De integriteit van het openbaar bestuur in Nederland staat onder druk door nieuwe ontwikkelingen, zoals flexibilisering van het ambtelijke werk en de overheveling van taken naar lagere overheden. Er moet daarom binnen de organisaties meer aandacht besteed worden aan de risico’s en de normen en waarden voor goed ambtelijk handelen verankeren in hun cultuur.
Dat concludeert minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken na een onderzoek naar deze kwestie dat hij maandag naar de Tweede Kamer stuurde. Hij laat nu nader onderzoeken welke gevolgen de decentralisaties hebben voor de integriteit van gemeentemedewerkers en lokale politieke ambtsdragers en of er agressie en geweld tegen hen is. Doordat ze meer verantwoordelijkheden hebben gekregen, kunnen ze kwetsbaarder worden voor omkoping en intimidatie, fraude en machtsmisbruik.
Andere risico’s ontstaan doordat ambtenaren zelfstandiger en vaker met tijdelijke contracten werken. Daardoor neemt de binding met de organisatie en de gewenste ambtelijke normen af. Nevenfuncties zijn niet ongewenst maar tegenspraak is nodig om belangenverstrengeling tegen te gaan.
Ook wordt het begrip integriteit opgerekt en versimpeld, wat verlammend kan uitwerken op ambtenaren. Ook zijn er meer samenwerkingsverbanden met private partijen en burgers waardoor spanning kan ontstaan. Ook de toegenomen werkdruk door bezuinigingen kan de integriteit onder druk zetten.
Volgens Plasterk zegt het rapport niet dat ambtenaren ook echt de fout in zullen gaan, maar slechts kwetsbaarheden blootlegt. De bewindsman start een nieuw, uitgebreider onderzoek naar de gevolgen van de decentralisaties voor “integriteit van, en agressie en geweld tegen, gemeentemedewerkers en lokale politieke ambtsdragers”.
Anp/TPO
