Deze week was dan eindelijk de aankondiging waar velen al maanden op zaten te wachten: Sylvana Simons gaat met haar partij BIJ1 – het vroegere Artikel 1 – meedoen aan de verkiezingen voor de Amsterdamse gemeenteraad. Sylvana heeft een uitgebreid programma geschreven over allerlei groepen: vrouwen, ouderen, gehandicapten, migranten, vluchtelingen, LHBTQI+’ers, transgenders, transmensen en sekswerkers. Eindelijk een partij waarbij werkelijk elke doelgroep aan zijn trekken komt, behalve witte heteromannen van onder de zestig natuurlijk.
De grote vraag is: wat schieten al deze groepen en minderheden op met de ideeën van Sylvana? BIJ1 formuleert zoveel ideeën over zoveel groepen dat ik me hier beperk tot LHBTQI+. Niet alleen omdat ik zelf tot deze groep behoor, maar vooral omdat deze groep in Amsterdam relatief groot is. Alleen BIJ1 heeft een gedetailleerd programma over homo-emancipatie. Wat wil Sylvana en wat is de waarde ervan? Moeten we alle lesbo’s (L), homo’s (H), biseksuelen (B), transgenders (T), queers (Q), intersekse-personen (I) en andere seksuele minderheden (+) oproepen BIJ1 te stemmen?
Even voor de zekerheid: LHBTQI+ is de term die BIJ1 in haar eigen programma gebruikt.
BIJ1 meldt terecht dat veiligheid voor LHBTQI+’ers niet vanzelfsprekend is. Daarom moet de politie volgens BIJ1 aangiften uit deze groep serieus nemen en moet het homo-politie-netwerk Roze in Blauw herkenbaar worden op straat. Dit geeft LHBTQI+’ers meer veiligheid, denkt BIJ1. De politie moet bijscholing krijgen in homofobie en daarbij moet de focus liggen op ‘gedrag en mentaliteit’. Ook binnen het homo-netwerk Roze in Blauw moet er voorlichting komen over transfobie. De mogelijkheden voor meerouderschap moeten worden verruimd.
Extreemrechts mag niet de LHBTQI+-agenda ‘kapen met hun opportunistische pseudo-solidaritiet’ (sic), vindt BIJ1. Daarom moeten bi-culturele, gevluchte en moslim LHBTQI+’ers prominent aanwezig kunnen zijn binnen organisaties en bij evenementen. Hulpverleners en instanties als het COC moeten cultuursensitief gaan werken en begeleiden. Ook steunt BIJ1 LHBTQI+-vluchtelingen bij hun asielaanvraag. Zij zouden niet ‘door een ellendige procedure voor asiel heen moeten om te bewijzen dat diegene tot deze categorie behoort’.
Zullen we het maatschappelijk micromanagement noemen? Hoe had BIJ1 het willen hebben? Als er een evenement wordt georganiseerd in Amsterdam, krijgen de organisatoren dan alleen een vergunning als ze prominent iets doen met bi-culturele, gevluchte of moslim-LHBTQI+’ers? Hoe moet de bijscholing van het homo-netwerk binnen de politie eruit zien? Welke mentaliteit moet er precies worden aangeleerd? En hoe moet het COC verschillende groepen LHBTQI+’ers precies benaderen? Moeten niet-cultuursensitieve begeleiders ontslagen worden?
Het zijn zomaar wat vragen die het BIJ1-programma oproept. Meerouderschap is een landelijk thema en de toelating van vluchtelingen ook. Als alleen Amsterdam de derde vader van een kind erkent, is dat niets waard. In Amsterdam is geen aparte vluchtelingenscreening. Dat sommige instellingen subsidie krijgen betekent niet dat de gemeente tot in detail alle acties en doelen van die organisaties kan bepalen. De vraag is bovendien of al die gedetailleerde voorschriften wel werken en of de betreffende groep slachtoffers wel op al die voorschriften zit te wachten.
Je kunt het inhoudelijk met Sylvana oneens zijn, maar dat is hier niet het probleem. De vraag is niet of de plannen van BIJ1 goed zijn, maar of ze überhaupt waargemaakt kunnen worden. Het is nobel een mentaliteitsverandering na te streven, maar dat kan niet door je te bemoeien met zaken waar de gemeente niet over gaat, zoals bijvoorbeeld de inhoud van schoolboeken, meerouderschap en asielzoekers.
Gedetailleerde voorschriften hoe medewerkers om moeten gaan met allerlei minderheden leveren een onmogelijke hoeveelheid cultuur- en verandertrajecten binnen publieke organisaties op. Meestal mislukken dat soort trajecten door een gebrek aan steun binnen die organisaties zelf. De gemeenteraad kan op haar kop gaan staan, maar kan ‘gedrag en mentaliteit’ niet van bovenaf opleggen. En dan is het ook nog de vraag of de veronderstelde slachtoffers die allemaal wel willen.
Het zijn allemaal redenen waarom al die BIJ1-voorstellen er nooit komen, ook niet als Sylvana vijf zetels in de Amsterdamse gemeenteraad haalt. Zelfs als je het met Sylvana eens bent, moet je toegeven dat dit programma werkelijk nul realisme bevat. Sylvana heeft vooral veel symbolisch gewauwel in de aanbieding.
