Maar moslims zíjn toch de zondebokken van deze tijd? Deze vraag kreeg ik onlangs van iemand. Nee, zei ik, dat zijn ze niet. Dat ‘de volgende massavervolging en uitroeiing, van moslims, niet meer ver weg kan zijn als we niets doen’, lijkt iedereen te geloven en als moreel anker uit te gooien als het gaat over fascisme, rechts-populisme of simpelweg ‘het gevaar van rechts’, zelfs als dat rechts zich democratischer en liberaler gedraagt dan links. Arabist Jan Jaap de Ruiter, die mede voor de idiote ophef over het Baliedebat vorige week zorgde, aarzelde niet om de term ‘Endlösung’ van stal te halen en ook Asscher waarschuwde op Facebook voor Wilders – ‘gezien Trump’. Fascisme noemen is daarbij niet eens meer nodig, de retoriek van de waarschuwers is niet te missen: het fascisme staat voor de deur, want ‘de haat’ tegen moslims toont ons nu de ware vijand: rechtspopulisten en iedereen die ze (mogelijk) steunt. ‘Wees geen fascist!’
In de meeste sociale en culturele kringen is een emotioneel anti-haat-geluid al langer zo’n beetje het meest verheffende wat er bestaat, dus kon het gewoon copy-paste naar 2017. Alsof er niets veranderd is. Anti-haat sentimenten zijn zelden een reactie op een werkelijke gedachte, maar meer een soort derde arm of been: nutteloos, maar wel bijzonder. Voor niemand in het bijzonder.
Haat tegen joden, homo’s, politieagenten, en iedereen die niet meedoet met de waarschuwers, telt blijkbaar niet als verwerpelijke haat, maar als een soort noodzakelijk kwaad in de hogere bestrijding van ‘echte intolerantie en onverdraagzaamheid’ jegens minderheden, moslims dus, die echter alleen op papier – vooral in linkse kranten en tv-programma’s – voortdurend gediscrimineerd en uitgesloten worden. Als je dit -rustig- zegt in een ruimte waar je de luxe-emotie van de muur kunt krabben, gaan de mensen vaak even naar de WC of zeggen gewoon in je gezicht, zoals ik laatst meemaakte: “ik vind dit véél te heftig”. Wat ze bedoelen is dat de discriminatie jegens andersdenkenden, vrouwen en homo’s die vanuit het islamitisch geloof worden gepredikt, noodzakelijkerwijs ontkend moet worden. Zoals geschiedt. Haatpredikers mogen, zoals nu in Eindhoven weer, gewoon hun gang gaan. Alles wordt met de mantel der liefde bedekt, want ja, zondebokken. Voor deze bijzondere, levenslange slachtofferrol is strikt genomen – na decennia van begripvolle bemoeienis – geen enkele rechtvaardiging meer te noemen. De slachtofferrol bleek vooral too good to refuse. En dát kan geen enkele zondebok uit onze geschiedenis zeggen. Alleen al om die reden zijn ze geen zondebokken. Maar er is meer.
De moslim als zondebok is uitsluitend een creatie (niet in laatste plaats vanuit de Arabische wereld zelf) om conformisten en useful idiots op de been te brengen die een vervolger aan willen wijzen: een ieder die het echte probleem aanwijst. Dat noem ik dan nu maar even het failliet van een links-ideologisch wereldbeeld waarin open grenzen verplicht zijn en mensenrechten (met name vrijheid van meningsuiting) worden uitgehold onder invloed van steeds meer islam. Onder andere.
De enige betrouwbare voorbode voor fascisme is -dus- helemaal niet het ontstaan van mogelijke zondebokken maar dat laatste, het wegduwen van menselijke verantwoordelijkheid als er een werkelijke crisis is. Wanneer de werkelijkheid, dus de feiten (en ja die bestaan gewoon), de omstandigheden en de diagnose worden genegeerd en mensen geen relatie meer hebben tot die werkelijkheid en tot zichzelf. Zie Mao, Stalin en Hitler, en de wreedheden waartoe vooral ook doodnormale mensen in staat bleken – uit het zicht van de waarheid. De zondebok is vaak pas zichtbaar als alle ellende achter de rug is.
Dat verklaart bijvoorbeeld ook waarom pas in 1942 de noodklok werd geluid door een Poolse diplomaat en ooggetuige, Jan Karski (1914-2000), die bij Poolse, Britse en Amerikaanse overheid verslag deed van de destructie van het Warschau getto en van ‘treinen, waar mensen uitkwamen die na aankomst verdwenen’. Niemand geloofde hem, ook president Roosevelt niet, die tijdens een ontmoeting in 1943 vooral geïnteresseerd was in de conditie van paarden in Polen. Dat we daarom nu zo gevoelig (moeten) zijn voor vroege signalen, betekent niet dat we die signalen goed oppikken. Sterker nog, ik denk dat mensen baat hebben bij een verkeerde interpretatie, zoals nu dus gebeurt.
Links en Trump zijn in feite twee kanten van dezelfde medaille geworden. Complementaire verschijnselen, tot elkaar veroordeeld, de yin en de yang van onze politieke werkelijkheid. Trump neemt de zondebokretoriek in zijn (ingebeelde) strijd tegen de ‘liberal left’ letterlijk over, en stelt moslims met zijn ‘Muslim Ban’ inderdaad bloot aan willekeur, onethisch beleid en uitsluiting.
Deze route was helemaal niet nodig geweest als er een eerlijk, open debat was gevoerd, als er een intentie was geweest vanuit het establishment om onze cultuur en vrijheden te beschermen tegen de toenemende invloed van islamisme en terreur. Maar niets van dat alles, sterker nog, het licht lijkt nu ook al in de universiteiten uit te gaan. In Tilburg en Amsterdam is het al jaren donker. Links wil -geen haar beter dan Trump- slechts controle over de werkelijkheid houden, waanvoorstellingen koesteren als: ‘de wereld is van iedereen’, hun identity politics verspreiden (nog meer controle!) en het onwankelbare geloof in de goedheid van de mens ventileren ten koste van vele slachtoffers van terreur en onderdrukking. Er is geen enkele belangstelling behalve in kleine kring om een echt crisisberaad te houden en als dat gebeurt wordt het gedwarsboomd. Zo wordt rechts-populisme verder geholpen, opzettelijk, om daar alle schuld te dumpen. Of zoals David Frum schreef:
When liberals insist that only fascists will defend borders, then voters will hire fascists to do the job liberals won’t do.
Het verbaast mij al wekenlang dat blijkbaar niet alleen een mens, maar dus ook een wereld krijgt waar het om vraagt.
Zondebokken zijn hele andere mensen dan de moslima’s die tijdens een Women’s March openlijk zeggen dat de vagina van Ayaan Hirsi Ali moet worden weggesneden omdat ze islamkritiek uit en de islam wil hervormen, het zijn andere mensen dan die juichend in de straat een aanslag op onschuldige westerlingen, vrouwen, kinderen vieren, het zijn andere mensen dan die Westerse waarden uithollen door islamofobie te roepen zodra ze ter verantwoording worden geroepen (lees: serieus genomen worden). Zondebokken zijn geen mensen die zoveel profiteren van het zijn van zondebok, dat ze in feite politiek onschendbaar zijn, tot voor kort dus, toen ze nog overal mochten wonen én in meerderheid vinden dat tekenaars niet vrij zijn om grappen te maken over hun religie.
De echte zondebokken zijn de westerse waarden zelf, en zij die ze vertegenwoordigen. De mens en zijn vrije woord, dat hij ongewapend in vrede komt verkondigen. Dat is nu aan het sneuvelen ter behoud van de macht en controle over een schijnwerkelijkheid. Fascisme in optima forma.