In Brasserie de Poort in Leiden komen woensdagavond Leidse sociaaldemocraten samen om te praten met PvdA-lijsttrekkerskandidaat Diederik Samsom. Deze avond wordt georganiseerd door de PvdA-jongeren uit Leiden en de Leidse PvdA-afdeling. Het effect is voorspelbaar: er zijn vooral jongeren en senioren aanwezig. Volgens Samsoms woordvoerder is dit met vijftig man “een gemiddelde opkomst”. Dit geheel in tegenspraak met de observatie van Samsom zelf dat een soortgelijke avond in Amsterdam maar vijf mensen trok. Samsom: “de grootste afdeling van het land.”
De Leidse PvdA-voorzitter leidt de avond in en vertelt dat hij nieuwe gezichten ziet. Hij juicht dit toe want dat leidt tot “een krachtig progressief geluid”. Toch zijn verreweg de meeste aanwezigen al PvdA-lid, zo blijkt uit een rondgang door de discussieleidster. Een groot deel weet nog niet welke lijsttrekker ze steunen. Dit is opmerkelijk, want Leiden is een thuiswedstrijd voor Samsom, die hier zelf woont maar zijn gezicht bij de lokale afdeling nooit laat zien, zo leren we. Samsom maakt aanvankelijk een ontspannen indruk maar dat verandert snel.
De PvdA-voorzitter uit Leiden is verrast door de Amerikaanse verkiezingen, meldt hij: “Dat is een understatement.” Zijn dochter heeft Clinton nog geholpen in Colorado. Dit heeft kennelijk niet geholpen. Diederik heeft gedroomd van de VS. Hij droomde “dat het goed kwam”. Er zijn volgens hem overeenkomsten tussen de VS en Nederland. Arbeiders in de VS stemden niet op Clinton want zij hebben niet geprofiteerd van de toegenomen welvaart. Deze burgers hebben “de bus gemist”, zo meldt Diederik. Ze gaan er niet op vooruit en anderen wel.
Deze burgers stonden volgens Diederik bij een halte op de bus te wachten en zagen dat andere burgers “voordrongen”. Hij noemt vluchtelingen als voorbeeld. Diederik kent veel van hun problemen, vertelt hij. Diederik komt vaak op ROC’s en sprak daar onlangs met leerlingen op MBO2-niveau. De docenten werken op het ROC met veel liefde aan deze opleidingen, weet Diederik, maar ze weten ook dat hun leerlingen er nauwelijks een baan mee kunnen krijgen. “De PvdA moet willen dat iedereen de bus van de vooruitgang haalt,” zegt hij plechtig.
Op het ROC leerde Diederik nog iets: Marokkaanse jongens krijgen door discriminatie geen stages. Stage-bedrijven willen alleen Nederlandse jongens, want hun klanten vragen om een Nederlandse monteur en willen geen Marokkaan. “Niet zo gek dat deze jongeren zich van Nederland afkeren,” vindt Diederik. “Hoe komt dat dan?” vraagt een man in het publiek. Dat vindt Diederik lastig. De man in het publiek kaatst de bal terug: “Dat moet je bedenken als je de verkiezingen wilt winnen.”
De man zet nog even door. “Wat is de strategie om de verkiezingen te winnen?” wil hij weten. De man speculeert openlijk over de mogelijkheid van 15 PvdA-zetels in maart waarbij Diederik zou kunnen zeggen dat het resultaat wel meevalt. De man is bang dat links er straks helemaal niet meer toe doet. Diederik meldt letterlijk dat er geen strategie is. De PvdA won in 2012 in de laatste twee weken voor de verkiezingen twintig zetels in de peilingen, meldt hij. “Er was toen ook geen strategie.” De man in het publiek zegt: “Zo gaan we het niet halen op 15 maart.”
Diederik wil de passie hebben om mensen te overtuigen op de PvdA te stemmen. Dát is zijn strategie, zegt hij een minuut later. Een andere man in het publiek neemt het woord. Hij vertelt dat hij ruim dertig jaar stukadoor was en er met zijn pensioen honderden euro’s per maand op achteruit gaat. Het komt erop neer dat de AOW-leeftijd door de politiek werd verhoogd en dat zijn pensioen daardoor lager uitvalt dan ooit werd berekend. De man meldt dat er vrijwel niets van zijn geplande pensioen overblijft.
Diederik begint over de techniek van pensioenen en blijkt met het kabinet allerlei AOW-gaten te hebben gedicht, maar niet deze omdat de stukadoor een van “de beste pensioenen” zou hebben. Dat is de prioriteit van de PvdA niet: Diederik wil de slechtste pensioenen compenseren. Dit komt allemaal door het Lente-akkoord uit 2012, de PvdA deed daar niet aan mee en dat is niet te repareren, meldt Diederik: “Voor u heb ik geen goed verhaal.” De stukadoor weet dat er wel altijd geld is voor deals met criminelen en voor wachtgeld van politici. Na wat gekissebis loopt hij boos weg en roept dat Samsom faalt als sociaaldemocraat. “Nou dag”, zegt iemand uit het publiek nog.
Dan vervolgt de avond met allerlei andere thema’s. Er zijn problemen met arbeidsgehandicapten sinds de bezuinigingen op de sociale werkvoorziening. “Dat is niet helemaal goed gegaan,” zegt Diederik. Een ander meldt dat jongeren geen vast contract meer krijgen. Diederik heeft geen oplossing maar de politiek probeert de regels wel steeds zo te wijzigen dat dit gaat veranderen. Of dat ooit echt gaat lukken durft Diederik ons niet te garanderen. Diederik meldt een kwartier later dat Nederland “veel vluchtelingen” aankan.
Dan ontspint zich weer een discussie over de strategie. Diederik vindt het moeilijk: “Ik ben wie ik ben en ik vind wat ik vind.” Dan moet hij weg want hij is uitgenodigd bij Pauw. Na een columnist die ons over racisme onderhoudt mogen we naar huis. “Hier gaan de aanwezigen vast geen Diederik stemmen,” zegt een PvdA-lid na afloop. Uw verslaggever vraagt meerdere leden of deze avond bedoeld was om de mensen aan te moedigen PVV te stemmen. Een antwoord blijft uit.
