat je als kunstenaar werkelijk waard bent? Je zult zien dat je dan, naast stinkend rijk, ook nog geheel onafhankelijk van de overheid kunst kunt maken, omdat je geen subsidie nodig hebt. (Het enige nadeel is dat je bij College Tour zult worden afgemaakt omdat je te succesvol bent.) En zeg nou zelf: is ware onafhankelijkheid niet dé droom van iedere kunstenaar?
P.S.
Had je al gezien dat Chris Aalberts erg succesvol is in het werven van crowdfunddonateurs? En dat hij dat doet op hetzelfde platform als waar ook kunstenaars hun kunst laten crowdfunden? Ironisch niet? Typisch TPO!
